Fibromiyalji (FM) hassas, mükemmeliyetçi kişilerin hastalığıdır. Bu hastaların, çevresindeki insanlardan birçok beklentisi vardır. Her şey zamanında ve doğru düzgün yapılmalıdır. Bu kişiler bir o kadar da vericidir. Yakın çevresinin daimi beklentilerini karşılayacak güçleri ve sabırları ise artık yoktur. Herkesten fazla yorulur, üzülür. Terlenmeyecek bir yerde aşırı terler, üşür, konsantrasyonu kaybolur, etrafına tahammülü azalır. Biz doktorlar ise nefret ederiz bu hastalıktan. Çünkü tanı koymak zordur. Belirtileri başka hastalıklarla yakın benzerlikler gösterdiği için doktor hastanın tıbbi gelişmesini tam olarak sorgulamak zorundadır. Tek bir belirtiye dayanarak tanı konulması yanlıştır. Tanı için belirtilerin hepsinin veya bir çoğunun bulunması gerekir.
FM, en çok doğurganlık çağındaki kadınları sever. Eğer kadınları anlayan bir doktora düşmezseniz mazaallah, size hiç alakası olmayan tanılar konabilir. Eğer hekim psikiyatrist ise ‘depresyon’, nörolog ‘gerilim baş ağrısı’, dahiliye uzmanı ‘guatr’, pratisyen ise ‘kulunç’ tanısı koyabilir. Ama işin aslı başkadır. Siz siz olun, kendinize, bedeninize, aklınıza, tahammülünüze dikkat edin. Kendinize bakın, derdinizi doktorunuza iyi anlatın. Sağlıkla kalın! 

YORGUNLUK... BİTKİNLİK...

Tepeden tırnağa her yeriniz ağrıyordur. Bu ağrı derinde, yanma hissi ya da adale burkulması gibi hissedilir. Hastalar bunu “sanki enerjim çekiliyor ve bitiyormuş” şeklinde tarif eder. Nedensiz yorgundur, en çok da sabahları. Gün içinde yorgunluk azalır akşama doğru neredeyse normalleşir.
FM’lilerin birçoğunda geceleri aksine zihinsel faaliyetler hızlanır ve fiziksel kapasite yükselir. Uykudan sanki tam uyuyamamış gece ağır bir iş yapmış, hiç dinlenememiş kalkarlar. Uykuya çok kolay dalarlar, fakat araştırmalar derin uykuya geçemediklerini gösterir, sık uyanırlar. Uykuda diş gıcırdatması, istemsiz kol, bacak hareketleri sık yaşanır. Sabah yataktan kalkarken başlayan ve tüm vücutta uzun süre devam eden bir tutukluk hali yaşanır. Vücut, havanın nemindeki değişikliklerden genellikle etkilenir. 

BAŞ AĞRILARI... TUVALET SORUNLARI

Bu ağrılar migren olarak kendini gösterebilir. Stres ve ağırlaşan günlük yaşam koşulları bazı hastalarda yüzdeki mimik kaslarında devamlı kasılı olma sorunu yaratır.İshal veya kabızlık nöbetleri olabilir. Sık sık gaz çıkarmak veya geğirmek söz konusu olabilir. Aniden tuvalet ihtiyacı hissedilir. Karında sebepsiz yere devamlı gerginlik ve ağrılar olur. Ani stres durumları, yenilen bir gıda maddesi, mevsim ve yer değişiklikleri bu nöbetleri başlatabilir. Bazı hastaların göğüs ve kalp bölgelerinde atipik ağrılar görülebilir. Özellikle mesleki olarak öne eğik veya göğsü sıkıştırıcı pozisyonlarda çalışmak zorunda kalan hastalarda bu durum ortaya çıkar. Elde uyuşma, kalp bölgesinde ağrı, fenalık hissi, baş dönmesi gibi belirtilerle kalp krizini taklit eden tablolar FM’de nadir değildir. 

BİR GARİP HİSLER, TUHAF KAŞINTILAR

Vücudun belli belirsiz yerlerinde ani girip çıkan ve derinin üzerinde sanki böcek dolaşıyormuş gibi garip hisler ortaya çıkabilir. Hasta, adalelerinde istemsiz kıpırdanmalar ve bu gibi tuhaf duygulardan o kadar rahatsızdır ki kurtulmak için duşlara girip çıkar, merhemler sürer ve hiç durmadan sorunlu bölgelerini mıncıklar. Kimisinde ise adale veya göz kapaklarında seyirme vardır. Bu durum bazen tik haline dönüşür. 

