İtalya’da yüzlerce korona vakası olması tesadüf değil. On binlerce Çinli, atölyelerde kâğıtsız, sigortasız, sağlık hizmeti olmadan yasa dışı olarak çalışıyor. Moda endüstrisinin kâr açgözlülüğü, virüsün Avrupa’ya yayılmasının suçlularından.

Fabrikalarda ve atölyelerde yerlerde şilteler var. Çinli göçmenler sınırlı bir alanda yaşıyor ve çalışıyor. Daha sonra “Made in Italy” etiketi ile ‘süslenen’ giysileri dikiyorlar. Sweatshoplar (Çalışma şartları kötü işyeri) çoğunlukla küçük girişimciler olarak en ağır yoksulluk koşullarından kaçmayı başaran Çinlilere ait. Büyük İtalyan moda markalarının siparişi üzerine kıyafetleri ucuz fiyatlarla dikiyorlar.

SEKTÖRDE İŞLER İYİ AMA...

İtalyanlar Çin dikiş endüstrisini “Pronto Moda-Hızlı Moda” olarak niteliyorlar. Bu yoksulluk, sömürü ve aynı zamanda yerli işçileri piyasadaki yerinden eden ucuz rekabet anlamını taşıyor. Sektör gelişiyor, İtalyan moda şirketleri 2020’de toplam 42 milyar dolarlık satış bekliyor. Çoğu İtalyan giyim firması dikişlerini yönetmeliklere uymayan, iş güvenliği, hijyen, yangından korunma ve düzenlenmiş çalışma saatleri olmayan sweatshoplara yaptırıyor.
İtalyan tekstil endüstrisinin merkezlerinde kaç Çinli işçinin çalıştığını kimse bilmiyor. Floransa yakınlarında “Pronto Moda” nın merkezi olan Prato’da 50 bin kadarının yaşayıp çalıştığı söyleniyor. Küçük kasabanın “Çin Mahallesi” Avrupa’daki en büyük Çin mahallesi olarak kabul edilir.

AÇLIK ÜCRETİNE ÇALIŞMA

Çinli işçilerin çoğu illegal, bu nedenle evrakları yok ve hiçbir yerde resmi olarak kayıtlı değiller. Her gün 16-18 saat çalışarak ayda kazanabilecekleri yaklaşık 1000 avrodan tasarruf etmek zorundalar. Bunun nedeni resmi oturma izni almak için göçmenlerin yaklaşık 25 bin avroluk sosyal güvenlik vergisi ödemeleri gerekmesi. Sonra ‘yılan başı’ adı verdikleri onları İtalya’ya getiren kaçakçılara ödemek zorunda oldukları borçları var. Bu tehlikeli yolculuk genellikle 10 bin avrodan daha fazlaya mal oluyor. Bu yüzden atölyelerde uyuyorlar. On binlerce illegal işçinin sağlık hizmeti alma olanağı yok. Dar atölyelerde, şilteler üzerinde yatan işçilerden biri öksürmeye başladığında tüm çalışanların hızlı şekilde hastalanması kaçınılmaz.

‘PRONTO MODA’ VE VİRÜS

Böylece İtalya, Avrupa’da en fazla korona vakasına sahip ülke oldu. Daha 26 Şubat’ta İtalya’da 322 teyit edilmiş vaka vardı. İtalyan korona vakalarının özellikle Çinli göçmenlerin sık sık korkunç koşullarda yaşadığı ve çalıştığı bölgelerde meydana gelmesi tesadüf değil.
Çinlilere ait atölyeler çok ucuza ürettiği için İtalyan atölyelerini devre dışı bırakıyorlar. Buna bağlı olarak aşırı sağ parti ve örgütlerin kışkırtmasıyla ırkçılık artıyor ve Neonazi partiler güçleniyor. İtalya’nın Prato dikiş merkezindeki birçok evin duvarında ‘Çinliler dışarı!’ yazıyor. Sendikalar Çinli göçmen işçilerle ilgilenmiyor. Buna karşılık, Çin doğumlu İtalyanlar 2006 yılında kendi sendikaları olan “Sindacato Cinese Nazionale” yi (Si.Ci.Na) kurdular. Bu sendika kayıtsız işçileri de kabul ediyor. İtalyan sendikaları bu durumdan hiç de memnun değil.

MODA ENDÜSTRİSİNİN KÂR HIRSININ BİR SONUCU

Geçmişte, İtalyan hükümetleri yasa dışılık sorunuyla başa çıkmak için birtakım afları gündeme getirdi. 1980’lerin sonlarından bu yana yaklaşık 1.5 milyon yasa dışı göçmene yasal oturum izni, sigorta ve sağlık hizmetlerine erişim hakkı tanındı. Ancak şimdilerde bu dönem sona erdi. Bununla birlikte, İtalyan yetkilileri “Pronto Moda” sömürü sistemine karşı etkili bir eylemde bulunmuyorlar, bulunmak istemiyorlar. Kârlı çıkan moda sanayi. Çin koşullarında ve ücretlerinde üretilen “Made in Italy” ürünlerine sahip oldular. Daha iyi bir yaşam arayışıyla İtalya’ya gelen işçilerin bireysel acıları önemli değildi. Ama şimdi İtalya’nın bir sorunu var: Korona virüsü. Kimse aslında hastalığın kaç Çinli işçiye bulaştığını, kaçının ciddi şekilde hasta olduğunu ve nerede barındıklarını bilmiyor. İtalya sorunu şimdi Avrupa sorunu haline gelmiş durumda. Moda endüstrisinin kâr hırsının karşılığında yüksek bir bedel ödenecek.

Semra Çelik bu yazıyı zackzack.at’den Ekmek ve Gül için çevirmiştir.