Okurumuzun Sorusu: 

Merhabalar. Havacılık sektöründe çalışmaktayım.2017’den itibaren doğum sonrası kısmi çalışanım.İkinci bebeğimi bekliyorum.Fakat şuanda doğum yapıp işe dönen personele kısmi çalışmaya izin vermediklerini bildirmişler.Yasaya baktığım zaman herhangi bir değişiklik ile karşılaşmadım.Şirketin şuan yaptığı yasal mı?İlginiz için şimdiden teşekkürler.

Öncelikle okurumuzu şimdiden tebrik edelim.

Kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkı İş Yasası’nın 13. maddesi ile Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik’te düzenlenmiştir.

Yönetmeliğin 12. maddesine göre

“(1) Kısmi süreli çalışma;

a) Özel sağlık kuruluşlarında ilgili mevzuat uyarınca mesul müdür, sorumlu hekim, laboratuvar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde tam zamanlı çalışması öngörülenler tarafından yerine getirilen işlerde,

b) Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar hâlinde işçi çalıştırılarak yürütülen sanayiden sayılan işlerde,

c) Nitelikleri dolayısıyla bir yıldan az süren mevsimlik, kampanya veya taahhüt işlerinde,

ç) İş süresinin haftanın çalışma günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesine nitelikleri bakımından uygun olmayan işlerde,

İşverenin uygun bulması hâlinde yapılabilir.

(2) Birinci fıkrada sayılmayan işlerde işverenin uygun bulma şartı aranmaksızın kısmi süreli çalışma yapılabilir.”

Dolayısıyla yukarıda belirtilen iş ve sektörler haricinde kadın işçi, kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkını doğrudan kullanabilir. İşverenin uygun bulması (onayı) gerekmez.

Havacılık sektörü kural olarak yukarıdaki kapsama girmemektedir. Havacılık sektöründe günlük çalışma süresinin sabit olmadığı yani haftalık çalışma süresinin çalışma günlerine bölünmesi olanaklı olmayan işlerde çalışan işçiler haricindeki tüm işçiler işverenin onayı gerekmeksizin doğrudan kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkını kullanabilir.

Okurumuzun da dikkat çektiği üzere ilgili yasa ve yönetmelikte bu kuralı değiştiren bir düzenleme yapılmadı. Dolayısıyla işverenin keyfi olarak bu hakkı ortadan kaldırma yetkisi yok.

Son olarak şunu belirtelim. Eğer okurumuzun ilk doğumu nedeniyle kısmi süreli çalışmaya geçip daha sonra tam zamanlı çalışmaya dönmüş olsaydı da ikinci doğumu nedeniyle yine bu haktan yararlanabilir, yeniden kısmi çalışmaya geçebilirdi. Çünkü İş Yasası’nın 13. maddesi “Bu fıkra kapsamında kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir” diyerek tam zamanlı çalışmaya geri dönen işçinin sonra doğacak başka çocuklar için yine bu hakkı kullanabilmesini olanaklı kılmıştır.

Kaldı ki okurumuz tam zamanlı çalışmaya geri dönmemiş ve kısmi süreli çalışırken ikinci gebeliğini yaşamış. Dolayısıyla okurumuzun doğum sonrası işe dönerken yeniden başvuru yapmasına gerek yok. Çünkü okurumuz ilk doğumundan kaynaklı olarak bu hakkını zaten kullanıyor. Hamilelik ve doğum yeni bir başvuru yapılmasını gerektirmiyor.

Eğer işveren okurumuzu analık izinleri dönüşünde tam zamanlı çalışmaya geçmeye zorlarsa okurumuz yeniden bizimle iletişime geçebilir. Çünkü bu durumda okurumuz haklı fesih de dahil olmak üzere farklı yollarla haklarını arayabilecektir.