Okurumuzun sorusu:

Emekliliğe hak kazanmış olduğum için kadro hakkından yararlanamıyorum. Yakında işten çıkarılacağız. OHAL nedeniyle tazminat ödeme zorunluluğu yok diyorlar. Böyle bir şey olabilir mi?

Çalıştığı idare ve ihale kapsamda olup, çeşitli nedenlerle kadroya (yerel yönetimlerde şirketlere) geçirilmeyen işçiler var: Emekli olup çalışmaya devam edenler, emekliliğe hak kazanmış olanlar, eski hükümlüler, açtığı davadan vazgeçmek istemediği için başvuru yapmayanlar…

Bu işçilerin çalıştıkları idare ve ihale (hizmet alım sözleşmesi) kapsamda olduğu için, diğer işçilerin kadroya ya da şirketlere geçişinin tamamlanmasıyla, işçilerin çalıştıkları hizmet alım sözleşmeleri de sona erecek. Yani taşeron şirketin kurumla ilişkisi kalmayacak. Taşeron şirket, bu işçilere yeni bir iş teklif edemiyorsa, bu işçileri işten çıkaracak.

Bu işçiler işveren tarafından işten çıkarılmış olacak. Eğer işveren işçiyi işten çıkarıyorsa ve işçinin en az 1 yıllık kıdemi varsa; işveren işçiye kıdem tazminatı ödemek zorundadır (İş Yasası 25/2’ye dayanan haklı nedenle derhal fesih hariç). Bu durumdaki işçiler için 25/2’ye dayanan haklı nedenle derhal fesih durumu söz konusu değildir. Bu nedenle -tartışmasız biçimde- işçiler kıdem tazminatına hak kazanmaktadır.

2014’te çıkarılan torba kanun gereği*, kamuda çalışan taşeron işçilere kıdem tazminatını ödeme yükümlülüğü işçinin son çalıştığı kamu kurumuna aittir. Dolayısıyla işçileri taşeron şirket işten çıkarmış olacak ancak işçilere kıdem tazminatları kurum tarafından ödenecektir.

Yine 2014’teki kanun gereği kıdem tazminatları, kamuda taşeron işçi olarak çalışılan tüm süre üzerinden hesaplanacaktır. Taşeron şirket değişikliği nedeniyle yapılan girdi çıktılar (işçiye bu nedenle kıdem tazminatı ödenmediği takdirde) işçinin hakkını ortadan kaldırmayacak; tüm süre üzerinden hesaplamaya gidilecektir. Daha doğrusu yasal kural bu şekildedir, hukuken yapılması gereken budur.

OHAL’in devam ediyor olması ya da taşeron işçilerle ilgili bir OHAL KHK’sı çıkarılmış olması, işçilerin kıdem tazminatı hakkını hiçbir biçimde ortadan kaldırmaz. Okurumuz asılsız söylentilere hiç itibar etmesin. OHAL ya da OHAL döneminde yapılan düzenlemeler, işten çıkarılacak taşeron işçilere kıdem tazminatı ödenmesi yönündeki yasal kuralı değiştirmemektedir.

Son olarak şunu belirteyim. İşçinin kıdem tazminatı dışındaki yasal haklarından (işveren önceden ihbarda bulunmamışsa ihbar tazminatı, kullanılmayan yıllık izinlerin ücretleri, ücret ve diğer yasal alacaklar) hem taşeron şirket hem de kamu kurumu sorumludur.

İşçi kıdem tazminatı ödenmediği takdirde (önce arabulucuya gitmek suretiyle) kamu kurumuna dava açabilir. İşçi diğer yasal alacakları ödenmediği takdirde ise (önce arabulucuya gitmek suretiyle) hem taşeron şirkete hem de kamu kurumuna dava açabilir.

* 6552 sayılı Kanunun 8. Maddesi ile İş Yasası’nın 112. maddesine eklenen fıkralar.