Gamak Otomotiv, Omega Motor, Mata Otomotiv. Çalışma koşullarının, düşük ücretin, ek zam talebinin, örgütlenme ihtiyacının işçilerin canına tak ettiği ve işçilerin direnişe geçtiği fabrikaların bir kısmı.

Ekonomik krizin işçi, emekçileri adeta açlıkla sınadığı bugünlerde deprem ve yaklaşan seçimler ile birlikte bu direnişler işçilerin önemli gündemleri arasında. Örgütlenme ve sendika seçme özgürlüğü için direnişte olan fabrikalardan ikisi Gamak ve Omega.

Orta Doğu’nun en büyük motor fabrikası olan ve Özçelik-İş’in örgütlü olduğu Gamak’ta 15-20 yıllık işçinin ücreti dahi asgari ücretin çok az üzerinde. İşçiler ek zam talep eder ve sözleşmenin yenilenmesini isterken fabrikada örgütlü olan Özçelik-İş’ten destek görmüyor, hatta sendikanın patronla birlikte hareket ettiğini söylüyor. Özçelik-İş’ten istifa edip Türk Metal Sendikasına geçen 30’dan fazla işçi işten atılıyor. Hatta 150-200 civarında bir liste hazırlanarak işten atmaların devam edeceği söyleniyor. Açlık sınırının altında bir ücretle yaşamaya itiraz eden, yanlarında olacak bir sendika taleplerini sürdüren işçilerin mücadelesi işten atmalarla baskılanıyor. Gamak işçileri, sendika seçme özgürlüğünün önündeki engellerin kaldırıldığı, eve ekmek götürebildikleri bir yaşam istiyor sadece.

İşçilerin direnişte olduğu bir diğer fabrika ise Gamak’ın patronlarından birinin ortağı olduğu Omega Motor fabrikası. Burada da büyük bir sömürü var. Ağır çalışma koşulları ve düşük ücret uygulamasının hüküm sürdüğü bir fabrika. Türk Metal’e üye oldukları için işten atılan işçilerin mücadelesi burada da sürüyor. Direnişteki işçilerin aileleri, eşleri ise pek çok zorluğa birlikte göğüs geriyor. Yaşamlarını borç üzerinden döndürmeye çalışırken çocuklarını okuldan almak zorunda kalanlar bile var. Yaşamlarını değiştiren bu mücadele işçilerle birlikte ailelere de pek çok şey öğretiyor. Çocuklarının beslenmesine bazen sadece çeyrek ekmek ve çok az peynir koyabilen işçi eşleri anlatıyor…

‘İŞSİZLİĞİN ACISINI BİZLER ÇEKİYORUZ’

Ayşe, Omega Motorda işten atılan işçilerden birinin eşi. Gözleri dolarak başlıyor sözlerine, günlerce tek bir dirhem et girmedi pişirdiğim yemeğe. Oğlumu okuldan almak zorunda kaldık. Çünkü beslenme çantasına koyacak bir şey alamadık. Eşimin psikolojisi bozuldu. Türk Metal Sendikası eşimi ve arkadaşlarını yarı yolda bıraktı, milyarlarca lira aidat alıyorlar ama onlara bir dayanışmada bulunmadılar. Eşim daha kötü olmasın diye, direniş yerinde fazla kalmadan günlük inşaat işlerine gitti, fabrikaların kapısını aşındırdı. İki fabrikada ‘Sendika işine bulaşmışsın, seni alamayız’ diyerek kapıyı eşimin yüzüne kapattılar. Eve gelirken bir simit alacak parası olmadı, iki çocuğum da babaları gelirken bir şey getirir diye sabırsızlıkla bekledi. Her seferinde eşim de ben de ağladık. Bizi işsizlikle terbiye etmek istiyorlar. Bu çok acımasız bir durum, utanç verici. Ama eşim de biz de onurumuzdan taviz vermeyeceğiz. Seçimde gerekli tepkimiz ortaya koyacağız.”

