Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Sitenizde kısmi çalışma hakkındaki yazıyı okudum. Öncelikle verdiğiniz bilgiler için teşekkürler. Ben belediyede taşerondan şirket kadrosuna geçtim. Şu an 6 ay ücretsiz izindeyim. Kısmi çalışmadan yararlanabilir miyim?

Öncelikle okurumuzu tebrik ediyor, bebeğine sağlıklı, uzun ve mutlu bir ömür diliyorum.

Okurumuz analık izni bittikten sonra ücretsiz izin hakkını kullanmış. Şimdi de kısmi süreli çalışmaya geçmek istiyor. Bunun önünde hiçbir engel yok. Çünkü mevzuat gereği, kadın işçi çocuk zorunlu ilköğretim çağına girene kadar (5,5 yaş) istediği zaman –en az 1 ay önceden işverene bildirmek koşuluyla- kısmi süreli çalışmaya geçebilir. Çocuk zorunlu ilköğretim çağına girene kadar kısmi süreli çalışabilir. Okurumuzun ücretsiz izin kullanmış olması, kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkından yararlanmasına engel teşkil etmez.

Bu vesileyle bir kez daha anımsatalım.
o Analık (doğum) izni 8+8, toplamda 16 haftadır.
o Analık (doğum) izni bittiğinde kadın işçi, ister yarım çalışma hakkını kullanabilir, ister 6 aya kadar ücretsiz izin alabilir.
o Ancak bu iki hak art arda kullanılamaz. Kadın işçinin normal analık izni bitmeden önce hangi hakkı kullanmak istediğine karar vermesi gerekir.
o Kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkı ise diğer üç haktan (normal analık izni, yarım çalışma, ücretsiz izin) bağımsızdır.
o Kadın işçi normal analık izninden sonra direkt kısmi süreli çalışmaya geçebilir. Kadın işçi önce yarım çalışma ya da ücretsiz izin hakkını kullanıp, bunun ardından da kısmi süreli çalışmaya geçebilir.

Yanıtımızın sonunda paylaştığımız görselde bir şema halinde analık izinlerini görmek mümkündür.

İş Kanunu’nun 14. maddesine göre:
“Bu kanunun 74 üncü maddesinde öngörülen izinlerin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar bu maddeye göre ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.”

Kanunun 74. maddesinde belirtilen izinler doğum izni, ücretsiz izin ve yarım çalışmadır. Dolayısıyla İş Kanunu’nun 14. maddesi bu izinlerin bitiminin ardından kısmi süreli çalışmaya geçilebileceğini düzenlemektedir.

Analık İzni Veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik’in 8. maddesine göre ise:
“İşçi, 5 inci maddede belirtilen analık izninin [16 haftalık analık izni], 6 ncı maddede belirtilen ücretsiz iznin [yarım çalışma] veya 7 nci maddede belirtilen ücretsiz iznin [6 aya kadar ücretsiz izin] bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir”.

Görüldüğü üzere yönetmelik daha da açık bir düzenleme getirmiş, kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkının 16 haftalık analık izninin sonunda veya 6 aya kadar ücretsiz iznin sonunda veya yarım çalışmanın ardından kullanılabileceğini düzenlemiştir.

Yönetmelikte “herhangi bir zamanda” denilerek bu hakkın çocuğun zorunlu ilköğretim çağının başlayacağı döneme kadar herhangi bir tarihte kullanılabileceği açıkça belirtilmiştir. Yani ebeveynlerden biri, analık izinlerinin hemen ardından kısmi süreli çalışmaya geçebileceği gibi analık izinleri sonrasında tam zamanlı çalışmaya başlayıp daha sonra, örneğin çocuk 2 yaşındayken de bu haktan yararlanabilir.

Kısmi süreli çalışmaya geçiş ile ilgili diğer bilgilere bu yanıtımızdan ulaşmak mümkün: Kısmi süreli çalışmaya nasıl geçilir?

Okurlarımıza kolaylık olması bakımından analık izinlerini özetleyen görselimizi de buraya bırakalım: