Paris 2024 Olimpiyat Oyunlarında boks branşında kadınlar 66 kilo son 16 turu mücadelesinde İtalyan Boksör Angela Carini, Cezayirli Imane Khelif karşısında 46. saniyede oyundan çekildi.

Carini’nin “Hiç bu kadar sert bir darbe almamıştım” açıklamalarının ardından Khelif’in trans kadın olduğu ve olimpiyatlarda “haksız rekabet” yarattığı iddiaları gündeme geldi. Cezayir Olimpiyat Komitesi ise bu iddiaları Khelif’in çocukluk fotoğraflarını paylaşarak “Cezayir Olimpiyat Komitesi tartışmalar için, “Yalanlara dayalı bu karalama girişimleri, özellikle de kariyerinin zirvesi olan olimpiyat oyunlarına hazırlandığı bu kritik dönemde tamamen haksızdır. Hepimiz senin arkandayız, Imane. Tüm ulus senin arkanda ve başarılarınla gurur duyuyor” ifadeleriyle yalanladı. Khelif’in Sözcüsü Rosario Coco, Khelif’in trans olduğu iddialarını reddederek interseks olduğunu aktardı.

İtalya Başbakanı Georgio Meloni ise trans olmadığı açıklanan Khelif hakkında “Erkek genetik özelliklerine sahip sporcuların kadın yarışmalarına kabul edilmemesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.

Türkiye’de durumun Boksör Busenaz Sürmeneli’nin Khelif’e ile eşleşmesi ihtimali ile değerlendirilmesi üzerine Türkiye Boks Federasyonu, Uluslararası Olimpiyat Komitesine (IOC) Imane Khelif’in diskalifiye edilmesi talebiyle başvuruda bulundu.

Uluslararası Boks Birliği (IBA) ve IOC ise diskalifiye taleplerine ilişkin aynı fikirde değil. IBA, IOC’a gönderdiği mektupta 24 Mart 2023 tarihinde IBA’nın sporcular Lin Yu-ting ve Imane Khelif’i Yeni Delhi’de düzenlenen Kadınlar Dünya Boks Şampiyonası’ndan diskalifiye ettiğini hatırlatarak, “Bu diskalifiye, IBA yönetmeliğinde belirtildiği gibi kadınlar müsabakasına katılmak için uygunluk kriterlerini karşılamamalarının bir sonucuydu. Unutulmaması gereken bir nokta, sporcular testosteron testine tabi tutulmamış ancak ayrıntıları gizli tutulan ayrı ve tanınmış bir teste tabi tutulmuşlardır. Bu test, her iki sporcunun da gerekli uygunluk kriterlerini karşılamadığını ve diğer kadın yarışmacılara göre rekabet avantajına sahip olduklarını kesin olarak göstermiştir” denildi.

'İKİ KADIN SPORCUYLA İLGİLİ BİLGİLER YANILTICIDIR'

Ancak IOC, IBA ve Türkiye Boks Federasyonunun diskalifiye talebini reddetti. Paris 2024 Boks Birimi (PBU) ile ortak yayımlanan açıklamada Paris 2024 Olimpiyat Oyunlarında boks turnuvasına katılan tüm sporcuların PBU tarafından belirlenen tüm geçerli tıbbi düzenlemelere uydukları söylendi. Önceki olimpik boks müsabakalarında olduğu gibi sporcuların cinsiyeti ve yaşının pasaportlarına göre belirlendiği söylenen açıklamada, “Haberlerde Paris 2024 Olimpiyat Oyunlarında yarışacak iki kadın sporcuyla ilgili yanıltıcı bilgiler gördük. Söz konusu iki sporcu, Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları, IBA Dünya Şampiyonaları ve IBA onaylı turnuvalar da dahil olmak üzere, kadınlar kategorisinde uzun yıllardır uluslararası boks müsabakalarında yarışmaktadır” ifadelerine yer verildi. IOC, bu kuralların 2023 Avrupa Oyunları, Asya Oyunları, Pan Amerika Oyunları ve Pasifik Oyunları boks turnuvaları, Dakar’daki (SEN) geçici 2023 Afrika eleme turnuvası ve 2024’te Busto Arsizio (ITA) ve Bangkok’ta (THA) düzenlenen iki dünya eleme turnuvası da dahil olmak üzere, 172 Ulusal Olimpiyat Komitesinden (NOC), Boks Mülteci Takımından ve Bireysel Tarafsız Sporculardan toplam 1471 farklı boksörün katıldığı ve 2 binden fazla eleme maçının yapıldığı eleme döneminde de uygulandığını ekledi.

