Okurumuzun sorusu:

Merhaba, Çalıştığım işyerinde mart ayı maaşlarını halen ödenmedi. Yemek kartı doldurulmadı. Çocuğumun da sağlık sorunları var. Hastane, ev işi ve işyeri artık kaldıramıyorum. Benim duyduğuma göre 20 gün boyunca maaşlar ödenmezse tazminatımızı talep edip işten çıkma hakkımız varmış. Ne derece doğru acaba?

Öncelikle okurumuzun çocuğuna geçmiş olsun dileklerimizi iletelim.

Yaygın olarak karıştırılan iki ayrı hak söz konusu. Bu iki hak da ücretin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi halinde kullanılabilen haklar. Biri iş görmekten kaçınma hakkı, diğeri ise haklı fesih hakkı.

İş Yasası’nın 34. maddesine göre ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir (zorunlu) bir sebep olmadığı halde ödenmeyen işçi iş görmekten kaçınma hakkını kullanabilir. Bir başka deyişle ücret ve yan hakların ödenmesi en az 20 gün geciktikten sonra işçi ücreti ödenene kadar çalışmayı durdurabilir.

İş Yasası’nın 24. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendi uyarınca “İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri ve sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmez” ise işçi haklı fesih hakkını kullanarak işten ayrılabilir. Kıdem tazminatı ve diğer yasal alacaklarını talep edebilir.

Görüldüğü üzere “20 gün bekleme” kuralı aslında iş görmekten kaçınma hakkına ilişkindir. Haklı fesih hakkında böyle bir süre belirtilmemiştir. Bununla birlikte haklı fesih yapacak işçinin de ödeme tarihinden itibaren en az 20 gün geçtikten sonra bu hakkını kullanması tavsiye edilmektedir.

Gelelim en önemli noktaya. Yargıtay içtihadına göre eğer ücretin ve/veya yan hakların ödenmemesi veya eksik ödenmesi istisnai bir durumsa, yani bir defaya mahsus bir gecikme söz konusu ise işçi haklı fesih hakkını kullanamaz. Yargıtayın bu görüşüne katılmıyorum ama yine de okurlarımıza bu görüşe uygun hareket etmelerini tavsiye etmek durumundayım.

Sonuç olarak ücretlerin eksik ve/veya geç ödenmesi sorunu istisnai değilse, art arda veya sık sık yaşanıyorsa, işçi haklı fesih hakkını kullanabilir. Eğer okurumuz da bu durumdaysa haklı fesih yoluna gidebilir. Ancak her koşulda haklı fesih hakkını kullanmadan önce bir avukatla da görüşmesinde ve haklı fesih dilekçesini hukuki destek alarak hazırlamasında yarar vardır.