Gelişim bir bütündür: Bedensel gelişim, zihinsel gelişim, duygusal gelişim, sosyal gelişim ve cinsel gelişim. Ebeveynler olarak çocuklarımızın beslenmesine, giyinmesine, sağlığına, eğitimlerine, arkadaşlık ilişkilerine nasıl özen gösteriyorsak onların cinsel gelişimlerinde de sorumluluklarımız var.

Cinsellik, doğumdan ölüme kadar devam eder ve hepimizin yaşamının doğal bir parçasıdır. Bebeklikten itibaren her açıdan gelişen çocuk, cinsel olarak da gelişmektedir. Gelişim bir bütün olduğuna göre cinsel gelişim dikkate alınmadan çocuğun gelişiminin tam olarak tamamlanamayacağı bilinmelidir. Bebeklikten itibaren var olan haz duygusu, önce ağızda, sonra anal bölgede, daha sonra genital organlarda ve zaman içinde tüm bedende evrilerek yetişkin cinselliğine dönüşür.

ÇOCUK CİNSELLİĞİ DOĞAL BİR GELİŞİM SÜRECİDİR

0-3 yaş döneminde cinsel gelişim; emme zevki, ağız ve tensel temas, cinsel organlara rastlantı ile dokunma ve haz, tuvalet eğitimini kapsar. Çocuk, genellikle 3 yaş civarında konuşmayı da büyük oranda gerçekleştirdiğinden merak ettiği her şeyi sormaya başlar ve aldığı cevaptan tatmin oluncaya kadar soruların ardı arkası kesilmez. 3-9 yaş, çocuklarda cinsel kimliğin oluştuğu yaşlardır. Çocuklar bu dönemde cinsiyet farklarını keşfederler. Kadınların ve erkeklerin cinsel bedeni arasındaki farklılıklara ve anne-babanın cinsiyet rolleri özelliklerine karşı merak ve araştırma içinde olurlar. Kız ve oğlan çocuklar, anne babayı taklit ederek cinsiyet özelliklerine ilişkin rolleri oynamaya başlarlar. Merak ve keşif içinde olan çocuk, ‘’Anne senin pipin var mı?’’, ‘’Babamın neden memeleri yok?’’, ‘’Ben nasıl dünyaya geldim?’’ gibi sorular sormaya da başlayacaktır. 3-6 yaş döneminde cinsel organına dokunmaktan haz alan çocuk, çıplaklıktan utanmaz ve cinsel organını başkalarına göstermek isteyebilir. Çevresindeki yetişkinleri tuvalette, banyoda ya da giyinip soyunurken gözetleyebilir. Çocuklar cinsel keşifleri sürecinde doktorculuk, anne-babacılık gibi evcilik oyunları oynayabilirler. Çocukların bu dönemde ortaya çıkan cinsel merakı, ilgisi ve cinsel davranışları, bedenlerini tanımaya, cinsel kimliklerini oluşturmaya, cinsiyet rollerini öğrenmeye ve cinselliklerini keşfetmeye dayalı gelişim süreçlerinin doğal parçasıdır. Çocuk cinselliği, yetişkin cinselliğinden tamamen farklı ve doğal bir gelişim sürecidir ve bu süreçte çocukların ilk önce anne-babaları tarafından bilgilendirilmeleri gereklidir.

ÇOCUKLARIN BEDENLERİNE VE CİNSELLİĞE DAİR SIK SORDUĞU SORULAR

- “Ben nereden geldim?”

- “Sen annenin karnının içindeydin ve zamanı gelene kadar orada kaldın”

- “Anne karnında bebekler nasıl büyür?”

2-4 yaş çocuklar için “Bebek, anne karnında özel bir yerde büyür. Orası sıcak, rahat ve güvenlidir”, 4-6 yaş için çocuklar için “Bebek annenin karnında rahim denilen özel bir yerde büyür. Rahim kapalı olduğu için doğana kadar orada güvendedir” gibi cevap verilebilir.

- “Bebekler nasıl doğar?”

“Sen karnımdaki özel bir yerde büyüdükten sonra vücudumda, karnımın altında bebeğin dışarı çıkabilmesi için oluşmuş bir açıklıktan dışarı çıktın” denebilir.

- “Benim neden pipim yok?”

- ‘’Hem kızların hem oğlanların cinsel organları vardır. Kızların cinsel organına vulva, oğlanların cinsel organına penis denir. Kızların vulvası vardır, oğlanların ise penis ve testisleri vardır.”

- “Babalar neden çocuk doğurmaz?”

- “Erkeklerin karnında çocukların büyümesi için özel bir yer yok.”

- “Babaların neden memeleri yok?”

- “Babaların da memeleri vardır ancak bir bebeği emzirmeye yarayan süt kanalları ve yağ dokuları olmadığı için kadınların memeleri kadar belirgin görünmeyebilir. Kadınlar bebeklerini büyütmek için memelerinden gelen sütle bebeklerini emzirebilirler.’’

- “Anne karnındaki bebek nasıl nefes alır, nasıl yemek yer?”

- “Bizim gibi yapamazlar. Hava ve yiyeceği annesinin karnından, göbek kordonu ile alır. Bu uzun ve beyaz bir kordondur. Doğduktan sonra bu kordona ihtiyacı kalmaz, annesinin memesinden süt içer. Doğunca doktorlar bu kordonu keser ama annenin ve bebeğin canı acımaz.”

- ‘’Bebek annenin içine nasıl girer?’’

