“28 Nisan 2022 tarihsel öneme sahip bir gün: Kadınlara karşı her türlü şiddettin ve başta kadınlar, çocuklar, LGBTİ+’ların maruz kaldığı ev içi şiddetin insan hakları ihlali olduğunu belirten; devlete, şiddeti önleme ve mağduru koruma yükümlülüğü getiren İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının yargılanacağı gün.
28 Nisan Perşembe günü saat 9:45’te Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Sözleşmesi’ne dair davaları esastan görüşecek. Verilecek karar, sadece İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının hukuksuzluğuna ve buna yönelik iptal taleplerimize ilişkin olmayacak. Aynı zamanda, Türkiye’nin geleceği ve hukukun üstünlüğü adına belirleyici olacak.
NE OLMUŞTU?
19 Mart 2021 Cuma gününün gece yarısında Cumhurbaşkanı’nın tek kişilik ve tek cümlelik kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nin Türkiye Cumhuriyeti bakımından feshedildiği açıklanmış, ardından 30 Nisan 2021 tarihinde ikinci bir Cumhurbaşkanı Kararı daha yayımlanarak feshin 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe gireceği duyurulmuştu.
EŞİK olarak 20 Mart 2021 Cumartesi günü yayımladığımız bildiride, kararın “HUKUKSUZ ve HÜKÜMSÜZ” olduğunu ilan etmiş, TBMM iradesinin ve Anayasa’nın hiçe sayıldığını vurgulayarak, “Milletin iradesiyle Meclis’te oybirliği ile kabul edilen İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı Kararı ile çıkılamaz. Meclis’in iradesi tek kişiye devredilemez. Meclis’te yasa ile kabul edilen ve Anayasa’nın 90. maddesi uyarınca yasaları bile yürürlükten kaldırma özelliği olan temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşmelerden tek kişilik kararlar ile çıkılamaz” demiştik.
20 Mart 2021 tarihi itibariyle pek çok kadın, kadın örgütü, baro, çeşitli sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve siyasi partiler, yürütmenin durdurulması ve kararın iptali talebiyle Danıştay’da dava açmışlardı. Danıştay 10. Dairesi bu 200’ü aşkın yürütmenin durdurulması talebini 5 üyeden 3’ünün oyuyla reddetti. Karardaki karşı oy yazılarıyla, sürecin devamında Danıştay savcılarınca verilen mütalaalar (görüşler) uyumluydu. 6251 sayılı Kanunla TBMM’de onaylanan ve 29 Kasım 2011 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı kararıyla çıkılamayacağı; Anayasa’nın 87. ve 90. maddelerine göre, Cumhurbaşkanı’nın uluslararası sözleşmelerden çekilme yetkisinin olmadığı; kararın 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayandırılamayacağı söz konusu hakimler ve savcılar tarafından da belirtildi. Hakimlerin karşı oy yazıları ve savcı görüşleri, aynı zamanda yukarıda özetlenen EŞİK basın açıklamasında paylaştığımız görüşlerimizle de örtüşüyor.
Türkiye’nin dört bir yanından kadınlar ve LGBTİ+’lar olarak bu hukuksuz kararlara karşı ülke çapında bir kampanya yürüttük. 19 Haziran 2021’de “İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz” diyerek İstanbul Maltepe Mitingi’nde buluştuk. EŞİK olarak 24 Haziran günü Danıştay’a giderek bir an önce yürütmeyi durdurma kararı vermesi için ek dilekçe verdik ve bir basın açıklaması ile eylem yaptık.
Şimdi, Ankara’daki 28 Nisan Danıştay duruşmasına gidiyoruz. Tüm kadınları, kadın ve LGBTİ+ örgütlerini, baroları, emek ve meslek örgütlerini ve siyasi partileri; eşit ve şiddetsiz bir yaşam isteyen herkesi hep birlikte hukuka ve İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmaya çağırıyoruz.
#İstanbulSözleşmesindenVazgeçmiyoruz
#YasalaraDokunmaUygula”

Fotoğraf: Eylem Nazlıer/Ekmek ve Gül