İran’nın Saqez ilinde yaşayan 22 yaşındaki Mahsa (Jina) Amini akrabalarını ziyaret etmek için ailesiyle birlikte 13 Eylül Salı günü Tahran'a gitmişti. Ahlak polisi tarafından giyinme şekli hedef gösterilerek gözaltına alındı.

Mahsa'nın yanında bulunan erkek kardeşinin itirazı üzerine polisler, Mahsa'yı "bilgilendirme dersi" için götüreceklerini ve bir saat sonra serbest bırakacaklarını söylediler.

Birkaç saat sonra, Mahsa’nın karakolda fenalaştığı ve ambulansla hastaneye götürüldüğü öğrenildi. Doktorların verdiği bilgilere göre genç kadın ağır beyin hasarı aldığı ve kalp krizi geçirdiği için komaya girdi, durumu ağır.

13 Eylül Salı günü "Vozara" gözaltı merkezine götürülen Mahsa’nın devriye aracındaki memurlar tarafından darp edildiği, ayrıca gözaltı merkezinde saldırıya uğradığı öğrenildi.

KARAKOLA KADAR BİLİNCİ AÇIKTI

İranlı gazeteci Sajjad Khodakarami, Twitter hesabından "Ahlak polisi devriye aracında bulunan bir kişi araçta yapılan gözaltına itirazlara karşı darp edildiklerini açıkladı. Ancak karakola kadar Mahsan’ın bilincinin yerinde olduğunu öğrendik” diye yazdı.

آخرین خبرها از #مهسا_امینی : بر اساس صحبت‌های شاهدان اتفاق هولناکی که برای این دختر ۱۸ ساله سنندجی رخ داده و او را با شرایط کما روی تخت بیمارستان کسری انداخته ماحصل زد و خورد در ون گشت ارشاد و در بازداشتگاه وزرا بوده که با تاخیر در انتقال وی به بیمارستان منجر به شرایط فعلی‌اش شده https://t.co/Bvlmo8LGXf

— sajjad khodakarami (@sajjadkhodak) September 14, 2022

Radio Zamane’nin haberine göre karakolda gözaltına alınanlardan biri, "Bekleme salonunda memurlar itirazlarımıza tamamen kayıtsız kaldılar. Ama ben ve diğer tutuklular itiraz etmeye devam ettik. Polisler itirazımıza karşı bize cop ve biber gazıyla saldırdılar. Bu süre zarfında zaten durumu iyi olmayan Mahsa yine darbeye maruz kaldı ve baygınlık geçirdi" dedi.

Kiarash Amini, Mahsa Amini'nin erkek kardeşi “Memurlar uzun süre bekleyişimizin ardından bize kız kardeşinizin durumunu takip etmek için Kasra Hastanesine gitmemizi söylediler. Hastaneye geldikten sonra kardeşimin acil serviste komada olduğunu öğrendik. Doktorlar bize Mahsa'nın hem beyin hasarı gördüğünü hem de kalp krizi geçirdiğini söylediler. Doktorlar Mahsa’nın hayatta kalması için umut olmadığını söylediler" diye konuştu.

Mahsa Amini’nin durumuna ilişkin bekleyiş sürüyor.

AHLAK POLİSİNİN ŞİDDETİ ARTIYOR
Tahran Polis Başkomutanı Hasan Rahimi, ahlak devriyeleri sırasında vatandaşların gözaltına alınmasının kesinlikle bir tutuklama değil, "eğitim ve taahhüt" için olduğunu söylemişti ancak son birkaç aydır İran’da ahlak polisi devriyelerinin sayısının artması ve kadınların başörtüsü ve giyimle ilgili katı düzenlemelerin artmasının ardından polis memurları tarafından saldırıya uğrayan kadınlara ilişkin çokça görüntü ortaya çıktı. Polis tarafından kadınlara yönelik şiddet eylemlerinin artması, son aylarda adli makamların ahlak polislerini ve ekiplerini övdüğü bir durumda gerçekleşiyor.

İRAN'DA BASKI MEKANİZMASI OLARAK AHLAK POLİSİ NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
1981 yılının haziranından sonra İran'da yaşanan siyasi tutuklamalar, katliamlar ve ardından gelen şiddetli siyasi baskı, zorunlu örtünme tartışmasını yeni bir aşamaya getirdi. Bu dönemde İran rejimi tarafından “Erdem Teşviki ve Ahlaksızlığın Önlenmesi Bakanlığı” İran rejimi tarafından oluşturulmuştu ve kadınlara yönelik şiddet içeren muameleler, tutuklama, kırbaç cezası, cinsel şiddet, kezzap ile vücudu ve yüzü yakma yöntemleri yaygınlaşmıştı.
Yasal olarak 1983’e kadar kadınların başörtü takma zorunluluğuna ilişkin kapsamlı bir yasa çıkarılmamasına rağmen bakanlık başörtüsüz ve örtünmeyen kişilerin devlet dairelerinde bulunmasını yasakladı ve bu önemli bir baskı sürecinin başlangıcıydı. Kadınların hakları gün geçtikçe ellerinden alındı ve mücadele edenler baskılandı, tutuklandı, işkence edildi.

Fotoğraf: Radio Zamaneh Portal