2022 yılı asgari ücretinin belirlenmesi sonrası asgari ücret zammından daha düşük ücretlere mecbur bırakılan işçilerin eylemleri sürerken, çorap işçilerinin bir kısmı da ek zam talepleriyle öne çıkan eylemler yaptı. Eylem yapan işçilerin bir kısmı kazanım elde ederken bir kısmı da ne yazık ki işten atıldı. Ancak düşük ücrete mahkum edilen ve sesini çıkaramayan pek çok çorap işçisi de var. 25 yıldır çorap işçiliği yapan, 10 yıldır da aynı firmada çalışan Beyaz Akşahin, Hadımköy’de çalıştığı fabrikada da huzursuzlukların, hatta yer yer tepkilerin olduğunu söylüyor ancak arkasından ekliyor: “Bizim fabrikada birlik yok” diye. Şu an aldıkları ücretin piyasanın çok altında kaldığını dile getiren Beyaz, “Bayağı düşük verdiler bize, farklı farklı alanlar var ve her birine farklı ücret uygulaması yapıyorlar. En yüksek alan 5 bin 200 lira alıyor, o şekilde anlaşıldı. İnsanlar tepki gösterdi, ücretleri beğenmeyenler kağıda isimlerini yazdırdı, ustabaşı içeriye götürdü fakat yönetim sadece 3 kişinin ücretinde iyileştirme yapmış. Bir makineciye 4 bin 600 lira vermişler önce sonra 5 bin yapmışlar. Diğerlerine de ‘Benim yapabileceğim bu kadar, çalışmak istemeyen gidebilir’ denmiş. Ben de 4 bin 900 lira alıyorum” diyor.

‘AYIN ORTASI GELDİ PARAM YOK!’

Geçinmenin de giderek zorlaştığını söyleyen Beyaz, “Bundan 2 ay öncesine kadar maaş kartımın ek hesabına çok fazla girmiyordum ancak birkaç ayda çok fazla eksiye düşmeye başladım. 2 bin liranın üzerinde ek hesaba giriyorum. Zam aldığımda belki biraz toparlarım demiştim ama ne mümkün. Bugün yine eksi 2 bin liradayım ve daha ayın ortası. Elimde de hiç para kalmadı. Kira vermiyoruz ama kira veren insanlar var. Biz böylesi bir durumda geçinemezken onlar ne yapıyor gerçekten sormak gerek. İşçiler ne aldıkları ücretten ne de çalışma şartlarından memnun. Fakat kimi tazminatını yakmak istemiyor kimi iş yerine alıştığı için bırakmak istemiyor. Ben de bir süredir iş bakıyorum. Bir sürü emek veriyoruz ama emeğimizin karşılığını almıyoruz. Makine örme bölümünde çalışan arkadaşlarımız birlik olup şalteri kapatmışlar, onlar 7 bin lira istemiş ama 6 bin 500 lira vermişler, patron ‘7 bin liraya çıkarırım ama daha fazla makineye bakacaksınız’ demiş. İşçiler kabul etmeyince işten çıktı, 4-5 kişi kaldı eski eleman. İşçiler kendi çıktığında da tazminatını veriyorlar ancak onu da düşük veriyorlar. İşçinin tazminatı 100 bin lira ise 50 bin lira veriyorlar, ihbar tazminatı falan da yok. Patron da kendine göre hesap yapıyor ve nasıl daha kârlı çıkacaksa ona göre hareket ediyor. Sonuçta yeni gelene daha düşük ücretle daha çok makineye baktıracak” diye anlatıyor durumu.

‘PATRON, ESKİ İŞÇİ BIRAKIP GİDEMEZ DİYE DAHA DÜŞÜK ZAM VERİYOR’
İş yerinde işçiler arasında birlik olup olmadığını soruyorum, ücretlerin yükseltilmesi için işçilerin birleşip bir araya gelip mücadele etmesi, haklarını alması gibi bir şey olmadığını söylüyor ve devam ediyor: “Tam tersi birbirini kıskanıyorlar, birbirleriyle rekabet halindeler. Kimse kimseye güvenip böyle bir şey de konuşmuyor çünkü hemen patrona yetiştiriliyor.” Yeni gelen işçiyi tutmak için eski işçiden daha yüksek ücret verildiğini de ekleyen Beyaz buna dair bir örnek de veriyor: “Depo bölümünde çalışan bir arkadaşımız var ona 1250 lira zam yapmış, ama yeni gelene 1500 lira zam vermiş. Bu uçurumu patronun kendi de yaratıyor. Eskiler nasıl olsa kolay kolay bırakıp gitmez, tazminatını yakmaz diye düşünüyor. Ben artık tazminatımı yakmayı bile göze alıyorum, çünkü artık dayanacak gücüm kalmadı. Nerede iş varsa oradayız ayrıca. Sabit bir işimiz yok. Ben geçen hafta ayakta paketleme bölümünde çalıştım, bu hafta makinede kendi yerimde çalışıyorum.”

‘MESAİYE KALIYORUZ AMA KAĞIT ÜZERİNDE MESAİMİZ YOK’

Çok sık mesaiye kalmaktan da memnun değil Beyaz. Mesai fazla olunca çocuklarıyla, evleriyle ilgilenemediklerini, dinlenemediklerini belirten Beyaz, mesaiye kalmanın zorunlu olmadığı halde ustanın çok direttiğini ve mecburen mesaiye kalmak zorunda olduklarını ifade ediyor. Normal iş saatinde paydos ettikten sonra tekrar parmak basmadıklarını yani mesailerin kayda geçmediğini de dile getiren Beyaz devam ediyor: “Mesailerimizi yasal göstermiyorlar. İş yerine denetlemeye gelmişlerdi bir ara, işçileri tek tek çağırdıklarında kimileri bunu söylemiş, o zaman çok tepki gösterdi patron ve bir süre mesai yaptırmadı. Dokuz buçuğa kadar çalışıyoruz örneğin ama 8’de bize parmak bastırıp çıkış yaptırıyorlar. Çalıştığımız bir buçuk saat ise görünmüyor.”

‘ÜRETEN BİZ, EZİLEN BİZ…’
Emeğinin karşılığını almak istediğini, iyi bir ücret istediğini de anlatan Beyaz, “Bütün işçiler hafta sonu çalışma olmadığı için biraz da katlanıyor orada çalışmaya. Biz kadınlar için gerçekten çok önemli cumartesi de çalışmamak, bir günde hangi bir şeye yetişeceğimizi şaşırıyoruz. Ayrıca ek iş yapanlar var. Bir arkadaşımız var eşinden ayrı o hafta sonları merdiven silmeye gidiyor, formacı bir arkadaşımız ek iş olarak radyoda görevli, otelde garsonluk yapmaya giden arkadaşlarımız var… Bir de şöyle bir haksızlık var, idare bölümündeki arkadaşlarımın primleri aldıkları maaş üzerinden yatıyormuş. Bizim asgari ücretten yatıyor, maaş asgari ücretten yatıyor, kalanı elden alıyoruz biz. Ben bunu bir haksızlık olarak görüyorum, çünkü üreten, ezilen, orayı var eden biziz işçileriz ama bizim ücretlerimiz düşük gösteriliyor, bunu hak etmiyoruz biz, bu çok büyük bir ayrımcılık.”