GÜNÜN KADINI: Kara deliği ilk kez görüntüleyen Katie Bouman

GÜNÜN....

12 Nisan 2019 03:03

Kara deliğin ilk kez görüntülenmesini yeni bir algoritma geliştirerek mümkün kılan Katie Bouman ile tanışın...

Katherine (Katie) Louise Bouman, 2019 yılının ilk aylarından bu yana, California Teknoloji Enstitüsü (California Institute of Technology) Bilgisayar Bilimi bölümünde yardımcı doçent olarak çalışan bir görüntüleme bilimcisidir. Görüntülemeyi gerçekleştirmek için hesaplamalı yöntemleri araştıran Bouman, Event Horizon Teleskopu kullanarak kara deliğin görüntülenmesini ilk kez mümkün kılan bir algoritma geliştirdi.

Peki, tarihte ilk kez kara deliğin görüntülenmesini sağlayan Katie Bouman kimdir?

BAŞARI DOLU BİR EĞİTİM HAYATI

29 yaşındaki genç bilim kadını Katie Bouman, ABD'de Indiana West Lafayette'de büyüdü. 2007 yılında West Lafayette Junior-Senior Lisesinden mezun oldu. Bir lise öğrencisiyken Purdue Üniversitesi profesörleriyle birlikte görüntüleme araştırması yaptı. İlk olarak 2007'de okuldaki Event Horizon Teleskobu'nu öğrendi.

Michigan Üniversitesinde elektrik mühendisliği okuyan Bouman, 2011 yılında mezun oldu. Doktora çalışmalarını tamamladığı Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde (Massachusetts Institute of Technology) elektrik mühendisliği dalında yüksek lisans derecesi aldı.

Ulusal Bilim Vakfı Lisansüstü Bursu ile desteklenen Bouman, MIT Haystack Gözlemevi'nin bir üyesiydi. Yüksek Lisans tezi, "Çerçevenin Maddi Özelliklerini Hesaplamak" tahmini üzerinden "En İyi Yüksek Lisans Tezi"ne, Ernst Guillemin Ödülü'ne layık görüldü.

Katie Bouman, doktorasını tamamladıktan sonra Harvard Üniversitesine "Event Horizon Telescobu Görüntüleme" ekibine araştırmacı olarak katıldı. Bouman, 2016 yılında, proje tarafından kullanılacak algoritmaları açıkladığı TED konuşmasında, "Bir kara deliğin fotoğrafı nasıl çekilir?" adlı konuşmasında uluslararası bir araştırmacı ekibi, Dünya boyunda bir teleskop ve hepsini bir araya getirecek bir algoritma gerektiğini söylemişti.

Bouman, 2017 yılında elektrik mühendisliği ve bilgisayar bilimleri doktorasını MIT'den aldı.

EVENT HORİZON TELESKOBU'NUN ARKASINDAKİ İSİM

Bouman, CHIRP'yi kullanarak yüksek çözünürlüklü görüntüyü yeniden oluşturma olarak bilinen bir algoritma geliştirdi. Bu algoritma, Messier 87 Galaksisi'nin çekirdeğindeki devasa kütleli kara deliğin görüntülenmesi için kullanıldı.

Farklı teleskopların kullanıldığı projede kullanılan algoritmayı yazan Katie Bouman, 10 Nisan 2019'da dünyanın çeşitli noktalarındaki sekiz radyo teleskobunu kullanarak kara deliğin keşfinde önemli rol oynadı.

SOSYAL MEDYADA GÜNDEM OLDU

Kara deliğin ilk kez görüntülenmesine tanık olduğumuzdan bu yana başarının arkasındaki isimler merak konusuydu. Nitekim 10 Nisan'dan bu yana özellikle Twitter'da Katie Bouman hakkında övgü dolu paylaşımlar yapıldı.

İki fotoğrafta çok muhteşem değil mi?

İlki 1969 yılında insanlığı ilk kez Ay'a götüren Apollo 11'in yazılım kodlarını yazan kadın Margaret Hamilton

İkincisi ise karadeliklerin fotoğrafını çekmek için yeni bir algoritma geliştirilmesinde öncülük eden kadın Katie Bouman pic.twitter.com/lMdaMzO0Ge
— Mahdokht. (@seherbrn) 10 Nisan 2019

Event Horizon Teleskobu için kullandığı harddisklerle fotoğrafı bulunan Bouman, Apollo için yazdığı kodlarla poz veren Margaret Hamilton ile çokça karşılaştırıldı. İnsanların Katie Bouman’ı bu denli övmesinin bir başka sebebi ise tarih boyunca kadın bilim insanlarının başarılarının göz ardı edilmiş olması.

Öte yandan Katie Bouman, henüz resmi bir açıklama yapmasa da CNN’e verdiği röportajda "Bunu hiçbirimiz tek başına yapamazdı. Proje başarılı oldu çünkü farklı geçmişlere sahip pek çok kişi birlikte çalıştı." diyor.

Kaynak: Evrensel