Okurumuzun Sorusu:

Rehabilitasyon merkezinde çalışıyorum. 2 yıllık öğretmenim. 26 Kasım’da sözleşmem bitiyor. Okulun sahibi okulu sattı ancak resmi olarak satış gerçekleşmiş mi söylemiyor. Bebeğim 26 Kasım’da 26 haftalık oluyor. Doğum iznime 1 ay kala sözleşmem bitmiş oluyor, doğum izin paramı alacak mıyım, sigortalılık halim bittiği için? Kıdem tazminatını da vermeyeceklermiş. İstersem şimdi çıkabilirmişim ücretsiz izne öyle diyorlar. Ben doktor raporuyla erken çıkarsam doğum iznine bu sözleşmeyi bitirebilirler mi? Benim doğum izni parasına çok ihtiyacım var, kıdem tazminatımı almak istiyorum. Bir çıkar yolu var mıdır?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim; okurumuza rahat ve sağlıklı bir hamilelik ve doğum dileyelim.

Okurumuzun görev yaptığı okul bir işverenden bir başka işverene satılıyor. İş Yasası’nda bunun karşılığı “işyeri devri” ve İş Yasası’nın 6. maddesine göre:

“İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.”

Yani okulun satılması halinde:

1) Okurumuz ve diğer işçiler tüm haklarıyla birlikte yeni işverene geçer.

2) İşyerinin devredilmesi (okulun satılması) işçilerin haklarını hiçbir biçimde etkilemez.

3) İşyerinin devredilmiş olması, tek başına, yeni işverene işçileri işten çıkarma ya da sözleşmelerini yenilememe hakkı tanımaz.

4) İşten çıkarma ya da sözleşmeyi yenilememe söz konusu olsa bile, işçiye kıdem tazminatı da dahil olmak üzere tüm yasal hakları ödenmek zorundadır.

Bu bilgiler ışığında okurumuzun sorularını yanıtlayalım.

1) Okurumuz bugün ücretsiz izne çıksa ya da rapor alsa bile, 26 Kasım’da sigorta çıkışının yapılması halinde, okurumuz analık iznine çıktığı tarihte sigortalı değilse, analık ödeneğine hak kazanamayacaktır. Ne yazık ki, okurumuzun o tarihte raporlu olması ya da analık iznine çıkmış olması, sigorta çıkışının yapılmasına engel değildir. Öte yandan okurumuz analık ödeneğine hak kazanmış olsa bile, SGK’nin yaptığı yasaya aykırı yönetmelik değişikliği gereği, analık ödeneği sigorta çıkışını takip eden 10. günün sonunda kesilecektir.

2) Ancak okurumuzun iş sözleşmesi sırf hamile olduğu için yenilenmezse, okurumuz işverenin ayrımcı tutumu nedeniyle, hem İş Yasası’nın 5. maddesi uyarınca 4 aya kadar ücreti tutarında ayrımcılık tazminatı hem de mahrum kaldığı analık ödeneğini işverenden talep edebilir.

3) Okurumuz sözleşmesinin yenilenmemesi halinde kıdem tazminatı da hak kazanacaktır. Yukarıda vurguladığım üzere işyerinin devri, kıdem tazminatı ve diğer yasal hakları ortadan kaldırmaz, yeni işverene kıdem tazminatı ödememe hakkı tanımaz.

Sonuç olarak okurumuza bu aşamada ücretsiz izin almasını tavsiye etmiyorum. Okurumuzun sigorta çıkışı 26 Kasım’da yapılırsa, okurumuz yukarıda belirttiğim tüm haklarını (kıdem tazminatı, ayrımcılık tazminatı, mahrum kaldığı analık ödeneği ve varsa hak kazandığı ancak kullanmadığı yıllık izinlerin ücretleri ile ücret, fazla mesai, ek ders ücreti gibi tüm haklarını) çalıştığı okuldan önce arabulucu ardından dava yoluyla talep edebilir. Okulun sahibinin değişmiş olması herhangi bir fark yaratmaz, talebin adresi okuldur.

Ne yazık ki, yasal süreç 1, 1 buçuk hatta 2 yıl sürebilir. Okurumuz er geç haklarına kavuşsa bile, en ihtiyacı olan dönemde haklarından mahrum olma riski ile karşı karşıya. Bu sorunu çözmek için işçi alacaklarına yeni bir güvence sistemi getirilmesi gerektiğini de bu vesileyle vurgulayalım.