Yangın Perşembe gecesi, Dakka'nın hemen dışındaki Rupganj'daki beş katlı Hashem Foods fabrikasında başladı. Polis ilk olarak üç ölü verildiğini açıkladı ancak Cuma öğleden sonra yangın söndürüldükten sonra ölü sayısının daha fazla olduğu açıklandı.

İtfaiye sözcüsü Abdullah Al Arefin, altı katlı binanın kilitli dördüncü katında en az 49 kömürleşmiş ceset bulunduğunu söyledi. Binanın çatısına kaçanlar kurtarılırken kilitli olan dördüncü katta çalışan işçiler mahsur kaldı ve yanarak hayatını kaybetti.

Yaklaşık 30 kişi yaralandı, kimi işçiler de alevlerden kurtulmak için üst katlardan atladı.

At least 51 people died in a fire on Thursday evening at an industrial building outside the Bangladeshi capital, Dhaka. It’s the latest disaster in a country with a long history of unsafe working conditions in its factories. https://t.co/xXUTzJiL8T pic.twitter.com/wOmHKhlmzm
— The New York Times (@nytimes) July 9, 2021
  

Yetkililer, AP haber ajansına yangının binanın içinde depolanan kimyasallar ve plastikler nedeniyle çıktığını söyledi. Yangın ve Sivil Savunma Genel Müdür Yardımcısı Debashish Bardhan fabrikada polietilen, kimyasallar ve benzeri bir sürü yanıcı madde olduğunu ve bu nedenle yangını kontrol altına almalarının çok uzun sürdüğünü açıkladı.  

Yüzlerce fabrika işçisi ve yakınları yanan binanın önünde toplanarak kayıp kişileri aradı. Ölü sayısının artmasından endişe edilirken, şu ana kadar ulaşılan cansız bedenlerin tanınmayacak şekilde yanması nedeniyle DNA testiyle kimlikleri belirlenebilecek.  

Hükümet bir soruşturma komisyonu kurdu. Fabrika sahibi ve yedi çalışanı Cumartesi sabahı tutuklandı. Komisyon Üyesi Azam, soruşturmanın kuralların çiğnenmesinin yanı sıra çocuk işçiliğiyle de ilgili olacağını söylüyor: "Fabrikada çalışan çocuklar vardı, evet. O çocukları çalıştıranlar adalete teslim edilmeli. Şu anda tam olarak kaç çocuk bilmiyoruz. Ama soruşturmada ortaya çıkacak."

Yangının gerçekleştiği Hashem fabrikası, Bangladeş’in başkenti Dakka'nın yaklaşık 25 kilometre doğusunda bulunuyor.

Fire broke out in a food and drink factory near Dhaka, Bangladesh pic.twitter.com/Ik71dtUViI
— handsm (@handsm54350947) July 9, 2021
  

RANA PLAZA YANGINININ ALEVİ SÖNMEDİ
2012 yılında, Dakka'daki bir hazır giyim fabrikasında kilitli çıkışların arkasında mahsur kalan yaklaşık 117 işçi öldü. Ülkenin en kötü endüstriyel felaketi, ertesi yıl, Dakka dışındaki Rana Plaza hazır giyim fabrikasının çökerek 1100'den fazla kişinin ölümüne yol açmasıyla meydana geldi.
1138 tekstil işçisinin yaşamını yitirdiği Rana Plaza’nın çökmesini üzerinden 7 yıl geçti. O günden bugüne işçiler adım adım kazanımlar elde etse de güvenli olmayan çalışma koşullarına karşı mücadele devam ediyor. Okumak için TIKLAYIN

16 ÇOCUK KAYIP

Hashem Fabrikasındaki yangında fabrikada çalışan en az 16 çocuk kayıp.

Daily Star’ın haberine göre kaybolan çocukların çoğu 13 ila 16 yaşları arasındaydı.