Yani bizim tiklerimiz Marilyn kadar güzel olmayabiliyor bazen

SOĞUK, ÇOK SOĞUK...

- Özellikle el ve ayaklarda normalden fazla üşüme olur, soğuktan morarmalar meydana gelir. Hatta soğukla birlikte tüm ağrıların arttığından yakınırlar. Evin içinde bile elleri ayakları ısınmayan bu kişiler devamlı eldiven ve kalın çorap kullanmak zorunda kalır. Stresin yoğunlaştığı ve ağrıların arttığı dönemlerde ellerdeki soğumalar da artar.
- Unutkanlık oldukça sık rastlanılan bir yakınmadır. Hafıza boşluğu ve konsantre olmakta eksiklik vardır. Hatta bazen konuşurken kelimeleri bulmakta güçlük çekerler. Kitap, gazete okumak işkence halini alır. Bu yakınma stresin yoğunlaştığı durumlarda daha da belirginleşir.

HA BİRE İÇECEK BİRŞEYLER ARAMAK

* Tıpkı şeker hastalığında olduğu gibi ağız kuruluğu çeken FM hastaları vardır. Aynı şekilde FM ile beraber göz kuruması ve gözlerde batma yanma gibi bir takım sorunlar ortaya çıkabilir.
* Normalden daha fazla gerginlik ve sancılı adet durumlarına rastlanabilir.
* Sebepsiz yere baş dönmeleri olabilir. Bu sırada nabzın ve tansiyonun normal bulunması fibromiyaljiye özgüdür. Ayrıca işitme testleri tamamen normal olduğu halde bazı tiz veya pes sesleri duyamama olayı yaşanabilir.
* Göz adalelerinin FM’den etkilenmesi sonucu görmede ani denge kayması şeklinde bir problem ortaya çıkar. Parlak ışıklı ortamlarda rahatsızlık çeken (fotofobi) bu hastalar, bahsedilen ortamlardan kaçma arzusundadır. Halbuki, göz muayenelerinde belirgin hiç bir sorun tespit edilemez.

TEDAVİ İÇİN ÖNERİLER
- EGZERSİZ her şeyin başı. Kolunu kaldıracak kadar mecali olmadığını söyleyen hastaların bile kendilerini zorlayarak egzersiz yapmaları şarttır. Sırt ve karın adalelerinin hem güçlendirileceği hem de kontrol edilerek gevşetilebileceği pilates egzersizleri FM’de özellikle tavsiye edilir.
- DİYET olmazsa olmaz. Her hastada değişken olmakla beraber bazı yiyeceklerin ağrıyı arttırdıkları ve bağırsaklara olumsuz tesir ettiği bilinen besinlerden uzak durulmalı. Mineral ve vitaminlerden zengin bir diyet, dengeli beslenme FM hastalarına önemli yararlar sağlar. Muz, elma, portakal, kivi, badem gibi meyvelerin yanı sıra yeşil çay, brokoli, ıspanak, enginar, zeytin yağı gibi gıdalar FM hastaları için pozitif nitelikler taşır. Ayrıca, keten tohumu ve kefirle yararlı sonuçlar alındığına dair veriler vardır. Günde 1.5- 2 lt civarında su içilmesi çok önemlidir.
- KAPLICA, gerek ortamın değiştirilmesi gerekse suyun sıcaklık, mineral içeriği ve radyoaktivite gibi özellikleri sayesinde olumlu yararlar sağlar.
- GÜNEŞLENME sırasında gerek güneşin sıcaklığı gerekse ultraviyole etkisi bir çok hastada uzun süren rahatlıklara yol açmaktadır. Güneşlendikleri ve yüzdükleri yazların kışlarında fibromiyaljik hastaların ağrılarında önemli düzelmeler görülür.
- MUTLULUK TERAPİSİ: Seyahatlere çıkılması, hediye alınması veya verilmesi, hoşa giden herhangi bir şeyin yapılması bir tedavi olarak algılanmalıdır. Dayanılmaz ağrıları olan FM hastalarının başka bir şehre veya ülkeye seyahat ettiğinde hatta komşusuna bile gittiğinde rahatladıkları biliniyor.