Asya merkezli başlatılan #GarmentMeToo (Konfeksiyon-Ben De) sosyal medya kampanyasının öznesi, hazır giyim sektöründe çalışan kadın işçiler. Kadınlar, küresel ölçekte konfeksiyon tedarikçisi olan ünlü firmalarda cinsiyete dayalı şiddetin son bulmasını talep etmek için sosyal medya üzerinden bir kampanya başlattılar.
Bangladeş, Endonezya, Hindistan ve Etiyopya gibi ucuz iş gücünün ve yoğun sömürünün olduğu ülkelerden kadınların çalışma koşullarının düzeltilmesine ilişkin kampanya mayıs ayının ilk haftasında gündeme geldi.

Dünyada moda sektöründe çalışan işçilerin yüzde 75’i kadın. Sektördeki kâr arttıkça bununla birlikte güvencesiz ve ağır çalışma koşulları da artıyor kaçınılmaz olarak… Asya ülkelerinde hazır giyim sektöründe çalışan kadın işçiler, iki yıl önce Hollywood starlarının başlattığı #MeToo hareketinin getirdiği sesten sonra kendi çalışma alanlarını temsil eden #GarmentMeToo etiketiyle sosyal medyada kampanya başlattılar. Endonezya’dan kampanyaya destek veren ve aynı zamanda kampanyanın da parçası olan fabrika işçisi Kokum Komalawati kadın işçilerin neler yaşadığını ve kampanyayı başlatma nedenlerini dergimizle paylaştı.

ÜNLÜ MARKALARA ÜRETİM YAPIYORDU

Kokum Komalawati, Adidas ve Mizuno Shoes markalarına üretim yapan PT Panarub Dwikarya fabrikasında işçiydi ve çalışma koşullarında iyileştirme yapılmasını talep ettikleri için o ve arkadaşları 7 yıl önce işten çıkarıldılar. Fakat fabrikaya açtıkları dava hâlâ devam ediyor. Kokum, “Uzun çalışma saatleri, kadınları çocuklarıyla ilgilenemez hale getiriyor. Sözlü ya da fiziksel şiddet işçi kadınlarda ciddi anlamda depresyona yol açıyor. Mesela hamile kadın işçiler hâlâ gece mesailerine kalmak zorunda, dikiş dikmek zorunda. Ve tüm bunların yanı sıra izin haklarımızı almak için dahi zorlanıyoruz” diyerek kadınların çalışma koşullarına dikkat çekiyor. Kokum, çalıştığı süreçte aldığı ücretin asgari ücret olduğunu ve bunun çocuğu olan, kira ödeyen bir işçinin geçinmesi için kesinlikle yeterli olmadığını da ekliyor.

SESİMİZİ DUYURUN

Sosyal medyada başlayan #GarmentMeToo kampanyasına ilişkin Kokum; “Arkadaşlarım ve ben bir yıl önce bir sosyal medya kampanyası başlattık. Tesadüfen bir ay önce de #GarmentMeToo kampanyası başladı ve biz de bu kampanyaya dahil olduk. Esasen sosyal medya kampanyamızın hedefi diğer ülkelerden destek bulabilmek. Çünkü davamıza ne Adidas ne de Mizuno Shoes sahip çıkmıyor” diyor. Kendileri gibi diğer büyük firmalara üretim yapan işçilerin de aynı durumda olduğunu söyleyen Kokum, “Bu sorun yalnızca Endonezya’da yaşayan ben ve arkadaşlarımın sorunu değil. H&M, Adidas, Mizuno Shoes gibi fabrikalara çalışan tüm işçilerin sorunu. Ve elbette sesimizi duyurmak, yaygın bir şekilde destek almak oldukça zor. Size de derginizde ve sitenizde bize yer verdiğiniz için çok teşekkürler” diyor.

İşçiler, üretim yaptıkları Adidas, Decathlon, Mizuno Shoes, H&M gibi dünyaca ünlü markaların kampanyalarına sessiz kalmasına tepkili.

MOLALARDA BİLE DIŞARI ÇIKMALARI YASAK
Soni, Endonezya’da H&M mağazasına üretim yapan bir hazır giyim fabrikasında çalışıyordu. Soni, yönetimin molalarda kendisine ve arkadaşlarına dışarı çıkmasına izin vermediğini söylüyor. Üretim hattında arızalı olan bir makineyi bildirmek için yönetime gittiğini söyleyen Soni’ye yöneticilerin makineyi tamir etmek yerine üretim hedefini tamamlaması ve bu tür şikayetlerle boşa vakit harcamaması gerektiği söylenmiş.
‘TACİZE UĞRADIM’ DEDİ, ‘DÜZGÜN GİYİN’ DEDİLER
Shanti de Sri Lanka’da H&M için çalışan işçi kadınlardan biri. Fiziksel tacize uğradığını söyleyen Shanti’ye yönetimden “Eğer siz kızlar doğru düzgün giyinirseniz hiçbir erkek size bakmaz, size dokunmak istemez” diye bir yanıt geldi.
ŞİKAYETİNİ SÖYLEYEN İŞÇİYE MOBBİNG
Poornima Hindistan’da Adidas ve Decathlon şirketlerine ihracat yapan bir fabrikanın dikiş bölümünde çalışıyor. Sendikal faaliyet de yürüten Poornima, iş yerinden 8 ay izin almıştı ve döndükten sonra çalıştığı departmanın değiştirildiğini öğrendi. Bunu kabul etmeyen Poornima yönetime bir şikayet dilekçesi yazdı. Verdiği dilekçe sonrasında ise karşılık olarak günlerce genel müdürün sözlü tacizine maruz kaldı.

Kaynakça:

https://edition.cnn.com/2019/05/11/africa/ethiopia-garment-workers-lowest-paid-intl/
https://asia.floorwage.org/news/garmentmetoo-women-garment-workers-demand-an-end-to-gender-based-violence-across-the-global-garment-supply-chain-1
https://in.reuters.com/article/bangladesh-garments-accord/bangladesh-garment-unions-say-new-factory-oversight-deal-risks-worker-safety-idINKCN1SR16M