Hindistan’ın Kerala eyaletinde ASHA Sağlık Çalışanları Derneği’nin (KAHWA) öncülüğünde 10 Şubat 2025’te başlatılan süresiz grev 100 günü geride bıraktı. Bu dönüm noktası, Hindistan genelinde birçok sendikanın çağrısıyla düzenlenen ve ASHA çalışanları, Anganwadi (kırsal çocuk bakımı) çalışanları ile Öğle Yemeği Programı çalışanlarına insanca çalışma koşulları ve adil ücret talep edilen ulusal grevle çakıştı. Aynı zamanda, iktidardaki Sol Demokratik Cephe (LDF) hükümetinin görevdeki dokuzuncu yılına denk geldi. Bu 100 gün boyunca grevdeki kadınlar, Thiruvananthapuram kentindeki Sekreterlik binası önünde gece gündüz geçirdikleri geçici barınakta kavurucu sıcaklara ve sağanak yağışlara rağmen grevlerini sürdürdü. Saçlarını kesmek, halk toplantıları düzenlemek ve 41 gün süren açlık grevi gibi sembolik eylemler dahil olmak üzere çeşitli protestolar gerçekleştirdiler.

Kerala'da Akredite Sosyal Sağlık Aktivistleri ya da Ashas (Hintçe umut anlamına gelir) olarak bilinen 26 bin 225 kadın işçi 100 gündür grevde.

VASIFSIZ GÜNLÜK İŞÇİLERDEN DAHA AZ ÜCRET ALIYORLAR

ASHA sağlık işçileri, gönüllü olarak kırsal topluluklara sağlık hizmeti sağlıyor ve bu topluluklarla resmi sağlık hizmetleri arasında köprü görevi görüyorlar. Kerala ASHA Sağlık Çalışanları Derneği (KAHWA), eyalet hükümetinden aylık ödeneklerinin, eyalette hükümet tarafından onaylanan vasıfsız günlük işçi ücretlerine eşitlenmesini talep ediyor: günlük 710 rupi (8,3 ABD doları).

KAHWA Başkanı V.K. Sadanandan şöyle diyor: “Talebimiz basit: Aylık 21 bin rupi (245 ABD doları) — yani günlük 700 rupi (8,17 ABD doları) ödenek istiyoruz. Bu imkânsız bir talep değil.”

GÜNDE 12-16 SAAT ÇALIŞIYORLAR

KAHWA ayrıca şu taleplerde de bulunuyor: 500 bin rupi (5.844 ABD doları) tutarında tek seferlik emeklilik ödemesi, 62 yaşındaki zorunlu emeklilik yaşının kaldırılması (bu talep üzerine donduruldu), maaşların her ayın 5’ine kadar zamanında ödenmesi ve adil bir iş yükü — zira birçok ASHA işçisi hâlihazırda her gün 12 ila 16 saat çalışıyor.

GÖNÜLLÜ MÜ, TAM ZAMANLI ÇALIŞAN MI?

Sayıları bir milyondan fazla olan ASHA işçileri, daha iyi maaş ve resmi “işçi” statüsü için mücadele ediyor.

Ulusal Sağlık Misyonu (NHM), ASHA işçilerini resmi çalışanlar değil, “gönüllü toplum sağlığı aktivistleri” olarak tanımlıyor ve iş yüklerinin gönüllülük esasına dayanması, başka ücretli işlerde çalışmalarına engel olmaması gerektiğini vurguluyor. NHM yönergelerine göre günlük yalnızca 1–2 saatlik bir katkı öngörülüyor. Kerala’da 2024’ten bu yana ASHA işçilerine, eyalet bütçesinden finanse edilen sabit bir aylık ödenek (7 bin rupi – yaklaşık 82 ABD doları) veriliyor.

Ancak Kerala Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığına ait bir hükümet emrine göre ASHA işçilerinin sorumlulukları, NHM’nin belirlediği sınırların ötesine geçmiş durumda. Bu emir ayrıca ASHA işçilerinin görevlerini etkileyecek şekilde yarı zamanlı ya da tam zamanlı başka bir işte çalışmasını da yasaklıyor. NHM, ASHA’lara aylık 100 görev verirken, eyalet düzeyinde buna 10 yeni görev daha eklendi ve bu görevler arasında yoğun veri çalışmaları da yer alıyor. Bu ek görevler, işçilerin tüm mesailerini dolduruyor ve onları yalnızca ASHA gelirine bağımlı hâle getiriyor. Buna rağmen hâlâ “gönüllü” statüsündeler.

Kerala eyalet hükümeti ile Kerala ASHA Sağlık Çalışanları Derneği (KAHWA) arasında yapılan üç görüşme de sonuçsuz kaldı. Bunun üzerine hükümet, Sağlık, Kadın ve Çocuk Gelişimi, Çalışma, Maliye ve NHM departmanlarından beş bürokrattan oluşan bir komite kurdu. Bu komitenin üç ay içinde bir teklif sunması bekleniyor. Kerala Başbakanı Pinarayi Vijayan, hükümetin artık grevdeki çalışanlarla daha fazla görüşme yapmayacağını açıkladı.

KAHWA grevi, insanca çalışma ve adil ücret hakkı taleplerinde yalnız değil. Son yıllarda Kerala’da balıkçılar, kadın sivil polis memurları, çiftçiler ve yerli topluluklar da benzer protestolar düzenledi.

DİRENİŞTE KARARLI KADINLAR

KAHWA üyeleri, taleplerinin makul ve gerekli olduğunu vurguluyor; özellikle de devletin çeşitli kamu etkinliklerine ve Kudumbashree (yoksulluğu azaltma ve kadınların güçlendirilmesi) programındaki diğer sektör çalışanlarına yapılan maaş zamları göz önünde bulundurulduğunda. Hükümetin kayıtsızlığı ve kamuoyundaki karalama kampanyaları başta üzücü ve sarsıcı olsa da, aylar süren kolektif örgütlenme ve küresel sendikalar, sivil toplum kuruluşları, halk hareketleri, kadın sendikaları, sağlık profesyonelleri ve bağımsız medyadan gelen dayanışma sayesinde direnişleri güç kazandı.

5 Mayıs’tan bu yana eyalet genelinde yüzün üzerinde halk toplantısı düzenleyen KAHWA, 45 gün süren bir eyalet çapı protesto yürüyüşünü 17 Haziran’da Thiruvananthapuram’da gerçekleştirecek. 

Kısaltılarak çevrilmiştir. Kaynak: Shradha/GlobalVoices (CC BY 3.0)

Fotoğraf: Kerala Asha Health Workers Association (KAHWA)