Okurumuzun sorusu: Merhaba. Evlilik nedeniyle işyerine dilekçe göndermek için notere gittim. Kimlik eski olduğu için kabul etmediler. Kimlik yenileme yapacağız, sorun olur mu? Bir de 3 sene 3 aydır çalışıyorum asgari ücret üzerinden. Tahminen ne kadar tazminat çıkar.

Kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılmasına ilişkin dikkat edilmesi gerekenleri bu yanıtımızda detayları ile ele almıştık: TIKLAYIN

Bu yanıtımızda şöyle demiştik: “Dilekçenin noter kanalıyla gönderilmesi zorunlu değildir ama en güvenli yoldur. Eğer dilekçe elden verilecekse, dilekçenin imzalı örneğinin bir kopyası ayrıca işyerine faks ya da mail yoluyla gönderilmeli, böylece ispat bakımından önlem alınmalıdır.”

Yani işten ayrılma dilekçesini ve evlilik cüzdanı fotokopisini noter kanalıyla gönderme zorunluluğu yok. Önemli olan işçinin dilekçesini işverene verdiğini ispat edebilmesi. Çünkü işverenlerde ayak oyunları bitmiyor. İşverenler işçilerin tazminatını ve haklarını yakmak için yalan söyleyebiliyor.

Şöyle bir senaryo üzerinden gidelim. Diyelim ki okurumuz dilekçesini ve evlilik cüzdanı fotokopisini işverene elden teslim etti, işten ayrıldı ve kıdem tazminatını istedi. İşveren de işçiye yazılı bir ihtar gönderdi, üst üste iki gün işe gitmediği için tazminatsız işten çıkarıldığını bildirdi. Bu durumda işçinin tazminatını alabilmek için önce arabulucuya, anlaşma olmadığı takdirde de mahkemeye gitmesi ve mahkemede “evlilik nedeniyle işten ayrıldığını” ispat etmesi gerekecek. Peki, işveren kendisine böyle bir dilekçe verilmediğini iddia ettiği takdirde ne olacak? İşçi imzalı dilekçesinin bir örneğini mahkemeye verebilir ama bu dilekçeyi işverene de teslim ettiğini ispatlayamayabilir. Çünkü bu dilekçenin işveren tarafından alındığına ilişkin yazılı bir kayıt, delil yok. Sonuçta işçi sıkıntıya girebilir.

İşte bu yüzden dilekçe ve evlilik cüzdanı fotokopisini noter kanalıyla göndermek en kesin çözüm. Ama böyle bir yasal zorunluluk olmadığının altını çizelim.

O halde dilekçesini elden teslim eden işçi işini sağlamak için başka ne yapabilir? Birden çok alternatif var. Tek tek sıralayalım.

1) İşçi imzalı dilekçesinin fotokopisine işveren tarafından imzalı bir biçimde “evrak teslim alındı” kaydı düşülmesini isteyebilir ve kayıt düşülmüş dilekçe fotokopisini saklayabilir.

2) İşyerinin faksı varsa, işçi imzalı dilekçesinin fotokopisini ve evlilik cüzdanı fotokopisini işyerine faks çekip, faks gönderim raporunu saklayabilir.

3) İşyerinin aktif olarak kullanılan bir mail adresi varsa işçi imzalı dilekçesi ve evlilik cüzdanı fotokopisini önceden taratıp mail yoluyla ayrıca gönderebilir. İşçinin mailinde dilekçe ve ekini elden teslim ettiğini belirtmesinde, mailinin bir çıktısını alıp saklamasında yarar var.

4) Eğer işçi işveren ya da işyeri ile whatsapp aracılığıyla da irtibat kuruyorsa, işçi imzalı dilekçesinin ve evlilik cüzdanının fotoğrafını çekip, bu fotoğrafları whatsapp aracılığıyla da gönderebilir ve fotoğrafların görüldüğünü gösteren yeşil tik geldikten sonra, telefonundan ekran görüntüsü alıp bu ekran görüntüsünü ayrıca fotoğraf olarak bastırıp saklayabilir.

Görüldüğü üzere tüm alternatifler aynı kapıya çıkıyor. Tüm bu alternatifler “Ben elden dilekçe almadım” diye yalan söyleyebilecek bir işverene karşı mahkemeye de sunulabilecek yazılı delil oluşturmaya yarıyor.

Önemli bir meseleye daha değinelim. Eğer işçi dilekçesinde daha ileri bir tarihte işten ayrılacağını belirtmemişse, işçi dilekçesini teslim ettiği tarih itibariyle işten ayrılmış olur. Artık iş ilişkisi sona ermiş olur ve işçinin çalışma yükümlülüğü sona erer. Dilekçesini elden teslim eden işçinin en kısa sürede yukarıdaki alternatif yollardan biri ile önlem alması gerekir. Ama işçi dilekçeyi verdiği tarihe kadar çalışmak zorundadır. Yani işçi evlendikten sonra 1 hafta işe gitmeyip, 1 haftanın sonunda dilekçe veremez.

Gelelim tazminat hesabına. Okurumuz eğer asgari ücretle çalışıyorsa, okurumuzun yol ve yemek gibi kıdem tazminatı hesabına dâhil edilecek başka hiçbir yan hakkı yoksa hesap son brüt asgari ücret üzerinden yapılır.

2019’da brüt asgari ücret 2.558,4 TL’dir.

Okurumuzun kıdemi 3 yıl 3 ay.

Kıdem tazminatı her bir yıl için 30 günlük giydirilmiş, son, brüt ücret üzerinden hesaplanır. Yıldan arta kalan süreler de orantılı olarak hesaba dâhil edilir.

3 yıl için kıdem tazminatı: 3 x 2.558,4 = 7.675,2 TL

3 ay için kıdem tazminatı: 2.558,4 / 4 = 639,6 TL (tam bir yıl için ödenecek tazminat tutarını 3 ay 1 yılın dörtte biri olduğu için 4’e böldük).

Toplam kıdem tazminatı: 7.675,2 TL + 639,6 TL = 8.314,8 TL

Kıdem tazminatından sadece yüzde 0,759 oranında damga vergisi kesilir.

Damga vergisi: 8.314,8 x 0,759 = 63,1 TL

İşçiye ödenecek kıdem tazminatı: 8.314,8 TL – 63,1 TL = 8.251,7 TL

Altını çizerek bir kez daha belirtelim. Hesabı okurumuzun asgari ücret dışında hiçbir hakkı olmadığını varsayarak yaptık. Eğer işveren okurumuza ikramiye, prim, yol, yemek ücreti gibi yan haklar ödüyorsa ya da servis veya işyerinde yemek sağlıyorsa; bu tür tüm yan haklar da hesaba dâhil edilir.