Hükümet yetkilileri ekonomik kriz olmadığını iddia etse de memleketteki hava bunun tam tersi. Yüzünü dahi göremediğimiz et, tavuk ve balıktan, pazardan alamadığımız meyveye sebzeye kadar her şeye gelen zam, işçileri ağır bir şekilde etkilemeye devam ediyor. Ekonomik krizin evlerde ilk değdiği yerlerden birisi elbette mutfak. E mutfağa değen kriz kadınlara değmez mi hiç! 20 yaşındaki Gülizar büyük bir firmanın deposunda çalışıyor. Haftanın altı günü çalışıp asgari ücret alan Gülizar, zam görüşmelerini şöyle değerlendiriyor: “Kadınların parasının bir değeri yok. Kadın, parasıyla bir şey yapamıyor ki zaten, öyle görüyor yani. O yüzden de üzerine konuşmuyor. Kocam daha fazla kazansın diyor. Biz mesela mutfakta çok sıkışıyoruz. Aşırı lüks gördüğümüz şeyleri alamıyoruz. Lüks gördüğümüz şey de domates mesela. Patlıcan da yenmiyor artık. Kırmızı et hele hiç alamıyoruz, ancak düğünde bayramda denk gelirsek...”

‘OKUL TAKSİDİ ÖDEMEK İÇİN KREDİ ÇEKEN ARKADAŞIM VAR’

Bir kadın olarak en temel ihtiyaçlarından dahi mahrum kaldığını, aldığı tüm parayı da ailesine katkı olsun diye verdiğini belirtiyor Gülizar ve ekliyor: “Bu kış kendime hiç kıyafet alamadım mesela. Kadınız yani, kaşımızı almamız gerekiyor, bir saç kestirmeye bile gitmiyoruz. Kuaföre bile gitmiyorum, çünkü onlara vereceğim parayı evin masraflarına veriyorum.”

Yanında çalışan çocuk sahibi kadınlar olduğunu söyleyen Gülizar, onların durumunun çok daha zor olduğunu ifade ediyor: “Mesela bir kadın var, çocuğunun kırtasiye masraflarını ay ay bölmüş, her ay bir şeyden kısarak onları ödemeye çalışıyor. Bu bana o kadar garip gelmişti ki, ama başka şansı yok böyle bir gelirle. Öyle söylendiği gibi eğitim parasız falan değil yani. Çocuğunun okul taksitlerini ödemek için banka kredisi çeken bir işçi kadın var mesela. Aldığı asgari ücretle hem o takstileri ödemeye hem de geçinmeye çalışıyor.”

Asgari ücrete yapılacak zammın ne kadar olması gerektiğini sorduğumuzda ise Gülizar şu yanıtı veriyor: “En düşük asgari ücretin 3 bin lira olması gerekiyor, o da standart bir yaşam için.”

‘DEVLET BİZİM İHTİYAÇLARIMIZI KARŞILAMAK ZORUNDA’

Üniversite mezunu, 26 yaşında başka bir kadın işçi olan Serap’la konuşuyoruz, o da Gülizar gibi 6 gün çalışıyor ve asgari ücret alıyor. Serap, yaşadıkları koşulların değişmesi için işçilerin bilinçlenmesi gerektiğini söylüyor. “Bu iş bize lütuf değil, kendi emeğimiz” diyen Serap şöyle devam ediyor: “Devletin bize verdiği haklar var. Avrupa’da kazanılan haklar ütopik görülüyor ama öyle değil. Devlet bizim bazı ihtiyaçlarımızı karşılamak zorunda. Üç çocuk yapın diyorsa ona bakacak ücreti de sağlamak zorunda.” İşe gitmek için mecburen yol parası verdiğini söyleyen Serap, aldığı parayla borçlarını kapatmaya çalışıyor. Asgari ücret görüşmelerine ilişkin fikirlerini sorduğumuz da ise “Bu kadar ağlıyorlarsa 2 bin lira bile yapmazlar asgari ücreti” yanıtını alıyoruz. Gezmeyi çok sevdiğini belirten Serap, “İmkanım olsa gidip gezerim ama ayda bir kere ancak dışarı çıkabiliyoruz, onda da en uygun yere gidiyoruz. Dışarıda en çok yapmayı sevdiğim şey balık ekmek yemek ama 12 lira, her zaman yenmiyor” diyor.

‘ALDIĞIMIZIN FAZLASINI GERİ VERİYORUZ DEVLETE’

Serap ve Gülizar’a göre bir nebze daha rahat geçinmeye çalışan Aynur da tekstil işçisi. Geçinebilmek için her gün mesaiye kalmak zorunda olduğunu söyleyen Aynur, krizin ev içinde yarattığı etkileri şöyle tarif ediyor: “Sigortam yok benim. Asgari ücret alıyorum ama mesaiye kalmadan geçinmek çok zor. Düğün için kredi çektik, kredi ödüyoruz. Artık kırmızı et falan hiç yiyemiyoruz. Yazın köyde yaptığımız kışlıkları yiyoruz işte. Aldığımız ücretin bir değeri yok, zaten aldığımızın fazlasını geri veriyoruz devlete. Asgari ücrete zam yapsalar, 2 bin de olsa, 3 bin de olsa fazlasıyla bizden geri alacaklar zaten. Zamlar geri çekilsin ki bir aile rahatça geçinebilsin.”