Aşı takviminin yap boza dönmesi, sırası gelenin aşıdan kaçınması, risk grubuna giremeyen meslekler, eğitimin canlısı uzaktanı, açıldık, kapandık, ekonomide uçtuk, sağlıkta sınıfta kaldık derken yeniden yarı normalleştiğimiz bu günlerde kadın kuaförlerle bir araya gelip sohbet ediyoruz.
Derince’nin en işlek iş merkezlerinden birinde (Venüs İş Merkezi) bugünlerde derin bir sessizlik var. Pandemi ile birlikte mesleklerinin bitme noktasına geldiğini söyleyen kuaförlere bir dokunduk bin ah işittik. Salgın öncesinde bu ayların çok yoğun geçiren kuaförler, düğünlerin iptalinin, kısıtlama ve yasakların tekrar tekrar olmasının zor durumdaki çoğu esnafa kepenk kapattırdığını söylediler, belirsizlikle birlikte moralsizliğin de had safhada olduğunu belirttiler.

‘AYDA BİR SEFER ÇAMAŞIR YIKAR OLDUK, ÜTÜYÜ KALDIRDIK’

Derince Belediyesi’nin esnafla hiçbir dayanışma göstermediğini anlatan Derya, “14 ayda bir defa iş hanını ziyarete gelen Belediye Başkanına tüm sıkıntılarımızı anlattık, telefon numaralarımızı aldılar. Umut verip gittiler, bir daha da kendilerini ne gördük ne de bir yardım aldık. Devletin verdiği kira yardımı bana geldi ama kriterlere uygun olmayan birçok meslektaşım bugünlere gelemeden işyerlerini kapatmak zorunda kaldılar. Aynı mesleği yapıyoruz ama aynı destek paketini alamıyoruz bu nasıl bir adalet anlamıyorum. Kira desteği aldığıma bile sevinemedim bu durumda” dedi. Derya kızının da işten çıkarılmasıyla tüm ailenin dükkânın kazancıyla geçinmek zorunda kaldığını da şu sözlerle anlattı: “Benim kızımı da işten çıkarttılar ne tazminat ne hakları hiçbirini alamadı. Dükkânın kazancı bütün aileye bakmak zorunda ama burada da iş yok, ayda bir sefer çamaşır yıkar olduk, ütüyü zaten kaldırdık, 150 TL’den düşük fatura gelmiyor, çarşı pazar zaten bitti. Her gün dibin dibini yaşıyoruz. Düğün sezonuyla toparlarız diye umut ederken kapımızdan daha giren yok. İnsanlar korkuyor tabi hastalıktan dolayı açıkçası ben de korkuyorum, sonuçta bizim meslek yakın mesafe çalışmamızı gerektiriyor. Hani aşı yok ama vaat çok. Esnaf Odası dahil kapımızı çalan da yok, halimizi soran da.”

‘ŞATAFAT İÇİNDE YAŞAYANLAR HELALLİK İSTEMESİN’

Aşı konusu açıldığında söze giren Esin, “İktidar kendi çıkarlarına göre aşılama yapıyor, biz sıramızı bekliyoruz. Meslek olarak bizim de önceliğimiz olması gerekiyordu. Ne Sağlık Bakanına ne de diğerlerine inanmıyorum. Gücün, paran varsa virüs sana uğramıyor, şanslıysan hastalık kapmıyorsun. İşimiz şansa kaldı artık. Bunlar ‘Müslümanız’ diye konuştukça ben onlar yüzünden ateist oldum, hiçbir inancım kalmadı. Pandeminin bitmesi için bu zihniyetin değişmesi lazım, iktidarın gitmesi lazım. Yoksa eşitsizlikle dolu yasakları hepimiz gördük. Pandemiyi yönetemediler, fedakârlık istenip zor durumda kalan esnaftan helallik istendi. Madem zor durumda olduğumuzu görüyorsunuz neden çözmüyorsunuz da helallik istiyorsunuz? Lüks, şatafat içinde yaşayanlar helallik istemesin” diyerek iktidara tepkisini dile getirdi.

‘KÜÇÜK ÇOCUĞUM BENİMLE HER GÜN MESAİ DOLDURUYOR’

Gülay da 18 aylık oğlunu her gün yanında dükkâna getirmek zorunda olduğunu söylüyor. “Ne kreşe ne de bakıcıya ayıracak bütçem var” diyerek yaşadığı sıkıntılı dönemi anlatıyor. İşyeri, ablasının üzerine kayıtlı olduğundan kira desteği alamamış Gülay: “Kriter diye bir şey tutturmuşlar. Ablam SGK’lı olduğu için biz uyduramadık kendimizi kritere. 41 kartımıza Ticaret Odasının yüklediği gıda yardımı haricinde hiçbir paket ulaşmadı bize de. Kuaförlerin Whatsapp grubundayım, yaklaşık 150 kişi varız orada, toplasan 30 kişi destek paketinden faydalandı. Zaten göstermelik verdikleri yardımlardı, insanlara hoş gözükmek için verildi. Ama o da her esnafa falan verilmedi. Bizi düşürdükleri durum bu işte: küçük çocuğum her gün benimle burada mesai dolduruyor, müşteri gelirse esnaf çocuğuma bakıyor, ben işimi yapıyorum. Biliyorum bu yaşta çocuğun yeri burası değil, hiç de sağlıklı değil ama başka seçeneğim yok.”

‘KAZANMADIK AMA ÖDEMEYE DEVAM EDİYORUZ’

Yıllardır iş merkezinde çalışan Özlem, ilk defa arka arkaya dükkanına kilit vuranlara şahit olduğunu söyledi. Kendi dükkanının olduğu kanatta 8 işyeri, tüm iş merkezinde ise sayının fazla olduğunu, yıllardır burada çalışan birisi olarak böyle bir görüntüye ilk kez şahit olduğunu ifade etti. Özlem, 8 yaşında kızı ile dükkanını açıyor her sabah: “Bizi en çok zorlayan online dersler. Okulların kapalı olması çocuklarda büyük travmalara sebep oldu. Çalışan anneler olarak sıkıntımız büyük. Çocuğumu bırakacak yerim yok. O nedenle her gün benimle dükkâna geliyor, ağda odasında canlı derslerine girmeye çalışıyor. Fön çektirmeye gelen var, makinenin sesinden çocuk öğretmenini duyamıyor ama başka çarem de yok. İşte kadınlar bu süreci böyle zorluklarla geçiriyor. Borçları ise saymıyorum, hiçbir şeyimiz ertelenmedi. Kazanmadık ama ödemeye devam ediyoruz.” Özlem salgın sürecinde sadece ekonomik zorluklara değil, kadına şiddete de şahit olduklarını söyledi: “Hepimizde ciddi öfkeler var, her yanımız mutsuz insanlarla dolu. Salgının yükü ağır ama başımızı ne yana çevirsek kadın cinayetlerini duyuyoruz, salgında da saldırılar devam etti. Pandemiyi fırsata çevirip kadınların haklarına saldırdılar. Kadınlar ile birlikte herkes şiddete karşı mücadele etmeli, eğitim şart diyorlar; sübyan okullarında imam hatip okullarında verilen eğitim şiddeti körüklüyor diye düşünüyorum. Şiddet gören ama bunun normal olduğunu savunan genç kadınlar yetiştiriliyor çevremizde de. Bunun normalleşmesine izin vermememiz gerekiyor. Bu zihniyeti yenmemiz lazım başta İstanbul Sözleşmesi’ni sahiplenmek lazım.”

Fotoğraf: Ekmek ve Gül