GÜNÜN KADINI: Kadın, işçi hakları ve barışa adadığı hayatıyla Jane Addams
Nobel Barış Ödülünü alan ilk Amerikalı olan Jane Addams yaşamı boyunca kadın hakları işçi mücadelesi ve barıştan yana hareket etti.

6 Eylül 1860'ta doğan Jane Addams 21 Mayıs 1935'te hayata veda etti. Amerikalı kadın hakları savunucusu, gazeteci ve 1920'lerin başında ABD'nin barış hareketinde aktif olan Chicago Sosyoloji Okulu'nun temsilcisiydi. Sosyal hizmetin öncüsü ve sözde yerleşim hareketinin en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. 1915'te Kadınlar İçin Uluslararası Barış ve Özgürlük Birliği'ni (IFFF) kurdu ve pasifizmi savundu. Aynı yıl Lahey'deki Uluslararası Kadınlar Konferansı'nın liderliğini üstlendi. Erken yaşta siyah ve melezlerin hakları için çaba harcadı.1929'da Adams sosyal bağlılığı nedeniyle Nobel Barış Ödülü'nü alan ilk Amerikalı oldu. 

BARIŞ İÇİNDE BİR YAŞAMDAN YANAYDI

Jane Addams, sağlık sorunları ve hayatına anlam katmadığını gördüğü için tıp eğitimini bırakır ve babasının ölümü sonrası Avrupa gezisine çıkar. Döndüğünde sağlık sorunları artmasına rağmen toplumsal politik görüşlerini hayatında nasıl uygulayabileceğini sorgulamaya başlar. Toplumsal eşitlik, din, dil, cins, ırk farkı olmadan insanların eşit haklarla, barış içinde bir arada yaşamasından yanadır. Yoksul ve yetim siyah çocuklara bakar, değişik yardım örgütlerine katılır. Eski okul arkadaşı Ellen Starr ile çıktığı bir Avrupa gezisi sırasında Londra'da yoksullara yönelik barınma olanağı sağlayan yerleşim hareketinin Toynbee Evi'ni ziyaret ettiğinde ne yapması gerektiğini kavrar. Evet, ABD'ye dönecek ve Şikago'da nebzeri bir ev açacaktır. Addams ve Starr, 1889'da Şkago'da bir gecekondu bölgesinde kentsel proletarya, göçmenler, işsizler ve her şeyden önce kadınların kendi kendine yardımını esas alan Hull House'u kurarlar. Addams, yoksulluğun kişisel zayıflıklar değil, değiştirilmesi gereken sosyal koşulların bir sonucu olduğu inancındadır ve koşullar değişince bunun da yok edileceğine inanır. Hull House'un işlemesindeki prensiplerden biri “dost ziyaretçiler” dir. Eğitimli ve zengin sınıflardan insanlar evi ziyaret eder ve sakinleriyle temasa geçerek sorunlarını onlardan dinlerler, anlamaya çalışırlar. Addams'a göre, yalnızca paralel dünyaların dağılmasıyla sosyal değişimler sağlanabilir. Ziyaretçilerin yaptıkları sadece karşılıklı iletişim kurmakla sınırlı değildir; Jane Addams'ın fikirlerini coşkuyla kabul eden varlıklı sınıflardan kadınlar ve erkekler de eğitim programlarında, dil kurslarında ve ev ve hijyen problemlerinde görev alırlar. Yaşamının sonuna kadar elinde tuttuğu Hull House'u işletmenin yanı sıra, Addams uluslararası barış hareketinde, işçilerin daha iyi çalışma koşulları mücadelesinde ve özellikle de kadınların başta oy hakkı olmak üzere eşit hak talebinde aktiftir.

Aynı zamanda kadın, işçi haklarına ve barış hareketine adanmış kuruluşlarda kurucu ortak ve liderdir: 1911'de kurulan Ulusal Yerleşimler ve Komşuluk Merkezleri Vakfı'nın, Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği'nin ve Ulusal Renkli İnsanları Geliştirme Derneği'nin (NAACP) kurucularındandır. Amerikan Anti-Emperyalist Ligi ve Amerikan Sosyoloji Derneği üyesidir.

ABD'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesini engelleme çabaları nedeniyle saldırıya uğrasa da barışa olan bağlılığından uzaklaşmaz: 1915'te yeni kurulan Kadın Barış Partisi'nin başkanlığını ve Hollanda'nın önde gelen kadın hakları aktivisti olan Aletta Jacobs'un inisiyatifindeki, daha sonra 1929'a kadar başkanlığını Addams'ın yaptığı Kadın Barış Ligi'nin kurulmasına yol açan, Lahey kadın konferansına yöneticilik yapar. Yaptığı çalışmaların teorik temelini açlık ve savaş, sosyal sorunlara yol açan dış koşulların değiştirilmesi için çaba harcanması gerektiği oluşturur. Emperyalist tekellere, erkek egemenliğine ve sermayenin azınlık elinde toplanmasına karşı, kadınların, yoksulların eşit haklara sahip olacağı bir sistemin mümkün olduğu içerikli konferanslar verir, makale ve kitaplar yazar ve pratikte mücadele eder.

1931'de, kendine 1929'da verilen ama hastalığı nedeniyle bizzat alamadığı, Nobel Barış Ödülü'nü alır. 21 Mayıs 1935'te bir kanser operasyonuna bağlı olarak hayata veda eder.

İlgili haberler
GÜNÜN KADINI: Jeanette Wolf

Politikacı, antifaşist Jeanette ve iki kızı, II. Dünya Savaşı boyunca 1945 yılına kadar çeşitli gett...

GÜNÜN KADINI: Fransız direnişinin silahlı mücadele...

Kod adıyla ‘Raine’, Birinci Dünya Savaşı’na birebir tanıklık eder. Bu tanıklık onu mücadele etmeye s...

GÜNÜN KADINI: Müzik dehası bir kadın Paradies

Mozart, Bach, Chopin… Bilindik erkek besteciler… Ancak aynı dönemin en az onlar kadar yetenekli best...