Gecesi gündüzü birbirine karışmış, elleri nasırlı gözleri uykulu kadınlar... Vakit ne, o bile karışık. Bir yerde oturup bir çay içeceğiz ama bu zamanı yaratmak onlar için ayrı bir marifet. Fabrika tıkır tıkır çalışıyor, zaman onları adeta sürüklüyor. Uygun zamanı bulup da yan yana gelemediğimiz için telefonda dertleşebiliyorum Aynur ile.

“Bu temponun içinde nasıl uyuyorsun?” diye soruyorum. Aynur gülüyor, “Uyku mu o ne?” diyerek dalga geçiyor. “Gözlerimin altı mosmor” diye ekliyor. “Daha iyi günlerim olmuştu ama çocuktan sonra çok uyuyamıyorum. Bu 3 vardiya sistemini kabul etmemin tek sebebi de çocuk zaten. Gece ve ara vardiyada ona biraz vakit ayırabiliyorum. 1. sınıfa gittiği için ders çalıştırmam lazım” diyor. Eee Aynur nasıl olacak böyle? Aynur devam ediyor: “Asgari ücret zammını bekliyoruz, 9 bin olacak diyorlar ama bilmiyorum. Bir yandan da keşke hiç zam olmasa diyorum. Çünkü asgari ücret zammı daha elimize geçmeden her şeye zam yapılacak, biz yine geçinemeyeceğiz.” Aynur’un çalıştığı fabrikada erkekler kadınlardan fazla maaş alıyor. Patronlarının prensibine göre “erkekler daha güçlü ve kadınlar erkeklere destek olmak için var.” Aynı işi yapmalarına rağmen ücret eşitsizliği var.

PED DE LÜKS, KUAFÖR DE

Tek vardiya çalışan Demet’le görüşüyorum daha sonra. “Aylardır mesai yok, büyük ihtimalle asgari ücret belirlendikten sonra işten çıkarmalar başlayacak. 8-9 bin lafı dolaşıyor bu aralar ama patron bu söylemlerden rahatsız ve şimdiden ‘iş yok’ havası veriyor. Hiç kimse geçinemiyor, yıl sonunda yapılacak zamlar asgari ücretten daha fazla konuşulur durumda şu an. Asgari ücret 10 bin olsa bile yetmez. Çünkü zamlar biz kadınları her zamankinden daha çok zorluyor. Ped almak ya da bir kuaföre gidip uzayan saçlarımızı bile kestirmek lüks hale geldi. Ay sonu olunca ped alamıyorum ya da en sağlıksızını, en ucuzunu ancak alabiliyorum. O da çeşitli hastalıklara neden oluyor” diye anlatıyor.

PAYIMIZA DÜŞEN YİNE SEFALET

“İşçinin canı ucuz, hayatı zor, kaderi fakirlik” diyor Aygül de. Aygül, iki vardiya sistemiyle çalışılan bir metal fabrikasında mutfakta çalışıyor. Eskiden vardiyalarda ikişer kadın çalışıyorlarmış. Temmuz ayında zam yapılınca iki kadını işten çıkarmışlar. Şimdi iki kişinin yapacağı işi tek kişi yapıyor. Diğer vardiyadaki kadın da tek çalışıyor. Akşama kadar eli suyun içinde olduğu için egzama başlamış. 100 kişinin bardağını, tabağını yıkıyor, koca kazanları tek başına indirip kaldırıyor. 50 yaşında olan Aygül çok zorlandığını, mesaisinin akşam evde de devam ettiğini, yemekti, ev işiydi derken hiç dinlenemediği için çok yorulduğunu anlatıyor yüzünde beliren acıyla. Aldığı para çektiği ağrılara bile derman olamıyor. Aygül “Bizi bu şartlarda çalıştıran patronlar ve hükümet asgari ücrete karar verecekler. Sözde işçileri temsil eden sendikalar yine ses çıkarmayacaklar ve biz yine sefalet içinde yaşayacağız” diyor.

‘ESKİDEN FABRİKADA AK PARTİYİ ELEŞTİREMEZDİN BİLE’
Emekçileri bu umutsuz tabloya iten hükümete de tepkili kadınlar. “Kaşıkla verip kepçeyle geri alacak” diyen Nazmiye 3 aydır evin kirasını ödeyemiyor. Paketlemede çalışan Nazmiye bir anda fırlayan ev kiralarına öfkeli: “Sadece ev kirasına çalışıyoruz. Eşimden boşandım, bir çocuğum var. Asgari ücrete düzgün bir zam yapılmazsa bu biz kadınları, özellikle yalnız yaşayan kadınları uçurumdan itmek demek. Ya hayat pahalılığın önüne geçsin bu hükümet ya da insan gibi yaşayacağımız bir ücret versinler. Bunları sadece ben söylemiyorum tüm işçilerin ortak düşüncesi. Eskiden bizim fabrikada Ak Partiye en ufak bir şey diyemezdik. Ama şimdi herkes lanet yağdırıyor. Çünkü artık herkes aç. Çalıştığı halde tek yoksul kesim işçiler ve işçi kadınlar.”

Görsel: Canva