Okurumuzun sorusu:

14 aydır çalıştığım işten kendi isteğimle ayrılacağım. İstifa edersem, işveren tazminat ödemek zorunda olduğumu söyledi. İşveren benden tazminat isteyebilir mi?

İşveren işçiyi işten çıkarıyorsa (İş Yasası 25. maddeye dayanan haklı nedenle derhal fesih hariç), işçiye ihbar süresi kadar önce haber vermek ya da ihbar süresi kadar ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Bu kuralın tam tersi işçi için de geçerlidir. İşçi kendi isteğiyle işten ayrılıyorsa (uygulamadaki ifadeyle söyleyecek olursak işçi istifa ediyorsa), işçi ihbar süresi kadar önce işverene haber vermek zorundadır. Aksi takdirde işveren işçiden ihbar tazminatı ödemesini isteyebilir. Bu kural belirsiz süreli iş sözleşmeleri için söz konusudur. Belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar süresi ve tazminatı yoktur.

Altını çizelim. İşçi işten ayrılıyor olsa bile:
a) İşçi, İş Yasasının 24. maddesi uyarınca haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanıyorsa,
b) Kadın işçi evlendikten sonraki bir yıl içinde iş sözleşmesini evlilik nedeni ile sona erdiriyorsa,
c) Erkek işçi askerlik nedeniyle iş sözleşmesini sona erdiriyorsa,
d) İşçi emeklilik, yaşlılık, malullük nedeniyle iş sözleşmesini sona erdiriyorsa,

İşçinin ihbar süresi kadar önce haber verme zorunluluğu yoktur. Öte yandan deneme süresi içinde de önceden bildirimde bulunma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Ancak bu durumlar söz konusu değilse ve işçi kendi isteğiyle işten ayrılıyorsa, işten ayrılmadan önce işverene İş Yasasında belirtilen süreler kadar önce bildirimde bulunmakla yükümlüdür.

İş Yasasının 17. Maddesine göre ihbar (bildirim) süresi işçinin bu işyerinde çalıştığı süreye göre değişmektedir:
a) İşçinin kıdemi 0-6 ay arası ise ihbar süresi 2 hafta,
b) İşçinin kıdemi 6 ay – 1,5 yıl ise ihbar süresi 4 hafta,
c) İçinin kıdemi 1,5 yıl – 3 yıl arası ise ihbar süresi 6 hafta,
d) İşçinin kıdemi 3 yıldan fazlaysa ihbar süresi 8 haftadır.

Bu süreler asgari olup iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile artırılabilir.

İşçi ya da işveren bu sürelere uymazsa, bu süreler kadar ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar.

Okurumuzun çalışma süresi 6 ay-1,5 yıl arası. Dolayısıyla ihbar süresi 4 hafta. Okurumuzun işten ayrılma biçimi yukarıda belirttiğimiz istisnalardan birine girmiyor. Dolayısıyla okurumuzun işten ayrılacağı günden en az 28 gün önce işverene bildirimde bulunması gerekiyor. Aksi takdirde işveren okurumuzdan ihbar tazminatı talep edebilir.

Not: Ekmek ve Gül okurlarının 8 Martını can-ı gönülden kutluyorum!