Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan ‘Türkiye’de Kadın İşçi Gerçeği’ raporuna göre Türkiye’de kadınlar, erkeklerden düşük ücret alıyor, sigortasız ve sendikasız çalıştırılıyor, her türlü ayrımcılığa maruz kalıyor. Türkiye’de her 10 kadından ancak 3’ü çalışıyor. Çalışan kadınların ise yüzde 63.9’u çalışma hayatından memnun değil. Kadınlar, çalışma hayatındaki en önemli üç sorunu ise düşük ücret, işsizlik, sigortasız çalıştırılma olarak sıralıyor.
Türkiye İşçi Sınıfı Gerçeği 2017 raporundan hareketle hazırlanan ‘Türkiye’de Kadın İşçi Gerçeği Raporu’ DİSK genel merkezinde yapılan basın toplantısı ile sunuldu.

EN BÜYÜK ÜÇ SORUN

Türkiye genelinde 580’i kadın 2 bin işçiyle yapılan yüz yüze görüşme sonrası hazırlanan rapora göre; kadınların çalışma hayatındaki en önemli üç sorunu düşük ücret, işsizlik ve sigortasız çalışma. “Kadın işçilerin istihdamda olmalarına rağmen işsizliği önemli bir sorun olarak ifade etmeleri yüksek kadın işsizliğinin bir sonucu olarak görülebilir” denilen araştırmaya göre, kadın işçilerin yüzde 78.7’si düşük ücreti çalışma hayatının en önemli sorunu olarak belirtiyor. Kadınların yüzde 74,5’i işsizliği, yüzde 43,1’i çalışma hayatında uzun çalışmayı sorun olarak belirtiyor.
Kadınların çalışma hayatından memnun olmama gerekçesinin başında düşük ücret geliyor. Kadın işçilerin yüzde 63,9’u çalışma hayatında düşük ücret aldığı için memnuniyetsiz olduğunu ifade ediyor. Kadın işçilerin çalışma hayatından memnun olmamasının ikinci nedeni ise çalışma saatlerinin uzun olması.
Kadınlar erkeklerden daha düşük ücret alıyor. Kadınların yüzde 63,9’u çalışma hayatından memnun değil, en az yüzde 92’si sendikasız, kıdem süresi erkeklere göre oldukça geride. İşyerinde kadına ayrımcılık düzeyi yüksekken, kadınların yüzde 23.2’si işe alım sürecinde ayrımcılık yaşandığını düşünüyor. Kadın işçilerin yüzde 86’sı işyerlerinde çocuk bakım desteğinin olmadığını söylüyor. Kadınların yüzde 25’i güvencesiz işlerde çalışıyor.

KADINLAR DAHA GÜVENCESİZ

Araştırmaya göre Türkiye’de kadınların yaptıkları mesleklere bakıldığında esas olarak hizmetler sektöründe çalışıyor. Kadınların yüzde 32.6’sı hizmet ve satış elemanı olarak, yüzde 19’u nitelik gerektirmeyen işlerde, yüzde 15,4’ü büro hizmetlerinde çalışıyor.
Kadınların istihdamda kalma süresi erkeklere göre daha kısa ve süreksiz. Genel olarak ‘kadın işi’ daha düşük statülü, geçici, güvencesiz ve niteliksiz işlerden, buna karşılık ‘erkek işi’ ise kadına göre daha sürekli ve güvenceli işlerden oluşuyor. 2 yıl istihdamda kalan kadınların oranı yüzde 13,8, erkeklerin oranı ise yüzde 8,9. Öte yandan 16 yıl ve üzeri istihdama bakıldığında ise erkeklerin oranı yüzde 24’e yaklaşırken, kadınların oranı yüzde 13’te kalıyor. Raporda bu sonuç , “Kadınların işgücü piyasalarında erkeklere göre daha dezavantajlı olduklarına ilişkin bir gösterge niteliğindedir. Bu durum kadınların çalışma yaşamında daha fazla örgütsüz olmasına, ücretlerin düşmesine, yoksulluğun ve gelir dağılımındaki adaletsizliğin derinleşmesine de yol açmaktadır” ifadesiyle yorumlanıyor.

KADINLAR SENDİKASIZ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre genel sendikalaşma oranı yüzde 12, kadınların sendikalaşma oranı yüzde 8, erkeklerin ise 14. Diğer bir ifade ile kadınların en az yüzde 92’si sendikasız.

