Türkiye’nin en büyük 500 şirketi 937 milyar 338 milyon lira faaliyet kârı elde etti. Söz konusu şirketlerde çalışan bir işçi 2023 yılında patronuna 1 milyon 166 bin lira kâr kazandırdı. Ortalama işçinin net ücreti ise 28 bin lira oldu. Buna göre patrona 1 milyon 166 bin lira kâr kazandıran işçi, yılda 337 bin 616 lira ücret elde etti.  Buna göre sömürü oranı yüzde 345 oldu.

İSO 500’de üretimden satışlar 2023 yılında yüzde 42.1 oranında artarak 4 trilyon 485 milyar liradan 6 trilyon 375 milyar liraya çıktı. Üretimden satışlarda büyüme bir önceki yıl yüzde 119 iken, 2023 yılında yüzde 42.1’e geriledi. Gerilemede, yavaşlayan küresel talep, 6 Şubat depremleri ve seçimler sonrasında ekonomi artan politikası etkili oldu.

İŞÇİLERİ İŞTEN ATTI

Tuzla’da bulunan HT Solar fabrikasında geçtiğimiz sene Eylül ayında başlayan toplu sözleşme görüşmeleri aylarca sürmüş, devamında gönüllü çıkışlar birden fazla açılmış ve duruşlar verilmişti. Hemen akabinde ise 25 işçi fabrikanın eski üretim modelindeki bir bandı kapatması gerekçe gösterilerek işten çıkartılmıştı. Ve devamında üretimde duruşlar devam etmişti. Ve şimdi ise eski üretim tarzı ile devam eden bir hat gerekçelendirerek 90’a yakın işçi daha işten çıkarıldı.  Yeni otomasyon bantları da kuran şirket, İSO 500 listesinde 30 sıra atlayarak 170’inci oldu.

HT SOLAR'DA İŞTEN ÇIKARILAN İŞÇİLER ANLATIYOR
İşten atmalar "üretim azaldı" denerek sürerken, işçilerin iş yükü ve işten atılma korkusu artıyor. İşten atılan HT Solar işçisi kadınlar Ekmek ve Gül'e konuşmuştu:
◾"Artık işimiz eskisinden daha zor. Baktığımız makine sayısı artmaya başladı. Molalarda bile 2 makineye birden bakarak çalışıyoruz ve üretim durmadan devam ediyor. 'Eski ürün üretimine devam etmiyor işveren' gerekçesinin altını çizerek işten atma sürecini aylardır işleye işleye hayata geçirdiler. Madem öyle, madem işçi sayısı fazla neden biz tek bir makineye değil de her geçen gün daha fazla iş yükü ile çalışmaya devam ediyoruz?"
◾"İşten çıkartıldık, sadece işsizlik ile değil artık birçok sorun ile karşı karşıyayız. Günübirlik işlerde ise sigorta yok. Aldığımız ücretler, bugün karnımızı doyurmaya yetmeyecek. Emeklilik ise bugün açısından rafa kaldırılmış durumda.” Tamamını okumak için TIKLAYIN

İTHAL SÖMÜRÜYLE LİSTE ATLADILAR

Lezita 12 sıra yukarı çıkarak 78’inci sırada yer aldı. Lezita’nın sıraları ikişer ikişer çıkmasının ardında ise devasa bir işçi emeği sömürüsü var. İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde yer alan Lezita Fabrikasında çalışan işçiler toplu iş sözleşmesinde anlaşma sağlanamaması ve işveren cephesinin işçilerin örgütlü olduğu Öz Gıda-İş Sendikası ile masaya oturmaya yanaşmaması üzerine 7 Mart itibarıyla greve çıktı. Grevin uygulanacağı tarihten iki gün önce ise Lezita patronu Abalıoğlu, 50’ye yakın Hindistanlı işçiye işbaşı yaptırarak grevi kırma girişimlerine başladı.

