Denizli İdare Mahkemesi, İstanbul Sözleşmesi eylemine katıldığı için Denizli Valiliği tarafından haklarında sınır dışı kararı verilen İranlı mültecilerin itirazını reddetti. 20 Mart 2021’de Çınar Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına katılan Esmaeil Fattahi, Leili Faraji, Zeinab Sahafi ve eyleme katılmayan Mohammad Pourakbari Kermani 5 Nisan’da gözaltına alınmıştı.

6 Nisan’da sınır dışı kararı ile Aydın Geri Gönderme Merkezine gönderilen mülteciler Denizli İdare Mahkemesine dava açarak karara itiraz etmişti. İranlı mülteciler 1 ay Geri Gönderme Merkezi’nde tutulduktan sonra 3’ü farklı şehirlere sürülmüştü. Denizli İdare Mahkemesi, Esmaeil, Zeinab, Leili ve Eyleme katılmayan Mohammad’ın itirazlarını 31 Aralık 2021’de oy birliğiyle kesin olarak reddetti. Karar 2 Şubat 2022’de tebliğ edildi. Mültecilerin Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakları bulunuyor.

‘İDARE KEYFİYETİNE DAYANAN BU KARAR ANAYASAYA AYKIRIDIR’

Davacıların avukatı Hayriye Buse Bergamalı, itirazın reddedilmesini eleştirerek şunları söyledi: “Müvekkillerim şartlı mülteci statüsündedir. Uluslararası Koruma başvuruları kabul edilmiştir. Toplantı ve gösteri yürüyüşüne katılarak anayasal haklarını kullanmışlardır. Bu hak uluslararası sözleşmelerle de güvence altına alınmıştır. İdare keyfi olarak ‘Kamu düzenini bozma’ iddiasıyla karar almıştır. İdare keyfiyetine dayanan bu karar anayasaya aykırıdır. Davadan çıkan karar da mahkemenin idare keyfiyetinin arkasında durduğunu göstermiştir ve hukuka aykırıdır.”

MÜLTECİLER ENDİŞELİ

Esmaeil Fattahi, bu durumun endişe verici olduğunu belirterek, “Göç İdaresinde de kendileri bize mülakat yaptı. Uluslararası korumamız tescillendi. Benim zaten 2016’dan beri var korumam. İzinli olan bir toplantıya katıldığımız için 1 aydan fazla Geri Gönderme Merkezi’nde baskılara maruz kaldık. Bizi geri gönderme için imza almaya zorladılar. İran’a geri dönersek ağır cezalara, İran istihbaratının işkencesine maruz kalabiliriz. Her an kapı çalıp bizi götürebilirler endişesi taşıyoruz” dedi.

İtirazın reddedilmesine tepki gösteren Fattahi, “Kamu düzenini bozma esnek kavram. Yasal bir eyleme katılmışız nasıl bozmuşuz kamu düzenini? İran İslam Rejimi’ne hayır yazıyordu pankartımızda. Yani İran’da yaşadığımız sıkıntıları anlatınca, İran Rejimi’ni eleştirdiğimiz için Türkiye devleti tarafından cezalandırıldık” diye ekledi.

EMEP: İNSANA DÜŞMAN TEK ADAM REJİMİNE KARŞI BİRLEŞELİM

EMEP Göç ve Mülteciler Bürosundan yapılan değerlendirmede, “Tek adam rejiminin keyfi kararları ülkede düşünce ve ifade özgürlüğünü baskılamak üzere yerli mülteci ayrımı gözetmeksizin ülkede yaşayan herkesin yaşamlarını kısıtlıyor. Tek adam rejiminin bir yansımasını Denizli idare uzantısında gördük. Bu karar elbette siyasidir. İstanbul Sözleşmesi, yerli mülteci ayrımı gözetmeksizin tüm kadınların yaşam haklarını güvence altına alan, yegane kurtuluş olmamakla birlikte önemli bir adım olan bir uygulamaydı. Kaldırıldı. İtiraz eden kadınlar sokağa çıktı, polis şiddetine maruz kaldı. Protestoya katılan mülteciler de bu saldırgan politikanın sonucu olarak sınır dışı kararıyla karşı karşıya kaldı. Kadına, doğaya, emeğe, mülteciye, insana düşman tek adam rejiminin karşısında birlikte mücadele ederek bu cendereden kurtulabiliriz. Bunun işaretlerini görüyoruz” ifadeleri yer aldı.

POLİSİN ‘KAMU DÜZENİNİ BOZMA’ KANAATİ SOMUT DELİL SAYILDI

Denizli İl Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube Müdürlüğünün 31 Mart 2021 tarih ve 214 sayılı yazısı somut delil sayıldı. Güvenlik Şube Müdürlüğünün ‘Kamu düzenini bozma’ kanaati dava kararında etkili oldu. Karar metninde “İdarece kullanılan takdir yetkisinin kamu düzeni ve güvenliğini sağlama amacıyla kullanıldığı somut olarak tevsik edildiğinden ve dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden davacının kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturduğu anlaşıldığından, 6458 sayılı Kanun’un 54. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca sınır dışı edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” ifadeleri yer aldı.

Kararda ayrıca, “Menşei ülkesine (İran’a) sınır dışı edilmesinin zorunlu olmadığı, gidebileceği güvenli üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmesine veya gönüllü olması halinde menşe ülkesine de sınır dışı edilebileceği, dava konusu işlemde de bunun açıkça belirtildiği, davacının üçüncü bir ülkeye de sınır dışı edilmesinin mümkün olduğu anlaşıldığından, davacının sınır dışı edilmesine dair işlemde bu yönüyle de hukuka aykırılık bulunmadığı neticesine ulaşılmıştır” denildi.

AV. KARADAŞ: MÜLTECİLERE BASKI KURMAK AMACIYLA VERİLMİŞ SİYASİ BİR KARARDIR

Esmaeil Fattahi hakkında verilen kararın, hem Türkiye’nin tarafı bulunduğu uluslararası sözleşmelere hem de Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa aykırı olduğunu dile getiren Avukat Semir Karadaş, “Mahkeme, Esmaeil’in Türkiye’nin tarafı bulunduğu hatta hazırlanması ve imzalaması konusunda başı çektiği bir uluslararası sözleşmeden çekilmesini protesto eden bir basın açıklamasına ‘bildirimsiz’ bir şekilde katılmasını, ülkemize yönelik bir tehdit olarak değerlendirmiştir. Oysa Anayasa’ya göre düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti kapsamında basın açıklamasına katılmak herhangi bir izne veya bildirime tabi değildir. Türkiye’nin tarafı bulunduğu AİHS’nin 10. Maddesinde de bu hak ülke sınırları gözetilmeksizin tanınmıştır. Bu nedenle Esmaeil’in basın açıklamasına katılmasında hiçbir hukuka aykırılık yoktur. Mahkemenin kararı maalesef siyasi saiklerle verilmiştir. Söz konusu karar, tüm mültecilere yönelik baskı kurmak amacıyla verilmiş siyasi nitelikte bir karardır. Esmaeil’in ve diğer mültecilerin, temel insan haklarını kullanmaları nedeniyle bu şekilde cezalandırılmaları kabul edilemez” ifadelerini kullandı.

Fotoğraf: İstanbul Sözleşmesi eylemine katılan mültecilerden alınmıştır.