Ayşegül’ün eşi de Omega’da çalışırken işten atılan işçilerden. O da öfke ve kızgınlıkla söze başlıyor: “Evimizi telefonla arayarak bizi tehdit ettiler. Eşimin sendikadan vazgeçmesi için. Kıdem ve ihbar tazminatlarını vermeyeceklerini söylediler. Hatta isim istediler, ‘İsim verirsen seni işe alırız, sendikaya gerek yok bundan sonra’ dediler. Eşim onurlu davrandı ne arkadaşlarını sattı ne de bizim anlımıza kara bir leke sürdü. Hâlâ açlıkla boğuşuyoruz, borcumuz var, üniversiteye giden kızım var, harçlık veremiyoruz sadece yol parası veriyoruz. Ağabeyim yardım etmese okula bile gidemez. Fabrika kârına kâr katıyor, işçiler 9 bin lira ancak alabiliyor. İşçiyi işçiye düşman etmek için bile birbirine karşı kullandılar. İşsiz kalmanın ne kadar zor olduğunu bilerek eşlerimizi işsizlikle tehdit ettiler. Hatta bizleri bile kışkırtarak eşlerimizi boyun eğmeye razı etmek istediler. Bu acımasızlığın bir gün sona ereceğini biliyorum. Eşimin yanındayım”.

‘EŞLERİMİZİN İŞTEN ATILMASININ SEBEBİ ÖZÇELİK-İŞ SENDİKASIDIR’

Gamak Motorda işten atılan işçinin eşi Filiz ise eşinin işten atılmasının baş sorumlusunu Özçelik-İş olarak görüyor. “Sendika başkanı ve yönetim kurulu üyeleri Gamak patronu ile insan kaynakları müdürü ve idari amirlerle bilinçli bir tezgah kurdu, işten atılacak işçilerin isim listesini hazırladılar. Eşimden ve diğer işçi arkadaşlarından kestikleri aidatlar onlara haram olsun. Eşim iş arıyor bulamıyor. Başvuru yapmadığı fabrika kalmadı. ‘İş yapmayın bantların başında oturun’ diyen sendika, gelip tutanak tutan idari amirlerle danışıklı dövüş yaptı, isim listesi çıkardı. Sendika gerçekten işçi sendikası olsa işçinin yanında olur. Patron sendikası olduğu için eşim ve onlarca işçi işten atıldı. Özçelik-İş Sendikası Kartal Şubesi onlarca işçinin, eşinin ve çocuğunun açlıkla karşı karşıya kalmasından sorumludur. Onların bu dünyada da öbür dünyada da yatacak yeri yok.”

“900-1000 işçinin sayesinde trilyonlar, milyon dolarlar kazandılar” diyen işçi eşi Hiranur da şu sözlerle devam etti: “Gamak patronu kadar Özçelik-İş de vicdansızdır, acımasızdır. Pandemi döneminde bile işçiler hayatlarını riske atıp çalıştılar. İş kazaları oldu, çok işçi ölümle burun buruna geldi. Pandemide hayatını kaybeden işçiler oldu. Ücretli izin yerine ücretsiz izin dayatması yapıldı. Borç içindeyiz. İki aydır kiramız birikti, yeme içme için borç yapıyoruz. Nasıl ödeyeceğiz diye uykularımız kaçtı. Peki bu eylemi örgütleyip kenara çekilen Özçelik-İş ne yapıyor? Patron ve onun müdürleriyle hatta polisle birlikte isim listesi oluşturup işçilerin atılmasını sağlıyorlar. Özçelik-İş, işçinin değil patronun sendikasıdır. Bu utancı ölünceye kadar çekecekler. Eşlerimizin yasal haklarını bile gasbettiler. Sendika kılını kıpırdatmadı. Er ya da geç Gamak Motor işçileri kazanacak. Buna inanıyoruz.”

Fotoğraf: Ekmek ve Gül