GÜNÜN BELLEĞİ: Kadınların memuriyet hayatına ilk adımı
Kadınların iş yaşamına katılabilmesi hatta evden çıkabilmesi çok kolay olmadı tabii. Özellikle de şimdilerde ‘kadın işi’ olarak görülen pek çok ‘devlet işi’ne kadınların girmesi işte böyle başladı...

Bedra Osman ve arkadaşları, Müslüman kadınların iş dünyasında kolaylıkla yer bulamadığı bir dönemde, gazetelerde kadın memure atadığını duyuran İstanbul Telefon Şirketi’ne başvururlar. Bedra Hanım girmek istediği işten maddi kazanç sağlamak düşüncesinde değildir, aslında bu işe ihtiyacı da yoktur. Bu girişimi, amaçlarından biri de kadınlığın iş hayatına girmesi için sağlamak olan Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin bir üyesi olarak yapar. İş başvurusuyla; evinin dışındaki hayata yabancı kalan, çalışmak isteyip buna cesaret edemeyen kadınlara önayak olmak ve onları yüreklendirmek amacındadır.

Bedra Osman ve arkadaşları daha başvuru dilekçelerini verirken, ilk engelle karşılaşırlar. Kurum çalışanlarından Sürenyan Efendi dilekçelerini almaz. Hatta başvuru yapan kadınlara hakarete varan tavırlarla bu işi yapamayacaklarını söyler. Ancak, ikinci başvurularında dilekçeleri kabul eldir. Bu kez de Fransızca ve Rumca konuşma şartı öne sürülür.

Bedra Hanım dilekçelerini vermek istediklerinde karşılaştıkları muameleyi mektupla Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan’ın yayın organı olan Kadınlar Dünyası’na bildirir. Kadınlar Dünyası Osmanlı ülkesinde memuriyet için Türkçe değil de Fransızca ve Rumca bilmenin şart koşulmasına bir anlam veremez. Kadınlar Dünyası’nın yoğun propagandası neticesinde, Telefon Şirketi bir memur göndererek özürlerini bildirir. Posta ve Telgraf Nezareti de soruşturmanın ardından kamuoyuna bir açıklama yapmak mecburiyetinde kalır. Nezaretin13 Mayıs 1913 tarihli açıklamasında; Telefon Şirketi çalışanlarının böyle bir hakarete cesaret edemeyecekleri, başvuru yapan hanımların Fransızca bilmeseler dahi uygun bölümlerde işe kabul edilecekleri bildirilir.

Bedra Hanım kadınlık adına yaptığı girişimde kendi ülkesinde gördüğü bu muameleyi şahsına değil insanlığın anası olan kadınlığa karşı yapılmış bir hakaret olarak algılar. Ayrıca erkek gazetelerinin suskunluğunu büyük bir üzüntüyle karşılar. Tüm bu mücadele sonucunda, Telefon Şirketi memureliğine yapılan başvurular kabul edilir. Üstelik Bedra Osman iş müfettişi olur. Kadınların el ele vererek sürdürdükleri bu dayanışma zaferle sonuçlanır. O, memuriyet hayatında erkeklerin yer aldığı yıllarda, ilk adımı atarak, memur olarak istihdam edilen Osmanlı Türk kadınlarının öncüsü olur.

(Güldane Çolak, Lale Uçan; II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Basında Kadın Öncüler)



İlgili haberler
GÜNÜN RAKAMI: 11 milyon 45 bin kadın, ev işleri ne...

Kadınlar ev ve aile bakımına günlük 4 saat 17 dakika ayırırken, erkekler sadece 51 dakika ayırıyor.

GÜNÜN BİLGİSİ: Bilimde kadının 3 bin yıllık tarihi

Bilim alanında daha çok erkekler başarılıymış gibi gösteriliyor. Oysa Tapputi Belatekallim’den Ada L...

GÜNÜN BELLEĞİ: Tarih, kadın giysileri ve yasaklar

Giysi kadın bedenini denetlemek için kullanılan araçlardan biridir. Kadınların kapalı mı açık mı, kı...