GREVDEKİ LEZİTA İŞÇİSİ KADINLAR ANLATTI
Grevlerinin birinci ayını dolduran Lezita işçisi kadınlar, taleplerini ve dileklerini Ekmek ve Gül'e anlatmıştı.

İŞÇİLERİ YERLERDE SÜRÜKLEYEN FARPLAS PATRONU 222 SIRA YÜKSELDİ

Farplas 222 sıra yükselerek, en büyük 299’uncu şirket oldu. 2022 yılında verdikleri mücadele ile işçiler yerlerde sürüklenmişti; işten atılmış, gözaltına alınmıştı. Bu sene asgari ücret zammının ardından da işçiye sadece yüzde 8’lik bir zam yapılmıştı.

PATRONU ‘YILIN MELEĞİ’ SEÇİLEN FARPLAS KADINLAR İÇİN CEHENNEM
Direnişteki kadın işçiler, hangi insanlık dışı çalışma koşullarına karşı direnişe geçtiklerini, hangi zorlukları göğüsleyerek direnişin bir parçası olduklarını Ekmek ve Gül'e anlattılar.
Kadın işçilerin anlattıkları Farplas’ın kadınlar için nasıl bir cehenneme dönüştüğünü gözler önüne seriyor. Kadın istihdamını artırdığını, kadınların potansiyeline değer verdiğini ifade eden Fark Holding’in, internet sitelerinde “önce insan” mottosunu güttüğünü söyleyen Farplas otomotiv fabrikasının bu imajını, kadın işçilerin anlattıkları yerle bir ediyor. Fark Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahu Büyükkuşoğlu Serter’in “Yılın En İyi İş Meleği” ödülü almasına referans veren bir işçi kadın “Biz tuvalete bile gidemiyorduk, nasıl yılın meleği seçmişler anlamıyorum!” diye soruyor. Üretimi yoğunlaştırmak, denetimi artırmak adına işçilerin tuvalete bile gönderilmemeleri, su sebillerinin kaldırılması, ilaç içmek için suya kalktığı için azarlanmaları yeni değil maalesef… Her ne kadar direniş ile gündeme gelse de 20 yıllık kadın işçi bu tuvalet sorununun fabrikada çok uzun süredir olduğunu ortaya koyuyor. Bazı kadın işçilerin altlarına yapma hikayelerini erkek işçileri etrafından uzaklaştırarak anlatıyor.
Okumak için TIKLAYIN

DARDANEL ASGARİ ÜCRETLİ ÜZERİNDEN BÜYÜDÜ

Dardanel 162 sıra atladı ve 381’inci en büyük sanayi kuruluşu oldu. İşçilerin asgari ücretle çalıştığı fabrikada geçmişte Tek Gıda-İş ve DİSK’e bağlı Gıda İş örgütlenme çalışmaları sürdürmüş ancak sendikalaşma engellenmişti.

DARDANEL REKLAMLARINDAKİ ŞATAFAT YALAN, ACI GERÇEK
Dardanel'de çalışan bir kadın işçi Ekmek ve Gül'e çalışma koşullarını anlatan bir mektup yazmıştı:
"Dardanel kâr hacmini arttırıyor, yurt içi yurt dışı ihracatı artıyor, artmayan asgari ücrete sabitlenen bir bizim ücretlerimiz. Tümümüz sağlık kontrolünde geçsek depresif, hatta obsesif bozukluk tespitine bile çok şahit oluruz. Çünkü üç vardiya sistemi sosyal hayatımızı yok ediyor veya köreltiyor, duygularımızı bile yaşayamıyoruz. İnsan en ufak bir şeyden ağlamaklı olur mu hiç? Biz oluyoruz. Dardanel Ton’da şatafat yok, çalışma koşulları lezzetli değil, acıdır, iliğine kadar sömürüdür. Kadın işçiler olarak bu çarkı değiştirmekte bir o kadar bizim boynumuzun borcudur."
Okumak için TIKLAYIN

Fotoğraflar: HT Solar işçilerinin paylaştığı videodan ekran görüntüsü, Evrensel