Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Ben bir şirkette temizlik elemanı olarak çalışıyordum. Ama sağlık sorunlarımdan dolayı çalışamaz duruma geldim. İşyeri doktoru da sağlık çıkışını kabul etmedi. 25 numaralı kod üzerinden çıkış yapıldı. Çıkış haklarımı alabilir miyim sizce. Bana ne parası vermek zorundalar?  

Öncelikle bir noktayı açıklığa kavuşturalım. İşten çıkarma ya da işten ayrılma durumlarında işveren Sosyal Güvenlik Kurumu’na doğru işten çıkış koduyla bildirimde bulunmak zorundadır. İşveren işten çıkış kodunu keyfekeder belirleyemez. İşten çıkardığı işçiyi işçi sanki kendi işten ayrılmış ya da istifa etmiş gibi gösteremez. İşveren bu kurallara aykırı davranıp gerçek dışı kodla SGK’ya bildirimde bulunsa bile işçi tüm yasal haklarını arayabilir. Yani SGK çıkış kodu işçinin yasal haklarını talep etmesinin önünde engel değildir.

Bu bilgiler ışığında okurumuzun durumuna bakalım.

Okurumuz sağlık sorunlarından dolayı çalışamaz duruma geldiğini belirtmiş.

Eğer okurumuzun sağlık sorunları işten kaynaklanıyor, yani okurumuzun yaptığı iş sağlık sorununa yol açıyorsa okurumuz, İş Yasası’nın 24. maddesinin 1. fıkrası uyarınca haklı fesih yapma hakkına sahipti. Bu durumda çıkış kodunun 24 olması gerekirdi. Detaylı bilgiler şu yanıtımızda mevcut: TIKLAYIN

Eğer okurumuzun sağlık sorunları işten kaynaklanmıyorsa işverenin okurumuza sağlık durumuna uygun bir iş önermesi gerekirdi. Böyle bir olanak mevcut değilse işveren okurumuzu yasal haklarını (kıdem, ihbar ve diğer haklar) da ödeyerek işten çıkarabilirdi.

Ancak işveren okurumuzun çıkışını 25 numaralı kod üzerinden yani “işçinin işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle feshi” üzerinden yapmış. Bu kod İş Yasası’nın 24. maddesinin 2. fıkrasına denk geliyor.

Bu durumda işverenin okurumuza:

1) Okurumuz bir yılını doldurmuşsa kıdem tazminatı,

2) Okurumuzun hak kazandığı ancak ödenmeyen tüm ücretlerini,

3) Okurumuzun hak kazandığı ancak kullanmadığı yıllık izinlerinin ücretini, ödemesi gerekir.

Haklı fesih halinde işverenin ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü yoktur.

Bununla birlikte, işveren okurumuzu kendi işten çıkarmak yerine okurumuz işten ayrılmış gibi SGK’ya bildirimde bulunmuş. İşveren ihbar tazminatı yükümlüğünden kaçmak, okurumuzun işe iadesi davası açmasını engellemek için bu yola başvurduysa, okurumuz işe iade davası açabileceği gibi yukarıda belirttiğim haklarının yanı sıra ihbar tazminatı da talep edebilir. Öte yandan eğer okurumuzun sağlık sorunları işten ve işverenin ihmali ya da kusurundan kaynaklı olarak ortaya çıkmışsa okurumuzun ayrıca tazminat talep etme hakkı da söz konusudur.

Sonuç olarak okurumuzun bir avukatla görüşerek durumunu netleştirmesi gerekir. İşveren yukarıda belirttiğim hakları ödememişse okurumuz önce arabulucuya giderek anlaşma olmazsa da dava yoluyla yasal haklarını talep edebilir.

Öte yandan okurumuz işsizlik ödeneğine hak kazanacak bir çıkış kodu ile işten çıkarılmış. Okurumuzun son 3 yılda 600 gün primi varsa okurumuz İŞKUR’a başvurarak işsizlik ödeneği hakkından da yararlanabilir. Hak kaybı yaşamamak için başvurunun işten çıkış tarihini takip eden 30 gün içinde yapılmasında yarar var.