Tüm dünyada yoksulluk, sömürü, savaş ve şiddet kadınların dört bir yanını sarıyor. Avrupa’da aşırı sağ partiler yükseliyor, “aile” ve “vatan” ekseninde biçimlenen, LGBTİ’lere ve göçmenlere karşı propagandalar yaygınlaşıyor. Emperyalistler ayakta kalabilmek için Orta Doğu’da radikal İslamcı grupları besliyor. 2023’ü geride bırakırken dünyada öne çıkan olayların ve umut veren direnişlerin bazılarını hatırlayalım:

ARJANTİN

Devlet başkanı seçilen aşırı sağ görüşlü Milei, Arjantin’in ekonomik kriz sürecine, sağlık, eğitim gibi birçok kamu hizmetini özelleştirerek çözüm(!) getirmeyi hedefliyor. Milei’nin seçim vaatlerinden biri de 2020’de Arjantinli kadınların mücadelesiyle kazandığı kürtaj hakkını kaldırmaya yönelikti. Ancak kadınların haklarından ve kürtaj hakkı hareketi “yeşil dalgadan” vazgeçmeye niyetleri yok.

MEKSİKA

Fotoğraf: Wotancito/Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

Meksika’da kadınların kazanım yılı oldu. Ulusal Adalet Yüksek Mahkemesi, kürtajı federal düzeyde suç olmaktan çıkardığını duyurmuştu. Meksika Ulusal Kadın Enstitüsü ise bu kazanımı, "Bugün Meksikalı kadınlar için zafer ve adalet günü" diyerek ilan etmişti.

ABD

Fotoğraf: United Auto Workers

ABD'de Ford işçilerinin de dahil olduğu binlerce otomotiv işçisi 2023’te greve gitti. Toplu iş sözleşmesi müzakerelerinden sonuç alamayınca 12 binden fazla işçi, ABD' nin üç büyük otomotiv şirketi General Motors, Stellantis ve Ford fabrikalarında greve çıktı.

BELÇİKA

Fotoğraf: Unsplash

Belçika hükümeti geçen sonbaharda LGBTİ’lere yönelik cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimi bastırmaya yönelik dönüştürme terapilerini yasakladı. Yasa, Federal Meclis tarafından, aşırı sağcı Flaman Çıkarı Partisi’nin çekimser oyu dışında, tüm partilerin kabul oyuyla onayladı.

İTALYA

Ekren görüntüsü: Tasso lisesi öğrencilerinin yayınladığı eylem videosundan ekran görüntüsü

İtalya’da sağın yükselmesiyle kadın haklarına yönelik saldırılar arttı. Roma’da okul bekçisinin bir öğrenciye cinsel tacizde bulunması üzerine açılan davada hakimler, taciz 10 saniyeden kısa sürdüğü için “suç teşkil etmediğine” karar verdi. İtalya'da birçok genç, bu karara öfkelerini dile getirdi. Geçtiğimiz haftalarda, Roma'daki Tasso Lisesi’nde öğrenciler, eski sevgilisi tarafından öldürülen 22 yaşındaki Julia için bir dakikalık saygı duruşu yerine bir dakikalık "gürültü" protestosu yaptı.

FRANSA

Fotoğraf: Ekmek ve Gül

Fransa’da yıllardır süren emeklilik yaşının arttırılması tartışması, bu sene Macron’un Meclisi saf dışı bırakmasıyla onaylandı. En çok kadınları etkileyen bu yasa karşısında binlerce kişi sokağa çıktı, iş durdurdu. Öte yandan göçmen karşıtlığının devlet eliyle yaygınlaştırılmasının son yıllarda daha da görünür hale gelmesi, banliyölerdeki ırkçılığı ve yoksulluğu ülke gündemine getirdi, birçok kişi ayrımcılığa karşı sokağa çıktı.

FİLİSTİN

Fotoğraf: Pixabay

Filistin halkına yönelik katliam, sınır tanımayan bir aşamaya yükseldi. Gazze’de su ve elektrik kesildi. Hastaneler, okullar, camiler, fırınlar ve mülteci kampları bombalandı, kiliselere sığınmış çocuklar ve kadınlar öldürüldü. Gazze’de süren katliamın ve Batı Şeria’da artan baskının boyutları günden güne vahimleşerek soykırıma dönüştü. Bu süreçte İsrail ve işbirlikçilerinin tüm propagandalarına rağmen dünya halkları Filistin halkının yanında durdu. Dünyanın birçok yerinde binlerce kişi Filistin’e destek için sokağa çıktı. İsrail’de kadınlar Filistin’e destek açıklamaları yaptı, savaşın son bulması için eylemler düzenledi.

İRAN

Fotoğraf: Blackfishvoice

İran’da 2022’de ahlak polisi tarafından öldürülen Mahsa Jina Amini’nin ardından kadınların isyanı hiç bitmedi. Kadınlar örgütlenmeye, yeni örgütler kurmaya ve mücadele etmeye devam etti. İran rejimi ise bu süreçte baskıdan ve katliamdan vazgeçmedi. İran’da zorunlu başörtü dayatmasına uymadığı için 16 yaşındaki Armita Garavand ahlak polisi tarafından öldürüldü. Üniversitelerde ve fabrikalarda eylemler ve grevler devam etti.

AFGANİSTAN

Fotoğraf: Bidarzani

Afganistan’da yönetimi ele geçiren Taliban, ülkenin bazı eyaletlerinde 10 yaşından büyük kız çocuklarının okula gitmesini yasakladı. Taliban, daha önce de kadınların yaşamını kısıtlayan adımlar attı. Kadınların lise ve üniversite eğitimi almaları yasaklanırken parklara ve spor salonlarına girmelerini engellendi. Devlet dairelerinde çalışan kadınlar işten çıkarıldı, sivil toplum kuruluşlarında çalışmaları yasaklandı.

BANGLADEŞ

Fotoğraf: @amnestysasia/X sosyal medya hesabı

Bangladeş’te binlerce hazır giyim işçisi, adil bir asgari ücret talebiyle sokaklara döküldü. İşçiler, asgari ücretin temel ihtiyaçları karşılayacak şekilde ayda 23 bin takaya (yaklaşık 208 dolar) yükseltilmesini talep ediyor. Bangladeş, yaklaşık 3 bin 500 fabrikada çoğu kadın olan 4 milyon işçinin istihdam edildiği, dünyanın en büyük ikinci konfeksiyon üreticisi. Düşük ücretler, ağır çalışma koşulları ve yangın, bina çökmeleri gibi kitlesel iş cinayetlerinin yaşandığı ülke, “tekstil cehennemi” olarak anılıyor.

HİNDİSTAN

Fotoğraf: Mysterious Boy K1853 Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

Hindistan’ın Tamil Nadu eyaletinde İntegre Çocuk Gelişimi Hizmetleri işçileri, kadın bir işçinin intiharı ve intihar notunda adını verdiği üst düzey yetkililere karşı bir araya geldi. Hindistan’da yıl boyunca tarım işçileri dahil birçok kez kadın işçiler ve emekçiler kötü çalışma koşulları ve yetersiz ücretlere karşı sokağa çıktı.

Manşet fotoğraf: Ilan Berkenwald/Flickr(CC BY-SA 2.0)