Birleşik Metal İş Sendikası Kadın Komisyonu, Birleşmiş Milletler ve ILO’nun raporlarındaki verileri değerlendirerek bir rapor hazırladı. Raporda, ücretsiz ev içi emek sömürüsünün pandemi döneminde arttığına dikkat çekiliyor.  

Salgının kadınların ve ücretsiz kadın emeği üzerindeki orantısız etkileri olduğu ifade ediliyor: “Salgın ile mücadelede kadınların ücretli ve ücretsiz emeğinin hayati önemi ortaya çıktı. Diğer taraftan dışarıdan ücret karşılığı alınan kimi hizmetlerin kesintiye uğraması, artan hijyen uygulamaları, eğitime evden devam edilmesi, evde olası hasta bakımı kadınların, kendilerine yüklenmiş toplumsal cinsiyet rollerini ağırlaştırdı. Psikolojik yükleri arttı.”

Kadınlara yüklenen bakım ve ev içi üretim emeğine dair araştırmaları paylaşan Kadın Komisyonu, şu verilere dikkat çekti:

Birleşmiş Milletler'in “Politika Özeti kovid-19'un Kadınlar Üzerine Etkisi 9 Nisan 2020” raporuna göre;

■ Kadınlar ücretsiz bakım ve ev işleri için günlük ortalama 4,1 saatini ayırırken, erkekler 1,7 saat ayırıyor.

■ Kadınların evde sundukları sağlık bakım hizmetlerinin karşılığı, küresel gayrisafi hasılanın yüzde 2,35'ine yani 1,5 trilyon Amerikan dolarına eşittir.

■ Buna yaşlı çocuk ve diğer bakım hizmetlerini eklediğinizde bu rakam 11 trilyon Amerikan dolarına çıkıyor.

ILO'nun 2018 yılında yayınladığı “İnsan Onuruna Yakışır Bir İş Geleceği için Bakım Emeği ve Bakım işleri” adlı raporunda,

■ Ücretsiz bakım hizmetleri için harcanan zaman 16,4 milyar saat/gün.

■ Bu hizmetlerin dörtte üçü kadınlar tarafından karşılanıyor.

■ Bu da günlük çalışma süresini 8 saat olarak aldığımızda 2 milyar tam zamanlı işe denk geliyor.

ILO'nun aynı raporunda ücretli bakım emeğinde ise durum;

■ 381 milyon işçi istihdam ediliyor (249 milyon kadın ve 132 milyon erkek),

■ Bu toplam küresel istihdamın yüzde 11,5'ini,

■ Küresel kadın istihdamının yüzde 19,3'ünü ve küresel erkek istihdamının yüzde 6,6'sını temsil ediyor.

KARANTİNA SÜRECİNDE EV İÇİ EMEK VE BAKIM YÜKÜ ARTTI

Karantina döneminde kadınların ev içi emek ve bakım yüklerinin arttığı ifade edilen raporda şunlar kaydedildi: “Dışarıdan hizmet alımı kesildi, neredeyse bütün işler ev içinde yapılmaya başlandı. Pandemiden korunmak adına hijyen koşulları arttı. Çoğu kovid-19 hastalarının hastane yerine eve gönderilmesi kadınların evde bakım yükünü arttırdı. Sadece salgın değil, bulaşma tehlikesine karşı diğer hastalıkların sağlık hizmeti aksadı, birçok hastalık evde tedavi yoluna gidildi.

Pandemide alınan ilk önlemlerin başında okulların kapatılması geldi. Ve 20 milyonu aşkın üniversite öncesi eğitimde bulunan öğrenci evlerinde eğitme başladı. Bununla birlikte çocukların eğitim yükü ve takibi de çoğunlukla kadınların işleri arasına eklendi. Sadece fiziki yük değil, yeterli korunmanın sağlanması, hijyenin sağlanması, aile bireylerin korunması noktasında kaygı arttı.

Karantina döneminde ücretli işlerinde çalışmaya devam eden kadınlar, artan ev işleri yükü ile ücretli işleri arasında sıkıştı.”

Erkeklerin ev içi işlere ve bakım işlerine ne kadar zaman ayırdığını Konda’nın araştırmasına göre yorumlayan rapor eşitsizliğe dikkat çekti:

“Nisan 2018 ve Mayıs 2020 dönemine ilişkin Konda verilerinden kadınların ev içi işler ve bakım işlerine ayırdığı zaman 2 saatten (2,1) fazla artarken, erkeklerin 1 saatten (0,8) az arttığı görülüyor (UNDP, Türkiye Ofisi Notu). Erkeklerin ev içi işler ve bakım işlerine ayırdığı zamanın pandemi döneminde artması olumlu olsa da kadınlar aleyhine eşitsiz bir artış da söz konusudur.”

‘SENDİKALARA, SİYASİ PARTİLERE, MESLEK ODALARINA, SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNE’ DÜŞEN GÖREV

“Olağanüstü dönemlerden çıkmak olağanüstü çabaları gerektirir. Ancak olağanüstü çabaların cinsiyetlere dağılımı da eşit olmalı” denilen rapor şöyle devam edildi: “Bunun için toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması, kadınların ve erkeklerin yaşamın her alanında eşit yurttaşlar olarak görülmesi, hakların kullanımında eşitlik sağlanması önemlidir. Yaşamın her alanında gerçek eşitliğin sağlanması için devletin kurumlarından başlayarak sendikalara, siyasi partilere, meslek odalarına, sivil toplum örgütlerine kadar tüm örgütlere görevler düşmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayacak, bakım sektörüne odaklı bir ekonomik dönüşüm programı hayata geçirilmelidir. Sendikalar ise kendi bünyelerinden başlayarak yaşamın her alanında eşitlik bilincini güçlendirecek politikaların yaratıcısı, savunucusu ve uygulayıcısı olmalıdırlar.”