31 Mayıs günü, Dominik Senatosu kürtajın tamamen yasaklanmasının devamlılığını oyladı. Kürtaj yasağı, tecavüz ve ensest sonucu gebelikte ve kadının hayatının tehlikede olduğu durumlarda bile geçerli.
Dominik Cumhuriyeti kadının hayatının tehlikede olduğu durumlarda bile kürtaj yasağı uygulayan dünyadaki 6 ülke arasında. Diğer 5 ülke ise şöyle: Nikaragua, El Salvador, Vatikan, Malta ve Şili. Geçtiğimiz günlerde, üreme hakkının bu acımasız durumunu değiştirme fırsatı yakalanmıştı fakat senatodan eski uygulamanın devamı yönünde karar çıktı.
Dominik Cumhuriyeti’nin kürtaj yasaları 1884 yılına kadar uzanıyor. Cumhurbaşkanı Danilo Medina Sanchez yeni Ceza Kanunu’nun birkaç maddesine (107, 108, 109 ve 110 sayılı maddeler) itiraz edip ülke tarihinde ilk kez kürtajın, belli durumlarda yasal olabileceği düzenlemeler yapılmasını önerdi. Medina bu çağrıyı süreç boyunca iki kez yaptı. Dominik Cumhuriyeti’nin yasalarına göre Cumhurbaşkanı, yasama kararlarını kabul etmeden ve yeni yasayı ilan etmeden önce yasayı iki kez reddebiliyor. Medina Ceza Yasası’nın üç şart altında değiştirilmesi talebinde bulundu: annenin hayatı tehlikedeyse; gebelik, tecavüz sonucu ya da ensest nedeniyle meydana gelmişse ve anne karnındaki bebeğin gelişim sorunu var ise. Fakat tüm önerilere rağmen, yeni Ceza Kanunu, ilgili maddeleri aynı tutularak Temsilciler Meclisi ve Senato tarafından değiştirilmeden kabul edildi.
Senato, Cumhurbaşkanlığı gözlemlerini incelemesi ve bunlarla ilgili rapor yayımlaması için 1 kadın, 8 erkekten oluşan bir komisyon atadı. Komisyon, Cumhurbaşkanlığı verilerini 9’a 2 reddedip olumsuz yönlü raporunu kongre öncesinde açıkladı.

KARAR ÜREME HAKKI MÜCADELESİNİ EN BAŞA DÖNDÜRDÜ

Bu karar sonrasında, Dominik kadın hakları savunucuları üreme hakkı (kadınların doğum yapıp yapmayacaklarına kendilerinin karar vermesi hakkı) mücadelesinde en başa döndüler. Dominik’te bir kadın kürtaj yaptırdığı gerekçesiyle suçlu bulunursa 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Kürtaj işlemini gerçekleştiren herhangi bir sağlık görevlisi (doktor, hemşire, ebe veya eczacı) ise 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
Kadın hakları savunucuları, oylamanın yapıldığı gün meclis dışında farklı bir sonuç beklediler. Haber ajansları yasanın eskisi gibi devam edeceği kararının verildiğini açıklarken kalabalığın arasında bulunan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Janet Camilo şu açıklamalarda bulundu:
‘Bugün, erkek politikacılardan oluşan Kongre bize kim olduğunu hatırlatıyor: cinsiyetçi partiler ve o partilerin oluşturduğu, kadınlara inanmayı reddeden, cinsiyetçi kongre. Biz kürtaj düzenlenmesinde 3 durumu savunduk; çünkü bu yasak, aynı zamanda Dominikli kadınlar için bir sağlık sorunu.’

Oylamanın yapıldığı gün meclis dışında eylem yapan kadınlar çıkan sonuç karşısında çok öfkelendiler.

DOMİNİK HALKI KÜRTAJ KONUSUNDA NE DÜŞÜNÜYOR?

