Yaşlanmayı geciktirme çok uzun süredir insanların aklını kurcalayan bir sorun. Günümüze kadar botoks, dolgu gibi cerrahi işlemlerin yanı sıra “doğal” yollardan gençleşme günümüzün tartışmalarından. Bu tartışmaların bugün en günceli kolajenler diyebiliriz.

KOLAJEN NEDİR?

Kolajen özellikle tendonlarda, kemikte, kıkırdaklarda ve korneada bulunan bir proteindir. Bu dokulara dayanıklıklık sağlar ve bu dokuları korur, yenilenmesine yardımcı olur. Vücudumuzda belli düzeyde bulunan kolajen, yaş ilerledikçe azalır. Bunun yanı sıra kolajeni azaltan etmenler arasında sigara, alkol kullanımı; hareketsizlik, vücutta oksijen azlığı, dengesiz ve yetersiz beslenme önemli düzeyde etkilidir.

KOLAJEN AZALINCA NE OLUR?

Vücutta kolajen miktarının azalması özellikle deri, deri ekleri, sinirler ve deri fonksiyonlarını etkilemektedir. Deride kahverengi lekeler oluşur, deri esnekliğini ve parlaklığını kaybeder. Kırışıklıklar ve sarkmalar meydana gelir. Sadece deri değil bağ dokuda da önemli yere sahip olan kolajenin azalması sonucu osteoporoz, romatizma gibi kas-iskelet sistemi hastalıkları da görülebilir.

HANGİ BESİNLERDE KOLAJEN VAR?

Kolajenin faydalarından dolayı günümüzde kolajen hidrolizatları (parçalanmış halde) kozmetik ürünlerde sıkça kullanılır duruma gelmiştir. Bunun yanında kolajenler özellikle kemik suyu, tavuk, balık, kabuklu deniz ürünleri, yumurta akında bolca bulunur. Aynı zamanda kolajen üretimine yardımcı olmak açısından C vitamini zengin besinlerle tüketmek gerekir.
Yapılan araştırmalar doğal yollarla alınan kolajenlerin sentetik olanlara göre vücudumuz kullanabileceği biyolojik forma daha uygun olduğu ve bu sebepten doğal yollarla alınan kolajenin daha etkili olacağı yönündedir.

YAPAY KOLAJENLER

Ancak sentetik kolajen üretiminde de bugün önemli bir yol kat edilmiştir. Araştırmaların çoğu cildin dış yaşlanmasını tedavi etmeye ve önlemeye odaklanan araştırmacılar, kolajen peptitlerinin cilt problemlerini iyileştirebilen gıda takviyeleri ve kozmetiklerde önemli bir rol oynadığını bulmuşlardır. Farklı kolajen peptit kaynaklarının cilt yaşlanmasına karşı farklı etkileri vardır.

KULLANIMINA DİKKAT!

Kolajeni hangi sıklıkla ve hangi çeşitleri üzerinden kullanacağınız doktor kontrolünde olmalıdır. Kolajen sentezini uyarmanın oksidatif stresi ve reaktif oksijen türleri (ROS) üretimini de artırabileceğine dair araştırmaların yanı sıra önerilenden fazla kolajen kullanımı böbreklere ekstra yük binmesine ve böbreklerde fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. Bu yüzden kullanımına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Kaynaklar:

* Peng, W., Li, D., Dai, K., Wang, Y., Song, P., Li, H., ... & Zhou, C. (2022). Recent progress of collagen, chitosan, alginate and other hydrogels in skin repair and wound dressing applications. International Journal of Biological Macromolecules.

* Zhao, X., Zhang, X., & Liu, D. (2021). Collagen peptides and the related synthetic peptides: A review on improving skin health. Journal of Functional Foods, 86, 104680.

* Shoulders, M. D., & Raines, R. T. (2009). Collagen structure and stability. Annual review of biochemistry, 78, 929–958. https://doi.org/10.1146/annurev.biochem.77.032207.120833

Görsel: Freepik