Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Sincan Kadın Kapalı Cezaevine 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü kapsamında cezaevindeki sorunları tespit etmek üzere yaptıkları ziyareti raporlaştırdı. Raporda cezaevinde kadınlarla yapılan görüşmelerde, sohbet hakkının keyfi kısıtlanmaması, muhalif yayınlara yönelik yasaklara son verilmesi, keyfi disiplin cezalarının kaldırılması, sağlık, beslenme gibi temel hakların karşılanması gibi talepler öne çıktı. Mahpus kadınların özel hayatın gizliliğinin ihlali, mektup/kargo gönderip alma, temel yaşam gereksinimlerine ulaşma, aramalar sırasında karşılaştığı sorunlar raporda yer aldı.

ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ İHLAL EDİLİYOR

Rapora göre Sincan Kadın Kapalı Cezaevinde görüşme odalarında bulunan camların dörtte üçü boyanarak kadınların avukatlarını görmeleri engelleniyor, avukat görüşmeleri sırasında gardiyanlar “kontrol” adı altında görüşmeleri baltalıyor. Mahpusların görüşçü olarak bildirdikleri kişilere güvenlik soruşturması uygulanıyor ancak bu soruşturmaların neye dayanılarak yapıldığının belirsiz ve soruşturma uzun sürüyor; bu şekilde kadınların görüş hakları da engellenmiş oluyor.

Raporda, ÇHD’nin yaptığı görüşmelerde mektup gönderme sıklıklarının kısaltıldığı ve haftada iki gün alınan mektupların tek güne düşürüldüğü ifade ediliyor. Mektup gönderme ücretlerinin oldukça pahalı olduğu ifade edilen raporda Kürtçe gelen mektupların Türkçeye çevrilip incelenmesi istendiği ve bu sürecin neredeyse 4 ayı bulabildiği belirtiliyor. Bunun yanı sıra hapishaneler arası kargo alışverişinin yasaklandığı ifade edilen raporda, kargolarla gelen mektupların muhataplarına ulaştırılmadığı vurgulanıyor.

MAHPUSLARIN SAĞLIK HİZMETİNE ERİŞİMİ ENGELLENİYOR

Kadın mahpusların cezaevinde yaşadıkları en büyük sorunlardan biri de temel yaşamsal ihtiyaçlara ulaşma sorunu. Rapor kadın mahpuslara verilen yemeklerin porsiyonlarının küçüldüğünü ortaya koyarken hasta tutsakların hastaneye sevklerinin çeşitli bahanelerle iptal edildiği vurgulanıyor. Kadınlar açısından oldukça önemli olan sağlık hizmetlerinden smear testi, rutin mamografi için sevklerin gerçekleşmediği ifade edilen raporda, meme kanseri riski taşıyan bir kadının 2 yıldır hastaneye sevkinin yapılmadığı, epilepsi hastası olan ve beyninde tümor bulunan bir kadının ise hâlâ hastaneye sevk edilmediği örnekleri veriliyor. Bunların yanı sıra hekim muayeneleri sırasında askerlerin kadınlarla birlikte muayeneye girmeye çalıştıkları ve bu biçimde mahpus kadınların tedavilerinin engellendiği ifade ediliyor.

Rapor, cezaevinde hijyen sorununun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Görüşülen kadınlar özel yaşam alanlarındaki hijyen sorunlarına dair bir muhatap bulamadıklarını, geçici koğuşlarda kalan kadınlara diş fırçası gibi çok temel ihtiyaçların sağlanmadığını anlatıyor.

KEYFİ UYGULAMALAR SÜRÜYOR

Tasarruf tedbirleriyle birlikte cezaevindeki çeşitli sosyal etkinliklerin ve kuaför gibi ihtiyaçların kesildiği ifade edilen raporda çeşitli keyfi uygulamaların da altı çiziliyor. Açık görüş sürelerinin 45 dakikaya düşürülmesi, süreli yayınların kabul edilmemesi, telefon hakkının kısıtlanması, mahpuslardan habersiz gerçekleştirilen yer değişiklikleri, ağırlaştırılmış müebbet alan hükümlülerin telefon haklarının iade edilmemesi gibi uygulamalar mahpus kadınların hayatlarını sürdürebilmelerini zorlaştırıyor. Özellikle siyasi mahpuslara şartlı tahliye hakkının verilmemesi, idari gözlem kurulunun keyfi kararlarının sürmesi de kadın mahpuslar açısından büyük sorun yaratıyor.

Fotoğraf: DHA