Ekim 2015’te CID Gallup Latin America (araştırma şirketi) tarafından yapılan anket, ankete katılan Dominik halkının yüzde 77’sinin annenin hayati tehlikesi varsa kürtajın yapılması gerektiğini destekleyen sonuçlar ortaya koydu. Ankete katılanların yüzde 32’si tecavüz ve ensest sonucu meydana gelen gebeliklerde de kürtajın yasal olmasını destekledi. Fakat, kadınlara, kendilerinin kürtajı seçme hakkına sahip olup olmamaları sorulduğunda, yukarıda belirtilen nedenlerin dışında yüzde 82’lik bir oran kürtaja karşı çıktı.
Yasaklara ve gerici tüm yasalara rağmen kürtaj, Dominikli kadınlar arasında oldukça yaygın. Profamilia’nın (kâr amacı gütmeyen kadın hakları savunucusu bir örgüt) yakın zamanda yayınladığı ‘Dominik Cumhuriyeti’nde Kürtaj Durumu’ araştırması, genç kadınlar arasında yüksek oranda gizli kürtajın olduğunu ortaya koydu. Araştırma, ülke genelinde birçok üniversitedeki 2436 kadın öğrenci ile gerçekleştirilmiş. Araştırma sonucu, öğrencilerin 295’inin gizli kürtaj yaptırdığını ve bu grubun yüzde 42.7’sinin düşük yaparak kendi kendilerinin gebeliğe son verdiğini ortaya koymuş. Ankete katılan kadın öğrencilerin yüzde 67.1’i gebeliği kendi kendilerine sonlandıran kadın tanıdıklarının olduğunu belirtmiş. Kadınlara, gebeliğe nasıl son verdikleri sorulduğunda ise yüzde 69.4’ü evde düşük iğnesi yaparak gebeliğe son verdiğini, yüzde 50.7’si ise misoprostol (yasadışı yollarla temin edilen bir ilaç) gibi düşük haplarının kullanıldığını belirtmiş.

KÜRTAJ YASAĞI ANNE ÖLÜMLERİNİ ARTTIRDI, ÖLENLER ÇOCUK YAŞTA!

Gizli kürtajın yaygın olması, Dominik Cumhuriyeti’ndeki anne ölümlerinin en büyük sebeplerinden biri. Her 100 bin canlı sonuçlanan doğumda ise 150 kadın ölmekte. Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün Anne Gözlem Merkezi’ne göre, çocuk yaştaki genç kadınlar bu ölümlerin yüzde 20'sini oluşturuyor.

KADIN ÖRGÜTLERİNDEN ORTAK BİLDİRİ

Senato kararının açıklanmasının üzerine kadın hakları örgütlerinden ortak bir bildiri yayımlandı:
‘Dominik Hükümeti, yaşamını kurtarmak için mecburen sağlıksız koşullarda kürtaj yaptırmak zorunda kalıp ölen her kadının katilidir. Bütün ülkenin kürtajın bir sağlık hizmeti olduğunu anlayabilmesi için daha kaç kadının ölmesi gerekir?’
Senato’nun Cumhurbaşkanı Medina’nın kürtaja yönelik önerdiği değişiklikleri reddetmesi kadın hakları mücadelesine bir darbe indirdi. Bu durum, kadın hakları savunucuları açısından moral bozucu karşılandı. Şimdi, mücadele her zamankinden daha çok aciliyet gerektiriyor. Dominikli bir kadın olarak umudum, bizden daha iyi haklara sahip kadınların bugünlerde Dominik’te neler olduğunu, kadın haklarının ileri gidebileceği gibi bir anda geriye de düşebileceğini bir ders niteliğinde görmesidir.
Devam eden kadın haklarındaki ihlaller, birçok kadın ve kız çocuğunu özellikle de yalnız kalanları daha da kötü etkiliyor. Dominik Cumhuriyeti’ndeki durum bunu özetliyor. Kadın hareketinin de dediği gibi kurtuluşum sizinkine bağlıysa güç toplamak ve ilerlemek için Dominikli kadınlara destek olur musunuz?
Birlikte kurtuluşumuz buna bağlı. 

* Esra Tombultürk www.feministcurrent.com sitesinden Ekmek ve Gül için çevirdi. Başlık ve arabaşlıklar bize ait.