ERKEKLERDEN DAHA AZ ÜCRET ALIYORLAR

ARAŞTIRMAYA göre kadın işçilerin aylık geliri asgari ücret seviyelerinde kalıyor. Cinsiyete göre ücret seviyelerine bakıldığında ise durumun vahim olduğu vurgulanan raporda şu ifadeler kullanılıyor: “2017 yılı için uygulanan 1400 TL asgari ücretten az ücret aldıklarını belirten kadınların oranı erkeklerden yüksektir. Kadınların yüzde 21.9’u 1400 TL’den az ücret aldıklarını belirtmektedir.Aynı ücret seviyesinde ücret alan erkeklerin oranı ise yüzde 13.3’tür. Asgari ücretten az bir ücretle geçinen kadınların oranı erkeklerden fazladır.”

AYRIMCILIK YÜKSEK!
Ayrımcılık çalışma hayatında önemli bir sorun olarak öne çıkıyor. İşyerlerinde hemen hemen bütün ayrımcılık türlerine rastlanıyor. Kadınların yüzde 14.1’i etnik kökeni/dini/mezhebi ve inancıyla ilgili konularda, yüzde 13.8’i ise siyasi görüş ve düşüncelerinden dolayı çalışma hayatında ayrımcılığa uğradığını ifade ediyor. Kadınların yüzde 13.7’si cinsiyete dayalı ayrımcılık yaşıyor. Yüzde 8.6’sı ise işyerinde medeni durum/çocuk sahibi olma durumuyla ilgili, kadınların yüzde 23.2’si çalışma hayatının ilk aşaması olan işe alımda ayrımcılığa uğradığını dile getiriyor. Aynı iş ve pozisyonlar için ücret ve kazançlarda ayrımcılığa uğrayan kadınların oranı ise 12.6.

KREŞ YOK

İşçilerin sadece yüzde 2’si işyerlerinde kreş olduğunu ifade ediyor. Kreş anlaşması ve kreş desteği ile birlikte işçilerin sadece yüzde 7’si işyerlerinde kreşle ilgili destek sunulduğunu belirtiyor. İşçilerin yüzde 86’sı işyerlerinde çocuk bakım desteği alamıyor.

ÖNERİLER
Raporda değerlendirmesinde, istihdamda kalıcı artış ve ayrımcılığın son bulması için şu öneriler sıralanıyor:
- Kadın ve erkek arasında yaşanan ücret eşitsizliği giderilmelidir.
- Kadınların işe alım ve yükselmelerinde cinsiyetçi politikalardan vazgeçilmelidir.
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
- Sendikalar, kadınların yoğun olduğu işkollarına ve istihdam biçimlerine yönelik örgütlenme modelleri geliştirmelidir.
- Kadınlara özgü görülen ev içi sorumlulukların çözümü için kamu politikaları hayata geçirilmelidir. Özellikle kamu kurumları ve yerel yönetimler tarafından kreş, gündüz bakım evi, hasta ve yaşlı bakım evleri gibi merkezler açılarak tüm kadın ve erkeklerin ücretsiz yararlanabileceği bir hak olarak tanımlanmalıdır.

8 MART’A DOĞRU RAKAMLARLA TÜRKİYE’DE KADIN GERÇEĞİ
DİSK/Genel-İş Sendikası Araştırma Dairesi de 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü öncesi hazırladığı “Türkiye’de Kadınlar ve Kadın Emeği” raporu ile kadınların içinde bulunduğu çarpıcı tabloyu ortaya koydu.
· Her 10 kadından yalnızca 3’ü çalışıyor!
· Geniş tanımlı kadın işsizliği 3 milyona yaklaştı!
· Kadınların yarıya yakını kayıt dışı çalıştırılıyor!
· Kadınların gerçek sendikalaşma oranı yüzde 6!
· Çocuk yaşta evlilik ve çocuk annelerin sayısı arttı…
· Her gün en az 4 kadın şiddete maruz kaldı…
· Her 10 kadından 2’si yoksul, yoksulluk en çok kadınları etkiliyor…
· Her 10 kadından 4’ü kendisini güvende hissetmiyor.
· Türkiye cinsiyet eşitliğinde son sıralarda…