'DİSKALİFİYELER KEYFİ ŞEKİLDE YAPILDI'

IBA’nın 2023’te iki sporcunun diskalifiye edilmesine ilişkin kararının ani ve keyfi olduğunun vurgulandığı açıklamada, “2023’teki IBA Dünya Şampiyonasının sonlarına doğru, herhangi bir yasal süreç olmaksızın aniden diskalifiye edildiler. IBA’nın internet sitesinde yer alan tutanaklara göre, bu karar başlangıçta yalnızca IBA genel sekreteri ve CEO’su tarafından alındı. IBA Yönetim Kurulu bu kararı ancak daha sonra onaylamış ve gelecekte benzer durumlarda izlenecek bir prosedürün oluşturulmasını ve IBA yönetmeliklerine yansıtılmasını talep etmiştir. Tutanaklarda ayrıca IBA’nın ‘Cinsiyet testleri konusunda net bir prosedür oluşturması’ gerektiği belirtilmektedir” ifadeleri kullanıldı. IOC ve PBU’nun ortak açıklamasında uygunluk kurallarının müsabakalar devam ederken değiştirilmemesi ve herhangi bir kural değişikliği uygun süreçleri takip etmesi ve bilimsel kanıtlara dayanması gerektiği söylendi. IOC ve PBU, iki sporcunun maruz kaldığı kötü muameleden dolayı üzüntü duyduklarını ifade etti.

Sporculara diskalifiye kararı veren IBA’nın tanınmasının, 2019 yılında askıya alınmasının ardından 2023 yılında IOC tarafından geri çekildiği belirtilirken tanınmanın geri çekilmesinin Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) tarafından da onaylandığı ifade edildi.

MEDYA LGBTİ DÜŞMANLIĞINA ARAÇ OLARAK KULLANDI

Cezayirli Sporcu Imane Khelif ve Tayvanlı Sporcu Lin Yu-Ting’in trans sporcu olduğu spekülasyonunun sosyal medyada yayılmasının ardından LGBTİ’lere karşı nefreti örgütleyen medya bu spekülasyonu propagandalarının bir aracı olarak kullanmaktan geri durmadı. Gazetelerin çoğunda yarı finalde boksörlerin Türkiye ile eşleşme olasılığına yer verildi.

Aydınlık gazetesi “Ringde LGBTİ krizi” olarak manşete taşıdığı haberinde, “LGBT dayatmalarıyla açılan Paris Olimpiyatlarında trans sporcu rezaleti yaşanıyor” dedi ve “kadına şiddet” olarak tanımladı. Posta gazetesi ise Imane Khelif’in rakibini 46 saniyede tek yumrukla yenmesini birinci sayfasına taşıyarak “Khelif’in ve Lin-Yu Ting’in erkeklik hormonlarının fazla olduğu belirlenmişti, bu iki erkeğin kadın sporcularımızla eşleşme ihtimali var” ifadelerine yer verdi. Milliyet de Khelif’in yendiği Angela Carini’nin ağlayarak oyundan ayrılması ve yarı finalde Türkiye ile eşleşme ihtimaline yer verdi. Karar gazetesi ise “İyice çığırından çıktı, kadını erkeğe dövdürdüler” başlığı ile birinci sayfasında yer verdi.

Fotoğraf: Anne Jea/Wikimedia Commons CC BY-SA 4.0