Malatya’da kayısı demek ay sonunu getirebilmek oluyor. Ailenin gelirine katkı sağlamak amacıyla birçok kadın kayısı fabrikalarında çalışıyor.

Kayısı üretiminin toplamadan işlemeye kadar her aşamasında yoğunlukla kadın işçiler çalışıyor. Yazın toplama zamanı bir bahçeye ya da kışın buz gibi bir fabrika işletmesine baktığınız zaman yazmalarını sıkıca dolamış, kollarını dirseklerine kadar sıvamış kadın işçiler görürsünüz.

Özellikle tatil dönemlerinde işçi sayısında yoğun bir artış olur. Öğrenciler harçlıklarını çıkarmak için işletmeleri doldururlar. Çalışan kadın işçilerin yaş aralığı 15 – 55 yaş arasında değişir.

Şimdi bu soğuk kış gününde gününün 10 saatini soğuk işletmelerde geçiren kayısı işçilerinin çalışma hayatını, fabrikada geçirdikleri bir günü onlardan dinleyelim.

‘BU ZAMANDA İŞÇİYİ DÜŞÜNEN YOK’

23 yaşındaki kendi deyimiyle ‘Diplomalı İşçi’ Satı tüm gün çalışmanın dışarıdan göründüğünden daha zor olduğunu söylüyor; “ İnsan içine girince anlıyor” diyor; “Ama buna katlanmak zorunda olduğumu hep kendime söylüyorum ve paydosa kadar sabrediyorum” . İşçi ücretlerinin yeterli olmadığını düşünen Satı, “Türkiye’de hayat şartları çok zor. Yürüdüğün zaman bile para gidiyor. O yüzden aldığımız ücretler yetmiyor. Bu zamanda işçiyi düşünen yok, herkes kendini düşünüyor” diyerek hayat pahalılığından yakınıyor. Satı bu yıl üniversiteden mezun olmuş ve ailesine destek olmak için çalışmaya başlamış: “Kendi bölümümün ataması yok. KPSS’ye girdim, 75 aldım, atanamadım. Mecburen annemin çalıştığı yerde çalışmaya başladım.” Başlarda okula verdiği onca emekten sonra burada çalışmaya başlamanın zoruna gittiğini söylüyor: “Ama sonrasında en azından kimseye muhtaç değilim, kendi ayaklarımın üzerinde durabiliyorum dedim.”

‘TATİLİN DEĞERİNİ ANLIYORUZ!’

Tatillerde çalışan lise öğrencisi Netice de ailesine yardım etmek için çalışanlardan. “İşe başlarken ne kadar yorgun başlasak da o günün biteceğini ve eve gideceğimizi biliyoruz. Para kazanmalı ve kazandığımız paranın hakkını vererek çalışmalıyız. Onun için her ne kadar istemesek de işimizi yapıyoruz” diyor. Hafta içi okula hafta sonu fabrikaya gitmenin yorucu olduğunu söylüyor: “Ama burada hayatın zorluklarını görüyoruz ve derslerimize daha iyi çalışmamız gerektiğini fark ediyoruz. Parayı hep değersiz olarak nitelendiriyoruz, ama yaşamak için ona bağlı olduğumuzu biliyoruz.” Netice, “Buradayken tatilin ne kadar değerli olduğunu anlıyoruz.” derken gülümsüyor. Zamlar karşısında alınan ücretlerin eridiğini belirten Netice; “Asgari ücretle geçinenler geçimini zar zor sağlıyor. Biz de bu koşullarda ailemize destek olmak için çalışmak zorunda kalıyoruz. Bu şekilde Türkiye’nin gelişeceğini sanmıyorum” diyor. Eğitim sisteminin eksikliklerinden yakınan Netice; “Ben meslek lisesindeyim. Diğer liselerden çok farklı dersler görüyoruz ve aynı sınava giriyoruz. Bu haksızlık” diyor. Gelecekte iş bulma kaygısı taşıdığından bahsediyor.

‘ZAM OLSA DA ELİMİZDE YİNE BİR ŞEY KALMIYOR!’

Yıllardır kayısı da çalışan Remziye, tüm gün ayakta durmanın çok yorucu olduğunu dile getiriyor: “Sabahtan akşama kadar ayakta duruyoruz ve çok yoruluyoruz” Aldığı maaşın yetmediğini belirten Remziye “Maaş geldiği gibi gidiyor yani yine elimizde para adına bir şey olmuyor” diyor.