Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. En son Kasım 2020’de SGK primim yatmış. Uzun süreden beri kısa çalışma ödeneğinden yararlanıyoruz. Şu an 8 haftalık gebeliğim var. Şirketimizin faaliyetleri kısıtlandığı için beni işten çıkarmasalar bile ücretsiz izni devam ettirirler diye düşünüyorum. Eğer ücretsiz izinde devam edersem 8 haftalık doğum ücretini alabilir miyim? Gebeliğim çok ağır geçiyor. Raporla ücretsiz izin hakkımı uzatmam mümkün müdür?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim; okurumuza rahat, sağlıklı ve mutlu bir hamilelik süreci dileyelim.

Adım adım ve farklı ihtimaller üzerinden gidelim:

1) Kısa çalışma ödeneği son kez Mart ayı sonuna kadar uzatıldı. Mart ayı sonu itibariyle kısa çalışma ödeneği sona erecek ve okurumuz Nisan ayında son kez Mart ayının kısa çalışma ödeneğini alacak.

2) İşverenlerin işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarma yetkisi 17 Mayıs 2021 tarihine kadar uzatıldı. Ücretsiz izne çıkarılan (ancak kısa çalışma ödeneği alamayan) işçilere verilen nakdi ücret desteği de aynı tarihe kadar uzatıldı. Dolayısıyla işveren okurumuzu 1 Nisan’dan 17 Mayıs’a kadar tek taraflı ücretsiz izne çıkarma yetkisine sahip. Bu durumda, okurumuz, bu tarihler arasında nakdi ücret desteği alabilecek.

3) 17 Mayıs’tan sonra işverenin okurumuzu ücretsiz izne çıkarabilmesi için okurumuzun onayı gerekiyor. Okurumuz kabul etmediği halde işveren okurumuzu ücretsiz izne çıkarırsa, okurumuz haklı fesih yaparak iş sözleşmesini sona erdirebilir ve tüm yasal haklarını talep edebilir.

4) 17 Mayıs’tan sonra işveren ve okurumuz karşılıklı anlaşırlarsa okurumuz analık iznine ayrılacağı tarihe kadar ücretsiz izinde olabilir. Ancak okurumuz bu tarihten sonra ne işverenden ne de İŞKUR’dan bir ödenek ya da destek alacaktır. Öte yandan okurumuz doğuma 8 hafta kala analık iznine ayrılabilir. Ancak analık ödeneği alabilmek için doğumdan önceki 1 yılda 90 gün prim yatması gerekiyor. Okurumuz son 1 yılda 90 gün primi olmayacağı için analık ödeneği alamaz. Detaylı bilgiler bu yanıtımızda mevcut: Meclise sesleniyoruz: Annelerin mağduriyetini giderin!

5) Diyelim ki 17 Mayıs’tan sonra okurumuz gebeliğinin ağır geçmesi nedeniyle ücretsiz iznin devam etmesini istedi ama işveren okurumuzu işe geri çağırdı.

Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin 7. maddesinin 3. fıkrası şu şekilde:

“Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde çalışanın ücretinde bir kesinti yapılmaz. Başka bir işe aktarılması mümkün değilse, çalışanın sağlık ve güvenliğinin korunması için gerekli süre içinde, isteği halinde çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ücretsiz izinli sayılması sağlanır.”

Dolayısıyla okurumuz sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılması gerektiğine ilişkin bir rapor alırsa, işverenin okurumuzu sağlık koşullarına uygun başka bir işe aktarması bu mümkün değilse de -okurumuzun isteği (talebi) halinde- okurumuza ücretsiz izin vermesi gerekir.

Ancak bu durumda da okurumuz doğum tarihinden önceki 1 yıl içinde 90 gün primi olmadığı için analık ödeneği alamayacaktır.