Okul masrafları kara kara düşündürüyor

18 Ağustos 2023 06:00

Kayıt ücreti, kırtasiye ve temizlik malzemeleri ve bağış parası... Çocukları okula başlayacak veliler, tatlı telaş ve heyecan yaşamak yerine kara kara düşünüyor: ‘Bu masrafları nasıl karşılayacağız?’

Okulların açılmasına sayılı günler kala okul masrafları velileri kara kara düşündürüyor. Ders zili anaokulu ve ilkokul 1. sınıf öğrencileri için 4 Eylül’de, ortaöğretimdeki diğer öğrenciler için 11 Eylül’de çalacak. Henüz ihtiyaç listeleri tam olarak belli olmasa da veliler yavaş yavaş kırtasiye ve diğer giderler için bütçe hazırlamaya çalışıyor. Ancak bu yıl yüksek enflasyon ve her şeye peş peşe gelen zamlarla kırtasiye ve okul kayıt ücreti iki çocuklu bir aile için neredeyse asgari ücrete denk düşüyor. Okul öncesi ve ilkokulda kırtasiye malzemelerinin ücretleri dudak uçuklatırken diğer sınıflarda ise MEB’in dağıttığı kitapların yetersizliği nedeniyle istenen ek kitap ücretleri cep yakıyor.

İstanbul Esenyalı’da yaşayan Gizem ve Necla, çocuklarını bu sene ana sınıfına kaydettiren iki kadın. İkisi de eğitim masraflarını nasıl karşılayacaklarını düşünmeye şimdiden başlamışlar ve yarı zamanlı iş arıyorlar.

‘NASIL KARŞILAYACAĞIZ?’

Gizem’in biri ana sınıfına, diğeri 4. sınıfa başlayacak olan iki çocuğu var. Eşi asgari ücretle çalışan Gizem, iki çocuğun okul masraflarını nasıl karşılayacağını bilemediğini söylüyor. Ana sınıfına başlayan çocuğunu Pendik’te Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir okula yazdıran Gizem’e henüz tam kırtasiye listesi verilmemiş. Ancak istenecek malzemeler için piyasadaki en pahalı marka şartı konulmuş. Daha listenin tamamı belli olmasa da Gizem bu masrafları nasıl karşılayacağını kara kara düşünüyor.

‘ÇOK MASRAFI VAR, İSTERSEN YAZDIRMA’ CEVABI

Okul kaydı için dört top A4 kağıdı istendiğini, kağıtlar getirilmeden öğrencilerin kaydının yapılmadığını anlatan Gizem, 4 top A4 kağıdı için toplamda 480 lira vermiş. Gizem, kayıt yaptırırken şahit olduğu bir olayı da anlattı: “Kayda ikiz çocuklarıyla gelen bir kadından da 4 top A4 kağıdı istendi. Kadın, imkanı olmadığını sadece bir çocuk için A4 kağıdı alıp alamayacağını sordu. Müdür yardımcısı da ‘Zaten ana sınıfı zorunlu değil, isterseniz yazdırmayın, çok masrafı var’ dedi. Ve arkasını dönüp gitti. Yaşanan bu duruma öfkeli olan Gizem “Üç kuruş veremedik diye çocuklarımızı okuldan mahrum mı bırakacaklar?” diyerek tepkisini gösterdi.

‘HER ŞEYİ BİZ ÖDÜYORUZ’

Henüz çocuğunu yazdırdığı ana sınıfı için aylık ücretler belirlenmediğini ama velilere 500 lira olabileceği yönünde ön bilgilendirme yapıldığını belirten Gizem “Bakanlıktan gelen güncellemeyle bize yeni ücret verilecekmiş” dedi. İstenenlerin kırtasiye masraflarıyla da bitmediğini, temizlik malzemelerinin de velilerden istendiğini belirten Gizem “Neden MEB’e yeterli bütçe ayrılmayarak okulların ihtiyaçları güç bela geçinen velilere ödettiriliyor” tepkisini gösteriyor. Sınıfta patlayan ampulü de velilerin aldığını, okuldaki temizlikçilerin maaşını sürekli eve gönderilen bağış zarflarıyla velilerin ödediğini hatırlatan Gizem “Neden bunlar bile bütçeden karşılanmıyor? O zaman bizim vergilerimiz nereye gidiyor?” diye sordu. Geçen yıl kızının sınıfındaki bir kız çocuğunun ailesinin masrafları karşılayamadığı için çocuklarını okuldan aldıklarını söyleyen Gizem, devletin MEB’in de bu aileye ‘Bu kız çocuğunu neden okuldan aldınız?’ diye sormadığını söyledi.

‘BİZİM ÇOCUKLARIMIZI GÖRMEZDEN GELEN DEVLETE ÇOK KIZGINIM’

Kabataslak bir hesap yaptığında iki çocuğun üniforma, kırtasiye, servis gibi masraflarının ilk ay toplamda en az 8 bin TL’ye mal olacağını belirten Gizem “Ayrıca çocukların her ihtiyaçlarını da alamayacağız çünkü gelirimiz ortada” ifadelerini kullanarak okullar açıldığında yarı zamanlı iş bulamaya çalışacağını söyledi. Çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayamamanın hissettirdiği mahcubiyet ve öfkeyle konuşan Gizem “Devlete çok kızgınım. Ne çocuklarımız ne de biz bunları hak ediyoruz” diye konuştu.

‘BORÇLA ÇOCUK OKUTMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Esenyalı’da yaşayan Necla’nın da iki çocuğu var. Onun da çocuklarından biri bu yıl ana sınıfına başlayacak diğeri ise ikinci sınıfa geçmiş. Necla da Gizem’in çocuğunu yazdırdığı okulun ana sınıfına kaydettirmiş çocuğunu. Necla’nın eşi asgari ücretin bir tık üstünde maaş alıyor. Necla da iki çocuğunun okula başlama masrafının en az 8-10 bin lira kadar tutacağını tahmin ediyor. Kiradan gıdaya her şeyin çok zamlandığını belirten Necla “Sanırım artık daha çok zorlanacağız. Kredi çekmeyi düşünüyoruz. Yani borçla harçla çocukları okutmaya çalışacağız” ifadelerini kullanarak tek kişinin çalışmasının masrafları karşılamaya yetmediğini, bu yüzden yarı zamanlı iş aramaya başladığını söyledi. Kayıt için 4 top A4 kağıdı veren Necla, daha okul başlamadan masrafları karşılamakta zorlandıklarını söyleyerek “Daha aylık ücret, kırtasiye ve temizlik malzemeleri ile forma parası var. Her şeye yetişmeye çalıştığımız için psikolojik olarak da zorlanıyoruz” diye konuştu.

‘KIRTASİYE MALZEMESİ EN AZ 2 BİN LİRA’

Geçen yıl ana sınıfları için istenen kırtasiye malzemesi listesiyle farklı semtlerdeki iki kırtasiyenin yolunu tutuyoruz. Çanta gibi büyük kalemlerin eksik olduğu bu liste, güncel fiyatlarla 1800 lira civarında tutuyor. Ancak kırtasiyeciler bu fiyatların okullar açılmadan önce neredeyse iki katına çıkacağının uyarısını yapıyor. Kırtasiyecilerden biri, bu sene pek çok insanın masrafları karşılayamayacağı için çocuklarını ana sınıfına yazdıramayacağı için malların ellerinde kalacağı endişesini yaşadığını dile getirdi.