1. Okurumuzun Sorusu:  

Merhaba. Bir belediyede kadrolu işçi olarak çalışıyorum. 3 Temmuz’da doğum yaptım. 1 Ekim’de analık iznim sona erdi. Sorum şu şekilde. 2 gün çalışıp ardından rapor alsam, sonra ücretsiz izin alsam, daha sonra 6 ay dolmadan arada yıllık izin kullanıp 6 ayın son 1 alında yani mart ayında tekrar ücretsiz izin hakkım olur mu?

2. Okurumuzun Sorusu:

Sitenizdeki yazıya istinaden bir sorum olacaktı. Ben de fiili çalışmam olmadığı, kısa çalışmada olduğum halde 37. haftaya kadar çalışabilir raporu aldım. Şu an 34. haftadayım. Nasıl bir sıkıntı oluşur bu durumda. Bilgilendirme yapabilir misiniz?

1. Okurumuzun Sorusunun Yanıtı:

İş Yasası’nın 74. maddesine göre:

“İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir”.

Yasal düzenlemeye göre kadın işçi, normal analık izninin bitiminin ardından 6 aya kadar ücretsiz izin hakkını kullanabilir. Yani bu hak analık izninin hemen ardından kullanılabilir, daha sonraya devredilemez. Bu hakkın kullanılabileceği süre tekil gebeliklerde 16 haftalık analık izninin bitimini takip eden 6 ay, çoğul gebeliklerde ise 18 haftalık analık izninin bitimini takip edep 6 aydır.

Bu hakkın kullanılması işverenin onayına tabi değildir. 6 ay üst sınırdır. Kadın işçi ister 1 ay, ister 3 ay ister 6 ay süreyle ücretsiz izin hakkını kullanabilir. Süreyi kadın işçi belirler.

Kanunda ve ilgili yönetmelikte analık izninin ardından alınan rapor ya da kullanılan yıllık izinlerle ilgili bir istisnaya yer verilmemiştir. Dolayısıyla analık izni sonrası kadın işçinin rapor alması ve/veya yıllık ücretli izin kullanması halinde, raporlu ve/veya izinli olunan süreler, 6 aydan düşülebilir.

Dolayısıyla okurumuzun ücretsiz izni durdurup, arada rapor ve yıllık izin kullanıp, daha sonra ücretsiz izne kaldığı yerden devam etmesi olanaklı değildir. Okurumuzun analık izninin sona erdiği tarihi takip eden 6 ayın sonunda ücretsiz izin hakkı sona ermiş olacaktır. Okurumuzun bu 6 ay içinde raporlu ya da yıllık izinli olduğu süreler 6 aya ilave edilmeyecektir.

2. Okurumuzun Sorusunun Yanıtı:

Okurumuzun sözünü ettiği yanıtımız bu: TIKLAYIN

Sosyal Güvenlik Kurumu Kısa Vadeli Sigorta Kolları Uygulama Tebliği’nin 15. maddesinde aynen şöyle diyor:

“sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde...

Yani bu tebliğe göre 37. haftaya kadar çalışabilir raporu alan kadın işçinin doğum öncesi kullanmadığı analık istirahatinin 5 haftasını doğum sonrası aktarabilmesi için kadın işçinin “doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması” şartı aranıyor.

Tebliğe göre bu şart ile kadın işçi doğumdan önce kullanmadığı 5 haftalık analık istirahatini doğum sonrasına aktararak, doğum sonrasında bu süre için geçici iş göremezlik (analık) ödeneği alabiliyor. Yani doğum öncesi 3 hafta analık ödeneği, doğum sonrası 13 hafta analık ödeneği; kadın işçinin doğum öncesi 3 haftaya kadar çalışması şartıyla veriliyor.

Tebliğde bu kadar açık bir madde varken, okurlarımıza tam kısa çalışmadayken 37. haftaya kadar çalışabilir raporu almalarını önermiyorum. Çünkü SGK, kısa çalışma nedeniyle “doğum öncesi 3 haftaya kadar çalışılmadığı” gerekçesiyle doğum öncesi kullanılmayan 5 haftalık süreyi doğum sonrasına aktarmayabilir ve bu süre için analık ödeneği vermeyebilir.

Yani okurumuzun yaşayabileceği sıkıntı şu: Okurumuz 37. haftaya kadar kısa çalışma ödeneği alır. Ardından doğumdan önceki 3 haftalık analık istirahati için analık ödeneği alır. Ancak SGK doğumdan sonra 13 hafta değil sadece 8 hafta analık ödeneği ödeyebilir. Yani SGK doğumdan önce kullanılmayan 5 haftalık süreyi doğumdan sonraya aktarmayabilir ve bu süre için ayrıca analık ödeneği vermeyebilir. Bunun nedeni ise yukarıda belirttiğim gibi okurumuzun doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışmamış olması.