Gün içinde karşılaştığımız, yanlış bulduğumuz olayları kişisel zaaflarla açıklayabiliyoruz. Ancak herkesin kabul ettiği alışılmış yanlışlar, normal hale geldiyse bireysel açıklamalar yeterli olmaz. Bunları yazmama neden olan olayı kısaca özetleyeceğim.

Bu yazıda anlatacağım tema, bu sistemin elimizden gittikçe kopardığı sağlık olacak. Sağlık sisteminde emekçiler ve hastalar arasındaki gerilim bitmezken işini sevmeden yapmak zorunda kalan sağlıkçılar da var, ne yapacağını bilemeyen bilse de doğru yapamayan hastalar da. Ancak büyüyen sorunların çözülmesi gerektiğinde ve kişilere kesilen faturaların sorunları daha da büyüttüğünde uzlaşmamız gerekiyor.

Kadın doğum stajında stajyer öğrenciler olarak bir doğumu izlemekteydik. Beklediğimiz şey, doğumun zorluğu ve hastanın duygusal destek ihtiyacı nedeniyle hemşire ebelerin hastaya daha anlayışlı yaklaşmasıydı. Ancak bu beklentimiz daha iyi koşullar, daha fazla personel, daha düzgün işleyen bir sistem ve daha iyi bir eğitimin verildiği koşullarda olabilirdi. Sonuç olarak karşılaştıklarımız hastayı strese sokacak sözler, bağırışlar, hakarete varan çirkin laflardı. Sonradan öğrendik ki doğumlarda pek çok ebenin davranışı böyleymiş. Yani doğum zor demelerinin sebebi sadece fizyolojik değilmiş. Üstelik bu tepkiler normalleştirilmiş. Bu durumları denetleyen, böyle anlara müdahale edebilen ve çalışanların hatalarını kabul edip ders çıkarabileceği bir sisteme ihtiyaç var.

Sağlık emekçilerinin insan ilişkilerine yönelik çeşitli eğitimler almaları ve işlerini severek yapabilecekleri koşulların oluşturulması gerektiği çok açık. Çünkü hastanın uyumsuzuna cevap verebilecek insan ilişkilerini geliştirmek sağlık emekçileri için elzem. Hayati ve gergin anların kontrolünü daha iyi sağlayabilmek için sağlık hizmetinin verildiği koşulların hızlıca düzeltilmeye başlanması gerekli.

ÇÖZÜM NEREDE?

Bir diğer boyut ise sağlık sistemine kesilmesi gereken hataların, sağlıkçıların şahsına kesilmesi. Öyle ki sağlıkta tırmanan şiddet, hastanelerin pompalı tüfekle basılmasına kadar vardı. Hastaneyi pompalıyla basan kişi ise gözaltında bir gün bile kalmadı. Maaşı yetmeyen, koşullarını sevmeyen sağlıkçılar için sürekli çatışma ortamının olduğu ve kendilerini güvende hissetmedikleri hastanelerde hizmet verebilmek oldukça zor.

Karşılaştığımız gerginlik bizleri etkilese de hocalarımızın bize dediği bir şey vardı: “Yarın göreve başladığınızda eleştirdiğiniz insanların yaptıklarını yapabilirsiniz.” Bu büyüyen gerilim bizleri bu noktaya getirmemeli elbette. Ancak bu olayların önüne geçilmemesi, sağlıkçıların memnuniyetsizliği ve halkın sağlığa erişememesi arasındaki uçurumu büyütüyor. Bu yüzden sorunların kaynağı bir an önce sağlık emekçilerinin talepleri dikkate alınarak, hasta hakları çerçevesinde çözülmeli. Doğumhanelerde, hastane odalarında gergin anların yönetilmesi de halkların sağlığa erişebilmesi de sağlıkçıların işlerini severek yapması da ortak bir yoldan geçiyor.

Fotoğraf: Canva Pro yapay zeka görsel oluşturma aracı