Aileleri, çocukların hepsinin kilitli olduğunu ve kaçamadıklarını söyledi. Hayatta kalan çocuklar, fabrikanın üçüncü katından atlayarak bunu başardı. Hastanelerde iyileşen çocuk sayısı ise henüz belirlenemedi.

PANDEMİDE EĞİTİMDEN UZAKLAŞTIRILAN ÇOCUKLAR İŞÇİ OLARAK ÇALIŞMAYA BAŞLADI

Çocukların çoğu pandemi sırasında okulu bıraktı ve okullar bir yıldan fazla bir süredir kapalı olduğu için para kazanmak için fabrikada işe başladı.

Yangın sonrası kayıp olan ve yaşamını yitiren çocukların çalıştığı fabrikada çocuklar için ikramlar üretmesi ise başka bir ironi; Nocilla çikolatalı fındık ezmeleri, erişteler, lolipoplar ve meyve suyu kutuları…

‘YETKİLİLER ÇOCUK ÇALIŞTIRILAN BİR FABRİKAYA NASIL RUHSAT VERDİ?’
2006 yılında, Bangladeş hükümeti 14 yaşının altındaki kişilerin çalıştırılmasını yasakladı. İş kanununa göre, 14 yaşından küçükler çocuk, 14 ila 18 yaşları arasındakiler ise ergen sayılıyor. 2006 Bangladeş İş Kanunu'nun, 2012 Çalışma Politikası’nın, 2013 Bangladeş Çalışma Yasası’nın (değişiklik) ve 2015 Bangladeş Çalışma Kuralı’nın hazırlanmasında yer alan bir iş uzmanı olan Jafrul Hasan Sharif, “Ergenler iş kanununa göre çalıştırılabilir ancak tehlikeli işlerle çalışamazlar ve bir fabrikada günde beş saatten fazla çalışamazlar” dedi. Jafrul Hasan, “Otuz dört tür iş, çalışma yönetmeliklerine göre tehlikeli olarak sınıflandırılıyor ve hareketli parçaları olan makineleri çalıştırmak bunlardan biri” dedi. Ayrıca kanuna göre akşam 19.00'dan sonra çalışamazlar. Kayıp çocukların tümü, ailelerinin ifadelerine göre öğleden sonra-akşam vardiyasında ve günde 8 ila 12 saat arasında çalışıyorlardı.
Jafrul Hasan “Yetkililer çocuk çalıştıran bir fabrikanın ruhsatını nasıl yeniledi?” sorusuyla başka bir ihmale daha dikkat çekti.

YILLARDIR ÇOCUKLAR FABRİKADA ÇALIŞIYOR

Kardeşi Mobarok Hossain'e göre, on beş yaşındaki Nazmul, pandemi başlamadan önce dokuzuncu sınıf öğrencisiydi ve sadece bir aydır çalışıyordu. Mobarok, "Okul kapalı ve babamız bir çiftçi, bu yüzden bu süre zarfında biraz para kazanmayı düşündü" dedi. “Eskiden Nocilla (çikolatalı fındık ezmesi) yapardı.”

On üç yaşındaki Moni, 16 yaşındaki kız kardeşi Shahana'nın yangında nasıl ölüme terkedildiğini anlattı: “Eskiden aynı fabrika yerleşkesinde, farklı binalarda çalışıyorduk. Nocilla yaptı ve fabrikada üç yıldır çalışıyor. Genç olduğu için gece vardiyası değil, akşam vardiyası verildi” dedi. Moni. “Kız kardeşimi içeri kilitlediler ve onu öldürdüler” diye ekledi.

Kız kardeşi Arjina, 16 yaşındaki Hima Akhter'in beşinci sınıf öğrencisi olduğunu ve üç yıldır fabrikada çalıştığını söyledi. “Eskiden çikolataları kaplara paketleyen çikolata makinelerinde çalışırdı.”

Hima'nın kuzeni, 14 yaşındaki Takia, onunla aynı banttaydı ve kayıp: "Fabrikalarının ruhsatı iki ay önce yenilendi.”

Fotoğraf:Jay Heike/Unsplash