Okurumuzun Sorusu:

Merhabalar, ben ücretli doğum iznim bittikten sonra 60 günlük yarım çalışmaya geçmek istiyorum böyle bir sürecim olursa aynı zamanda 1 buçuk saatlik süt iznimide kullanabilecek miyim? Bir de 60 gün iş günümü baz alınıyor, yoksa hafta sonlarıyla mı sayılıyor bilgi verirseniz sevinirim, şimdiden teşekkürler.

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim.

İş Yasası’nın 74. maddesinde 2016 yılında yapılan değişikliğe göre kadın işçi normal analık iznini kullandıktan sonra, birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün boyunca “yarım çalışma” hakkını kullanabilir. Bu hak gün olarak düzenlenmiştir. Yani yarım çalışma hakkının kullanılacağı toplam süre takvim günü üzerinden belirlenir, dolayısıyla hafta sonları da dahildir.

Örneğin 1. çocuk üzerinden 60 gün yarım çalışma hakkını kullanacak olan okurumuz, yarım çalışmaya 1 Mart 2022 tarihinde başladığı takdirde, yarım çalışma hakkı 29 Nisan 2022 (bu gün dahil) tarihinde sona erecektir.

Yarım çalışma süresi boyunca işçi haftalık çalışma süresinin yarısı kadar (22,5 saat) çalışır ve bu sürenin ücretini işvereninden alır, işveren bu sürenin primini de öder. Geri kalan sürede işçi ücretsiz izinli sayılır ve bu sürenin ücreti ve primi İş-Kur tarafından ödenir.

İşçi bir ay içinde 15 gün çalıştığında, işverenden normal aylık ücretinin yarısını alır. Geri kalan 15 gün için ise İŞKUR, yarım çalışma ödeneği verir. Yarım çalışma ödeneği 2022 yılı için günlük net 165,5 TL’dir. İşçinin kendi ücreti ister bu tutardan düşük ister yüksek olsun, tüm işçilere bu tutar üzerinden ödenek verilir. Yani işçiye 1 ay içinde verilecek yarım çalışma ödeneği tutarı 15 x 165,5 = 2.482,5 TL’dir.

İş Yasası’nın 74. maddesinde bu hakkını kullanan işçilerin süt izni hakkı ile ilgili olarak şu ibare yer alıyor: “Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.”

İlgili düzenleme çok açık. Yarım çalışma hakkını kullanan işçi, bu haktan yararlandığı süre içerisinde süt izni kullanamaz. Ancak bu haktan yararlanması sona erip, tam çalışmaya geçtiği tarihten itibaren, çocuk 1 yaşına geline kadar günde 1,5 saat süt izni kullanabilir. Aksi yönde bir yorum, süt izni hakkının varlık amacına aykırıdır. Tam zamanlı çalışan bir kadın işçinin süt izni hakkından yoksun bırakılması düşünülemez.

Dolayısıyla okurumuz yarım çalışma hakkını kullanacağı 60 gün boyunca ayrıca süt izni kullanamayacak, ancak bu süre bitip tam çalışmaya döndüğünde bebeği 1 yaşına girene kadar günde 1,5 saat emzirme (süt) izni kullanabilecektir.