Koronavirüs biraz kenara çekilsin, bugün canımıza kastetmeye kadar gidebilecek bir başka virüs hakkında konuşalım: Human Papilloma Virüs (HPV).

NEDİR BU HUMAN PAPİLLOMA VİRÜS?

HPV, deriyi ve mukozaları enfekte eden, yaklaşık 200 farklı çeşidi olan bir virüstür. İç ve dış genital organları, anal bölgeyi, deriyi ve ağız ile boğazı etkileyebilirler. Yaygın şekilde zannedilenin aksine, hem kadınlara hem erkeklere bulaşır. Yaklaşık 15 türü “yüksek riskli” olarak bilinir çünkü kanser öncesi lezyonların ve hatta bazı kanserlerin sorumlusudurlar. Bu kanserlerden bazıları rahim ağzı kanseri, anüs kanseri, penis kanseri ve boğaz kanseridir. Başka çeşit HPV’ler ise genital siğillere yol açar.

RAHİM AĞZI KANSERİNİN YÜZDE 99’UNUN SEBEBİ HPV

HPV dünyadaki en sık görülen cinsel yolla bulaşıcı hastalıklardan biridir. Cinsel anlamda aktif olan insanların yüzde 80’i, yarısından fazlası 15 ile 24 yaş arasında olmak üzere HPV tarafından enfekte edilir. Bu kişilerden yüzde 90’ı, 1-2 sene içerisinde bağışıklık sisteminin yeterliliği sayesinde kendiliğinden virüsü vücutlarından atarlar. Virüs çoğu zaman belirti göstermez, bu durumda farkında olmadan başkalarına bulaştırılabilir. Rahim ağzı kanserlerinin yüzde 99’u HPV enfeksiyonu sebebiyle oluşur. Kanser riskinizi düşürmek için düzenli bir tarama gerçekleştirmek önemlidir. HPV’nin en sık yol açtığı kanser ise rahim ağzı kanseridir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre her yıl dünyada 500 bin kadına rahim ağzı kanseri tanısı konuyor ve her yıl yaklaşık 250 bin kadın rahim ağzı kanserinden ölüyor. Oysa erken teşhis veya aşıyla bu ölümlerin önüne geçebiliriz.

HPV AŞISI LÜKS DEĞİL, HAYATİ!

Beni bu yazıyı yazmaya iten en önemli etken maalesef çevremde hayatında hiç jinekoloğa gitmemiş kadınların olması oldu. HPV virüsünü hiç duymamış, HPV aşısının önemini hiç fark etmemiş, farkındaysa bile maddi yetersizlikler yüzünden aşıyı yaptıramamış birçok kadın arkadaşım var. Ben aşıyı yaptırma imkanına erişmiş şanslı kesimdenim. Peki ya eline bu imkan geçemeyen kadınlar? Aşı ve smear testiyle olumsuz birçok durumun önüne geçebiliriz ama HPV aşısı çok pahalı, birçok kadın yaptırmayı düşünmüyor bile. Arkadaşlarımızla konuşurken “İlk maaşımla direkt ilk doz aşımı vurduracağım” gibi söylemler de aramızda geçmiyor değil. Hatta sırf aşı olabilmek için belirli bir süreliğine işe girip aşı parasını çıkardıktan sonra işten ayrılan arkadaşlarım da var. HPV’nin önemini anlamış olan kadınlar aşıya ulaşmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Halbuki kansere yol açabilecek bir virüsün aşısına ulaşımın bu denli zor olması ne kadar üzücü.

Koronavirüs aşısı gündemdeyken ister istemez konu HPV aşısına da geliyor biz kadınlar arasında. Ama sonuç genelde hep aynı: “Çok pahalı, önce bir işe gireyim, KYK borcumu bile kapatamadım aşı şu an benim için öncelik değil…” Maddi zorluklar bu denli yakamıza yapışmışken, derdimiz günü kurtarabilmek olmuşken fiyatı 1800 küsur liralara dayanan bu aşı ne yazık ki “lükse” giriyor. Halbuki en temel haklarımızdan biri sağlıklı bir yaşam.

DÜZENLİ SMEAR TESTİ ERKEN TEŞHİSTE ÇOK ÖNEMLİ
Rahim ağzı kanserine en çok HPV virüsü sebep oluyor ve eğer her yıl düzenli smear testi yaptırılmazsa varlığını ruhunuz bile duymuyor. Oluşumu uzun süren bir kanser olduğundan düzenli smear testi ile kanser oluşum aşamasında yakalanabilir ve müdahale edilebilir. “Benim hiçbir şeyim yok ki” demeyin sakın, son derece sinsi ilerleyip hiçbir belirti vermiyor taa ki kanser oluşumuyla birlikte kanamalarınız başlayana dek.

HPV AŞISININ AŞI PROGRAMINA ALINMASI BİNLERCE KADININ HAYATINI KURTARABİLİR

10 yıl öncesine kadar bu virüsten korunma şansı yoktu. Oysa günümüzde geliştirilen aşılarla HPV enfeksiyonunun, buna bağlı olarak rahim ağzı kanserinin büyük oranda önlenebileceği gözlemlendi. 9-14 yaş arasındaki hem erkek hem de kız çocuklarına yapılması önerilen bu aşı 100’den fazla ülkede aşı programı dahilinde. Ne yazık ki Türkiye bu ülkeler arasında değil. 3 dozdan oluşan bu aşının tek dozu yaklaşık olarak 600 liraya yaptırılabiliyor. Günümüz ekonomik koşullarında aşı yaptırabilme imkanına sahip olabilmek neredeyse çok zor. Oysa aşının kapsama alınması binlerce kadının hayatını kurtarabilir.

Ülkemiz için sadece hedef kitlenin aşılanması aşı programına alınmalıdır. Telafi aşılaması 26 yaşa kadar uygulanabilir. Ancak aşının ileri yaşta da etkisi ispatlandığından 45 yaşına kadar kadınlar istedikleri takdirde aşılanabilirler.

HPV aşısının uygulanma azlığı aynı zamanda bir halk sağlığı problemidir. Kolektif bakımdan bir koruma sağlanması virüsün genel bulaşıcılığını da azaltır. Rahim ağzı kanserinden kaynaklı ölümleri de büyük oranda azaltabilir.

Kansere yol açabilen bir virüse karşı üretilen bir aşının sigorta kapsamında olmaması kabul edilebilir değil. Bilinçlendirme çalışmalarına devam ederek umarım bir gün bunu hep birlikte sağlarız.

İllüstrasyon: Freepik