1913 yılında Amerikan, İngiliz ve Fransız sermayesiyle kurulmuş İstanbul Telefon Şirketi santral memureliği için gazetelere ilan veriyor. O yıllarda yayın hayatında yer alan “Kadınlar Dünyası” dergisi bu ilana okuyucularının başvurması için çaba harcıyor. Ancak o zamana hep tarlada çalışmış, ev işi yapmış Müslüman Osmanlı kadınları bu çağrılara yanıt vermiyor. Derginin yazarlarından Emine Seher Ali Hanım bu duruma üzülüyor ve “biz dergi olarak kendi adaylarımızı seçelim” önerisinde bulunuyor. Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti* üyelerinden ve dergi çevresinin aktif isimlerinden Bedriye Osman Hanım ve 4 arkadaşı başvuruyorlar. Dilekçeleri önce alaycı ifadelerle reddediliyor. Kararlılık ve direnç gösterip tekrar başvuruyorlar. Dilekçeler kabul ediliyor ancak işe girebilmek için rumca veya fransızca bilmeleri gerektiği söyleniyor. Kadınlar Dünyası dergisi bu duruma sert tepki gösteriyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti istanbul’da kurulan bir telefon şirketinde çalışacak kişilerin devletin resmi dili yerine fransızca veya rumca konuşmak zorunda olmasının “utanç verici olduğu” yönünde yazılar yayınlanıyor. Telefon şirketine verilmiş olan imtiyaz hakkında bir açıklama ve özür dilenmesini isteyen bu yazılardan bir tanesi “hak haktır, verilmeyince alınır” sözleriyle bitiyor. Yazarlardan Ulviye Mevlan Hanım o dönemdeki tüm medyayı eleştiren sert yazılar yazmaya başlıyor. “İzahat bekleriz, özür isteriz” isimli bir baş yazısı ses getiriyor. Bu yazıdan 2 gün sonra İstanbul Telefon Şirketi’nden bir yetkili dergiyi ziyaret edip buzları eritmeye çalışıyor. Özür dileniyor. Dilekçeler kabul ediliyor. Bu dayanışmanın ve mücadelenin sonunda 7 kadın işe başlıyor:
Bedriye Osman
Daha sonra Bediya Muvahhit olarak tanınan ünlü bir tiyatrocu Bediya Şekip
Nezihe Mustafa
Seniha Hikmet
Vefika Mustafa
Media Derviş
Hamiyet Derviş
* Osmanlı'daki ilk kanuni kadın derneği

Kaynak: https://www.youtube.com/watch?feature=share&v=cZTnrj_pyuk&app=desktop

Kitap önerisi:

Osmanlı Kadın Telefon Memureleri 1913

Yazar: Yavuz Selim Karakışla

Yayınevi : Akıl Fikir Yayınları

“Çalışma hayatına atılmak isteyen Müslüman Osmanlı kadınlarının iş bulmakta karşılaştıkları güçlükleri incelemek amacıyla hazırladığımız bu kitapta, telefonun İstanbul'a gelişinin hikâyesini, İstanbul Telefon Şirketi'nin kuruluş öyküsünü, telefon santral memurelerinin çalışma koşullarını, şirketin santral memureleri almak için verdiği ilanlara Kadınlar Dünyası dergisi çevresinin gösterdiği büyük ilgiyi ve bu çevrenin adayı olan Ayşe Bedrâ Osmân Hanım ve arkadaşlarının Müslüman Osmanlı kadınlarını işe almakta tereddüt eden İstanbul Telefon Şirketi'ne karşı giriştikleri haklı mücadelenin ayrıntılarını okuyacaksınız." (Tanıtım Bülteninden)