FİSA Çocuk Hakları Merkezi “Türkiye’de Çocuğun Yaşam Hakkı 2023 Raporu”nu yayınladı. 1 Ocak 2023 ve 31 Aralık 2023 yılları arasındaki verileri kapsayan raporda, 2023 yılında Türkiye’de en az 2107 çocuğun önlenebilir sebepler dolayısıyla hayatını kaybettiği belirtildi. Rapora göre bu çocukların 23’ü “devlet tarafından gerçekleştirilen yaşam hakkı ihlallerinden”, 2084’ü “devletin ihmali sonucu gerçekleşen yaşam hakkı ihlallerinden” kaynaklı hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden çocukların 1650’sinin cinsiyet bilgisine erişilememişken 156’sının kız çocuğu, 301’inin oğlan çocuğu olduğu tespit edildi.

Çocuk Hakları Merkezi internet sitesinde yayınlanan duyuruda, “2023 yılı çocuklar için de oldukça zor bir yıl oldu. 6 Şubat Depremleri ve sonrasında yaşananlar çocukların hak ve özgürlüklerini doğrudan etkiledi. 2023 Raporunda yer alan oldukça can yakıcı yaşam kaybı verileri de bu yaşananların en kötü sonucuna işaret ediyor… Umarız ki bu rapor yaşam kayıplarının tüm sorumlularının cezasız kalmamasına ve bir daha hiçbir çocuğun benzer şekilde ihlale maruz bırakılmamasına katkı sağlar” denildi.

DEVLET 23 ÇOCUĞUN YAŞAM HAKKINI İHLAL ETTİ

Raporda, devlet tarafından gerçekleştirilen yaşam hakkı ihlalleri kategorisinde “doğrudan kamu görevlilerinin gerçekleştirdiği yaşam hakkı ihlalleri” olarak “zırhlı araç/ kolluk görevlisi aracı tarafından ezilme, çarpma” nedeniyle bir çocuğun hayatını kaybetti belirtildi. Kamu görevlilerinin ihmali sonucu gerçekleşen yaşam ihlalleri ve hayatını kaybeden çocuk sayısı işe şu şekilde belirtildi:

• Sağlık hizmeti alırken gerçekleşen olaylar, 11
• Eğitim hizmeti alırken gerçekleşen olaylar, 6
• Bakım hizmeti alırken gerçekleşen olaylar, 3
• Spor etkinlikleri ve kültürel etkinlikler sırasında gerçekleşen olaylar, 1
• Ulaşım hizmeti alırken gerçekleşen olaylar, 1

35 ÇOCUK ŞİDDET SONUCU HAYATINI KAYBETTİ

Devlet ihmali sonucu gerçekleşen yaşam hakkı ihlali ile hayatını kaybeden çocuk sayısı raporda en az 2084 çocuk olarak ifade edildi. Bu çocuklardan şiddet sonucu yaşamını kaybedenlerin en az 7’si toplumsal cinsiyet temelli şiddet, en az 9’u akran şiddeti, en az 15’i ev içi şiddet ve en az 5’i çocuk cinayetleri sebebiyle yaşamını yitirdi.

En az 20 çocuk intihar sonucunda, en az 15 çocuk ise şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti.

45 ÇOCUK İŞ CİNAYETİNE KURBAN GİTTİ

Devlet ihmali sonucu gerçekleşen çocuk ölümlerine iş cinayetleri de eklendi. Rapora göre 2023’te en az 45 çocuk iş cinayetleri sebebiyle yaşamını yitirdi. Bu çocuklardan 38’i işçi olarak çalıştırıldıkları yerde gerçekleşen ihmaller sonucu öldü.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı MESEM’lerde ise stajyer ve çırak olarak çalışan en az 5 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Raporda basına yansıyan çocuk işçi ölümlerinin az bir kısmında çocuğun MESEM’e bağlı olduğu ifade edildiğinden MESEM’lere devam eden çocukların yaşadıkları yaşam hakkı ihlallerinin daha fazla olabileceği ifade edildi.

DENETİMSİZLİK ÇOCUKLARI ÖLDÜRÜYOR

Yeterli güvenlik önlemlerinin alınmaması, denetimlerin eksik yapılması ve kötü barınma koşulları gibi nedenlerle;

• Trafik kazalarında en az 125 çocuk,
• Ev içi fiziksel güvenlik sağlanmadığı ve/ya da ev kazaları nedeniyle en az 29 çocuk,
• Kentsel ve kırsal açık alanda önlem alınmadığı için yaşanan olaylarda en az 53 çocuk,
• Yangınlar nedeniyle en az 23 çocuk,
• Soba/doğal gaz zehirlenmelerinde en az 4 çocuk,
• Gıda zehirlenmelerinde en az 2 çocuk,
• Elektrik ve yüksek gerilim çarpmalarında en az 5 çocuk,
• Diğer ihmal olayları nedeniyle ise en az 4 çocuk olmak üzere toplam 245 çocuk hayatını kaybetti.

Raporda, bireysel silahlanma nedeniyle en az 24 çocuğun, karşıt gruplar arasında çıkan çatışmalarda ise en az 7 çocuğun hayatını kaybettiği belirtildi.

Medya izleme yoluyla elde edilen bilgiler sonucu 2023 yılında en az 47 mülteci çocuğun hayatını kaybettiği belirtildi. Rapora göre mülteci çocuklar en fazla kentsel ve kırsal açık alanda yaşanan olaylar, yangınlar, afetler ve işçilik yaparken hayatını kaybetti.

DEPREMDE ÖLEN ÇOCUKLAR RESMİ OLARAK AÇIKLANMADI

Raporda depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen hayatını kaybeden çocuk sayısına ilişkin resmi bir sayı açıklanmadığı belirtildi. Medyada paylaşılan veriler ile FİSA’nın bilgisine ulaştığı çocuklar dahil edilerek elde edilen veriye göre ise 6 Şubat’ta gerçekleşen depremlerde hayatını kaybeden çocuk sayısı 1682 çocuk olarak ifade edildi.

Deprem sonrasında da çocukların maruz kaldığı yaşam hakkı ihlalinin kötü barınma koşulları ve alınmayan önlemler dolayısıyla devam ettiği belirtilen raporda, en az 19 çocuğun çadır/konteyner kentlerde ya da göç etmek zorunda kaldığı illerde ihmaller sebebiyle öldüğü belirtildi.

RAPORUN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN.

Fotoğraf: FİSA Çocuk Hakları Merkezi “Türkiye’de Çocuğun Yaşam Hakkı 2023 Raporu”