- “Bütün kız çocuklarının ve annelerin içinde kalemle bile çizemeyeceğimiz ve bildiğimiz yumurtalara hiç benzemeyen yumurtalar vardır. Bunlar çok önemlidirler. Bir kadın anne olmak istediği zaman, bu yumurtalar annenin bedenindeki rahim denen özel yerde bebeğe dönüşmeye başlar. Rahim annenin içinde ama midenin içinde değil, başka yerde. Bebek burada özel bir şekilde beslenir ve bir okul yılı kadar süre geçtikten sonra dünyaya gelir.”

Çiçeklerden yola çıkılarak dişi ve erkek hücrelerin tozlaşmaları ile bağlantı kurulur. Babanın görevinin bu döllenmede hücrelerden birini anneye vermek olduğu anlatılır.

HER ÇOCUĞA YAŞINA UYGUN BİR ŞEKİLDE BİLGİ VERİLMELİ

6 yaş öncesi çocuğu, genellikle cinsel ilişki ile ilgili ayrıntıları almaya hazır değildir. Çocuk 7-8 yaşlarına geldiğinde şu şekilde bir açıklama yapılabilir: “Anne ile baba birbirlerini çok severler. Bazen sevgilerini birbirlerini okşayarak göstermek isterler. Birbirlerini okşadıklarında, babanın penisi, annenin vajinasının içine girecek hale gelir. Penis içeriye girince, meni denilen sıvıyı içine bırakır. Spermlerden biriyle annenin vücudundaki yumurta birleşir. Buna cinsel ilişki denir. Okşamalar, penisin annenin içine girişi, annenin canını hiç acıtmaz. Hem anne hem de baba bu okşamalardan çok hoşlanırlar. Hoşlandıkları için yaparlar ve bebekleri olur.”

- “Anne ile baba ne zaman birbirlerini okşarlar?”

- “Anne ile baba yalnız kaldıkları zaman birbirlerini okşarlar. Çünkü; bu çok özel bir duygudur ve başkalarıyla paylaşmak istemezler. Bu yüzden senin de odamıza girerken kapıyı çalman gerekiyor.”

Çocuğun sorularına verilecek cevaplar onun merakını giderici ve doyurucu olmalıdır. Ancak bilgi verme amacıyla çocuğa her şeyi tüm detayları ile anlatmak ve çocuğun aklını karıştırmak da yanlıştır. Her çocuğa yaşına uygun anlayabileceği bir dil kullanarak bilgi verilebilir. Çocuğa cinsel konularda yaşına uygun bilgi vermek, ona basit trafik kurallarını öğretmek gibidir.

Ona yaşına göre kaldıramayacağı derinlikte bilgiler vermek, cinselliğin erken devreye girmesine neden olabilir. Cinsel konulardan bahsederken anne ve babaların yüz ifadeleri, gerginlikleri ve huzursuzlukları da çocuklar tarafından dikkatle algılanır. Huzursuz, gergin ve utangaç bir ifadeyle ne söyleyeceğini bilemeyen anne ve baba, çocuklarına bu konunun aslında konuşulmaması gereken kötü ve çirkin şeyler olduğu mesajını vermiş olur. Oysa çocuğun algılaması gereken cinselliğin doğallığı ile birlikte gizliliği ve özelliğidir.

ÇOCUKLARIN CİNSEL GELİŞİMİ ve CİNSEL EĞİTİMDE ANNE BABALARA ÖNERİLER
• Çocuğa sevgi, şefkat gösterilmesi önemlidir ancak cinsel organlarını öpmek, okşamak gibi davranışlar ya da övmek uygun değildir.
• Bezlenmenin çocuğa haz verdiğini ve bunun doğal olduğunu bilin.
• Okul öncesi dönemde (3-6 yaş) çocuğun cinsel organlarına dokunması normaldir. Çok sık yapıyorsa ilgisini başka yöne çekin ama olumsuz mesajlardan,cezalandırıcı tutum ve söylemlerden(“Bir daha yaparsan pipini keserim” gibi) kaçının.
• Çocuk 4 yaşından itibaren, 7 yaşından sonra bağımsız olarak banyosunu kendisi yapabilecek şekilde desteklenmeli, eğitilmeli ve 7 yaşından sonra çocuk banyoda mutlaka yalnız olmalıdır. 4 yaşından sonra kardeşler ayrı banyo yapmalıdır.
• Çocuklar, tuvalet ihtiyacını karşılayan bir ebeveynin yanında bulunmamalılar. Öncellikle biz yetişkinler özel alanlarımızın mahremiyeti konusunda çocuklara örnek olmalıyız.
• 4 yaşından sonra tuvalet temizliğini çocuk kendisi yapmalıdır.
• 2 yaşından sonra çocuk, anne yatağından adım adım ayrılmalıdır.
• 7 yaşından sonra kardeşlerin odası ayrılmalıdır, aynı odayı paylaşmak zorundalarsa ayrı odalarda giyinmelidirler.
• “Aşkım”, “sevgilim”, “aslanım”, “prensesim” gibi hitap şekilleri, çocuklar için kafa karıştırıcı ve rol karmaşasına sebep olduğu için kullanılmamalıdır. Cinsel kimliği gelişmekte olan çocuğun yetişkinlerden doğru mesajları (“kızım”, “oğlum”, “yavrum”, “evladım” gibi) alması, benlik sınırlarının ve kendilik algısının sağlıklı oluşturması için gereklidir.
• Bebeklik döneminden itibaren altını değiştirirken, giydirirken mahremiyetine dikkat edilmesi gerekir.

Görsel: Canva Pro yapay zeka görsel oluşturma aracı