Kötülük nedir? Platon’dan sonra da Augustinus’un bu kavram üzerine yoğunlaştığı bilinir. Augustinus: “Var olan her şeyi Tanrı yarattı. Kötülüğü Tanrı yaratmadı.” der. Kötülük yaşamdan soyutlanır, uzaklara Kafdağı’nın ardına şutlanır. Kötülüğe günah keçisi aranır. Oysa insanlık tarihi, kendi deneyiminden yola çıkarak göstermiştir ki kötülük insanın elinden ekmeğini almaktır. Yoksulun aşını, işini, sofrasından peynirini aşırmaktır. Bit gibi, kene gibi başkasının kanını emmek, sırtından geçinmektir. Bir koyup beş almak, emek vermeden yemek, kirli parayı aklamaktır. Dahası mı? Dünyanın bir yarısı açlıktan sürünürken parayı savuracak yer bulamayan küçük bir azınlığın kalbidir.

Bazı yazarlar, her ne yazarlarsa güzel yazarlar. Yeryüzündeki bütün kötülükleri teşhir ederler. İşte yaşadığın dünya bu derler, ellerine kerpeteni alıp yürekleri sıkarlar. Okuyucuya "Arafta kalma, tarafını seç." derler; ya yaşamdan yanasın ya kötülüklerden… John Steinbeck işte o yazarlardan biri. İnci; hacmi küçük, etkisi büyük eser.

Tarihinin duvarları şiddet, acı ve gözyaşıyla örülü Amerika. Kitap yolculuğumuz Amerika kıtasının zorbalıklar ve vahşetle dolu tarihine… Bir sahil kasabasına yoksul bir eve konuk olmaya... Yol arkadaşımız yoksulluğun en diplerinde cebelleşen Kino. O ne mi istiyor? Akrep sokan oğlunu doktora götürecek para bulmak, onu okutmak; çok sevdiği, her daim yanında olan, ona güç veren eşi Juana’yla kilisede evlenmek. Hepsi bu kadar, sadece bir avuç... Denizden çıkardığı o görkemli inciyle tüm bu hayalleri gerçek olabilir fakat kötülük yakasını bıraksa. Kino neyin mi faturasını öder? Atalarının topraklarını işgal eden beyaz adama boyun eğişinin, karşı durmayışının, teslimiyeti onlara miras olarak bırakışının…

John Steinbeck, İnci’de bir yerlerde yoksulluk, yokluk var ise mutlaka bundan yararlananların da var olduğunu belirtir. Sınıfsal yapının, tüm yaşam koşullarının kısmi değişikliklerle gelecek nesillere aktarıldığını anlatır. Bireysel kurtuluşun çok da mümkün olmayacağını işler. Yazar metinde yoksulluk, cehalet, açgözlülük, para hırsı, hırsızlık, gurur gibi temaları işler. Hangi yaşta olursa olsun insan bir kez İnci’yi okuduktan sonra yaşama farklı bakar ve asla bu insanlık dramını unutamaz.

Fotoğraf: Kitap kapağı