Maraş merkezli 10 ili etkileyen, büyük yıkıma neden olan ve resmi verilere göre 41 bini aşkın kişinin hayatının kaybetmesine sebep olan depremlerin üzerinden 16 gün geçti. Dün yine AFAD verilerine göre Hatay'da saat 20.04'te merkez üssü Defne olan 6.4 ve saat 20.07'de merkez üssü Samandağ olan 5.8 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi. Dün meydana gelen depremlerin ardından hasarlı evlerine geri dönmek zorunda kalmış yurttaşların 6’sı hayatını kaybetti. Birçok kentte ise depremzedeler hâlâ en temel ihtiyaçlara erişemiyor.

Antep dün akşam saatlerinde meydana gelen depremin ardından birçok kişinin korkuyla sokaklarda beklediği sahnelere şahit oldu. Özellikle evleri kontrol edilerek “az hasarlı” veya “hasarsız” belgesi verilen ve çadırlardan çıkartılan kadınların tekrar sokaklara dönmek zorunda kalması öfkeleri arttırdı. Kadınlar, “En azından çadırımız vardı. İçine girip öleceğiz diye korkmuyorduk. Şimdi oda yok. Bu bile bile halkı ölüme göndermek” diye tepki veriyorlardı. Özellikle Antep merkezde çadırların kaldırılması dikkat çekerken, parklarda artan kişi sayısı hızla yükseliyor. Kadınlar açısından ise hala hijyen en büyük problem. Tuvalet sayılarının yetersiz olması ve tuvaletlerin temizlenmemesi kadınlar arasında çeşitli enfeksiyonların artmasına neden oluyor.

İskenderun dün gerçekleşen depremden sonra tekrar korku ve paniğin en çok yaşandığı yerlerden biri oldu. Deprem bölgesinden Ekmek ve Gül grubundan kadınlar İskenderun’dan güncel koşulları aktardı: “Dün gerçekleşen depremden sonra biz ortak alandaydık, kadınlar ve çocukların korkularının tetiklendiği, tekrar travma yaşadıkları çok barizdi. Koordinasyon çadırımızda bize ulaşan kadınlar, sadece ihtiyaçları için değil korktukları için de yanımıza geldiler. Özellikle bu sıralar psikolojik sorunların arttığı bir dönemdeyiz dolayısıyla karşılaştığımız en önemli şeylerden biri idrar kaçıran kadınların sayısının çok fazla arttığı. Yetişkin bezlerinin neredeyse hiç bölgeye gelmemesi önemli sorun yaratıyor. Çünkü iç çamaşırı yetersiz. Kadınlar sürekli iç çamaşırı değiştiremiyorlar. Hijyen problemi hiçbir şekilde çözülmüş değil. Su yok. Tuvaletler çok pis ve temizlenmiyor. Yurttaşlar, özellikle çocuklar açlıktan ve soğuktan ölmese bile hastalıktan başlarına bir şey gelebilir. Biz İskenderun'da bulunduğumuz bölgede ped ve hijyen kiti dağıtımı gerçekleştiriyoruz ama gerçekten ihtiyaç çok fazla.

Dünkü depremle tekrar özellikle kadınlar sarsıldı ancak Hatay'ı terk etmek istemeyen birçok kişi var. Özellikle kadınlar Hatay'ı terk etmek istemiyorlar. ‘Konteyner bile olsa yaşarız. Yeter ki yaşam koşulları olsun’ diyorlar. Çadır ve barınma imkânı açısından bizim bulunmadığımız mahallelerin bazılarında AFAD çadırları var ama sadece çadır var. Başka bir şey yok. Bir yaşam alanı kurulmamıştır.”

Kurulan çocuk oyun atölyesi ise çocukları depremin ardındaki kaotik ortamdan uzaklaştırmak için önemli bir araç oldu. 

Malatya’da fabrikaların bir bir işçileri tekrar işe çağırdığı biliniyor. Özellikle çocuğu olan ama evi yıkılan işçi kadınların yaşadığı koşullar çok ağır. Barınma meselesinin yanı sıra çocukların herhangi bir yere bırakmanın imkânın olmaması kadınların yaşadığı sorunlardan biri. Öte yandan fabrikada ve kapalı alanda tekrar çalışmanın yaşatacağı korku es geçilemez. Kadınlar bir yandan yaşadıkları felaketle cebelleşirken bir yandan da geçimlerini sağlamak için fabrikalara dönmeye mecburlar.

Hâlâ Malatya’da su ve hijyen sorunu en büyük sorunlardan biri. Bu meselenin çözülmesi için herhangi bir adımın atılmaması ise kadınlar açısından öfkeyi arttırıyor. Yaşam koşulların zorlayıcı olması ve sürdürebilir kılınmaması evleri yıkılmamış ama hasar almış kadınların evlerine dönmesine neden oluyor.

"Eşyaları içeride olanlar özellikle eşyalarını kurtarmak ve çıkarmak için evlere giriyor. Kadınlar tekrar bir yaşam kurmanın imkansız olduğunun altını çiziyor. Özellikle verilecek kira yardımıyla Malatya’da ev bulmak imkansız. Dolayısıyla özellikle kadınlar farklı kaygılarla evlere dönmeyi tercih ediyorlar. Barınma meselesi gerçekten çözülmüş değil özellikle Suriyeli mülteciler açısından durum çok vahim. Daha bugün ıslak zemin üstüne sadece battaniye sermiş, çocuklarıyla dışarıda kalan Suriyeli bir kadına rastladık. Sorduğumuzda ona çadır verilmediğini öğrendik. Özellikle mültecilerin şehrin dışına çıkarılması ama nereye götürüldüklerinin muamması çözülmüş değil."

Adıyaman'da depremin 16. gününde hâlâ çadırı olmayan ve kendi imkânlarıyla muşamba, branda ve torbalarla çadır yapan depremzedeler var. Sular kesik, elektrik çoğu yerde yer yer kesiliyor. Günde iki-üç saat sular akıyor fakat akan su kirli ve çamur gibi. Zaten akan suyun kullanılmamasına dair pek çok uyarı geliyor, ancak suya erişimi olmayan vatandaş o suyu kullanmaya mahkum kalıyor. Adıyamanlılar adeta kendi kaderine terk edilmiş durumda. Sendikalar, kitle örgütleri ve sol-sosyalist partilerin şehrin birkaç noktasında kurduğu koordinasyon merkezlerinde çalışan gönüllüler ilçelere, köylere gidip ihtiyaç listeleri oluşturuyor, kendi imkânlarıyla vatandaşa ulaştırmaya çalışıyor. Hâlâ en büyük ihtiyaç çadır, tüp, ısıtıcı, gıda. Tuvalet ve banyo çok ciddi bir sorun. (İzlenimin tamamı için tıklayın)

BUGÜN YANSITTIKLARIMIZ

Antep Ekmek ve Gül | İşçilerin ve kadınların hayatları patronların insafına bırakılamaz!

Depremin gölgesinde, ‘Hoş geldin Mert’

Deprem sonrasında çocukların oyun ve oyuncak ihtiyacı nasıl karşılanmalı?

Depremzede Suriyeli kadınlar: 'Tek isteğimiz sığınacak bir çatı'

Evde çatlak var, ev sahibi kira istiyor| Antep’ten Fatma anlatıyor…

Batıkent'te kadınlar: ‘İçine bak oradayım...Açarım umut umut’

Bursa Ekmek ve Gül Grubundan "Kız Kardeşlik Köprüsüyle Hayatı Yeniden Kuruyoruz" çağrısı

Fotoğraf: Ekmek ve Gül