Bangladeş’te binlerce hazır giyim işçisi, devam eden müzakerelerin ortasında adil bir asgari ücret talebiyle sokaklara döküldü. Sendikalar ve işçiler asgari ücretin temel ihtiyaçları karşılayacak şekilde ayda 23 bin takaya (yaklaşık 208 dolar) yükseltilmesini talep ediyor. 2018’de belirlenen 8 bin 300 taka (yaklaşık 74 dolar) tutarındaki mevcut asgari ücret, enflasyon ve artan yaşam maliyetleri nedeniyle işçileri zor durumda bıraktı.

Bangladeş’in en büyük sendikalarından biri olan Sommilito Garments Sramik Federasyonu’nun başkanı ve Awaj Vakfı’nın kurucusu Nazma Akter, Vogue dergisine yaptığı açıklamada, “Hazır giyim işçileri için durum çok zor” dedi: “Uzun saatler boyunca çalışıyorlar ama yine de aç kalıyorlar.”

Ayda 11 bin 700 taka kazanan dikiş operatörü Jahanara Begum ise kâr amacı gütmeyen Remake’in geçtiğimiz günlerde düzenlediği bir basın toplantısında, “Gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle ailenin tüm fertleri için yeterli besleyici gıda sağlamak mümkün değil” dedi ve ekledi: “Çocuklarımın eğitimini sağlamak için de mücadele etmek zorundayım. Ailemden biri hastalandığında hemen tedavi edilmesini sağlamam mümkün değil.”

İSTENEN ÜCRET BİLE DÜŞÜK

Talep edilen 23 bin taka asgari ücret, Bangladeş de dahil olmak üzere Asya’daki imalatçı ülkelerde çalışan Asya Taban Ücret İttifakı tarafından hesaplandı. Kuruluş, gıda, barınma, sağlık, ulaşım, eğitim ve diğer temel ihtiyaçlar dikkate alındığında dört kişilik bir aileyi geçindirmek için 51 bin taka gelire ihtiyaç duyulacağını tespit etti. İttifakın Güney Asya Koordinatörü Abiramy Sivalogananthan, “23 bin taka istemek fazlasıyla adil” diye açıkladı: “Sendikaların talep ettiği artış, enflasyon ve ülkenin içinden geçtiği kriz göz önüne alındığında, teknik olarak yeterli bile değil.”

Halihazırda, bir ailede iki kişi çalışıyor olsa bile, toplam harcama toplam geliri aşıyor. Asya Taban Ücret İttifakı tarafından yapılan bir araştırma, hazır giyim işçilerinin günlük gıda alımının önerilen miktarın çok altında olduğunu ortaya koyuyor.

Tüm bunlar, küresel markaların 2020’de tüm dünyada mağazaların kapanmasıyla milyarlarca dolarlık siparişi iptal etmesinin ardından Bangladeş’te bir milyondan fazla hazır giyim işçisinin işini kaybetmesine ya da ücret almadan evlerine gönderilmesine neden olan pandemi ile daha da kötüleşti. Birçoğu hayatta kalabilmek için kredi almak zorunda kaldı. Sivalogananthan, “Hâlâ bu borcu ödüyorlar” dedi.

Bu hafta Bangladeş’te tansiyon yükseldi ve kitlesel protestolar sırasında iki işçinin öldürüldüğü bildirildi. Remake’in kurucusu Ayesha Barenblat, “Şiddete hazırlıklıydık çünkü beş yıl önce müzakereler yapılırken de bu tür olaylar yaşanmıştı” dedi: “Bu çatışmalara baktığımızda, gerçekten de çaresizlikten kaynaklandığını görüyoruz.”

DÜNYANIN TEKSTİL CEHENNEMİ

Bangladeş, çoğu kadın olmak üzere yaklaşık 4 milyon işçinin istihdam edildiği 3 bin 500 civarı fabrikasıyla Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci konfeksiyon üreticisi. Düşük ücretler ve ağır çalışma koşullarının yanı sıra alınmayan işyeri önlemleri nedeniyle kitlesel ölümlerin yaşandığı işyeri yangınları ya da bina çökmeleri gibi olayların da yaşandığı ülke, “tekstil cehennemi” olarak anılıyor.

Bangladeşli tekstil patronları ise başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere hazır giyim ürünleri ihracatından yılda yaklaşık 55 milyar dolar kazanıyor.

NE OLMUŞTU?
Bangladeş’te tekstil işçilerinin protestoları, patron örgütü Bangladeş Giyim İmalatçıları ve İhracatçıları Derneğinin (BGMEA), aylık asgari ücretin işçilerin beklentisi olan 208 dolar yerine 90 dolara çıkarılmasını teklif etmesinin ardından başladı. Sendikalı tekstil işçileri, daha yüksek ücret talebiyle başkent Dakka’da süresiz grev başlattı ve talepleri için sokağa çıktı. Binlerce işçinin iş bırakması Dakka genelinde 300’den fazla fabrikanın faaliyetleri geçici olarak durdurmasına yol açtı. İşçiler, birçok fabrikanın önünde, ulaşım depolarında ve bazı caddelerde protesto gösterileri düzenledi. Öfkeli işçiler, Gazipur bölgesindeki dükkanları taşladı, bir elektrikli eşya mağazası ateşe verildi ve bazı dükkanları tahrip edildi. Polis bazı yerlerde işçilerin eylemlerine müdahale etti, göz yaşartıcı gaz da dahil olmak üzere şiddet kullandı.

Fotoğraf: @amnestysasia / twitter.com