24 Ekim günü İzlanda’da kadınlar, Kadınlar Günü* kapsamında “Buna eşitlik mi diyorsun?**” sloganıyla çağrı yaparak iş yerlerinde çalışmayı ve ev işleri yapmayı durdurma kararı alarak sokaklara döküldü. “Kadın grevi” olarak adlandırılan protestoya 100 bini aşkın kadının katıldığı tahmin ediliyor. Bu sayı ülke nüfusunun neredeyse dörtte birine denk düşüyor.

İZLANDA’DA ŞİDDETE UĞRAYAN KADINLARIN ORANI %40

40 kurumun çağrısını yaptığı protesto ana olarak Reykjavík şehir merkezinde ve Húsavík, Akureyri ve Sauðárkrókur gibi çevredeki yerleşim yerlerinde gerçekleşti. Grev olarak adlandırılan protesto, iş yerlerinde erkeklerin çalıştırılması ve ev içi bakım yükünün bir günlüğüne evdeki erkeklere bırakılması ile gerçekleştirilebildi. Kadınlar, kadın ve erkekler arasındaki ücret eşitsizliğinin giderilmesi ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin son bulması talepleriyle bir aradaydı. Protestonun düzenleme komitesinde bulunan ve İzlanda Kamu Çalışanlar Federasyonu Başkanı Sonja Yr. Porbergssdottir, kadınların büyük yoğunlukla çalıştığı eğitim, sağlık, hizmet, finans, bakım gibi sektörlerden işçilerin protestoya katıldığını ifade etti. Porbergssdottir, İzlanda’nın Dünya Ekonomi Forumu’nun (WEF) yaptığı sıralamaya göre toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda bir numara olduğunu ancak buna rağmen ücret eşitsizliğinin %21’i ve şiddete uğrayan kadın oranının %40’ı bulduğunu ifade etti. İzlanda Kadın Hakları Birliği’nin başkanı Tatjana Latinovic, İzlanda’daki kadın nüfus oranının %18’inin göçmen kadınlardan oluştuğunu belirterek, göçmen kadın işçilerin de protestoların bir parçası olmasını umduğunu söyledi. Latinovic, işverenlere greve katılanlara ceza vermemeleri ve kadınları greve katılmalarına teşvik etmeleri için baskı yaptıklarını belirtti.

Protestoya iş arkadaşları ve patronuyla birlikte katılan bir kadın, ülkede öğretmenlerin ücretlerinin düşük olduğunu ve mesleğe duyulan saygının artması için protestoya katıldığını söyledi. Hava yollarında çalışan bir başka kadın ise, üye olduğu sendikanın ücret pazarlığında etkisi olmasını istediği için greve katıldığını belirtti. Kamu emekçisi olarak Reykjavík’in yakınlarında bir belediyede çalışan bir kadın lise öğrencisi kızlarıyla greve katıldığını, kızlarının okulundaki öğretmenlerin de büyük çoğunluğunun grevde olduğunu ifade etti. Protestolar süresince bir çok okul, hastane, banka vb. iş yerleri kapatıldı.

GREVE BAŞBAKAN DA KATILDI

Kadınların eşit ücret ve şiddete karşı düzenlediği kadın grevine, İzlanda Başbakan’ı Katrín Jakobsdóttir ve devlet başkanının eşi Eliza Reid greve katılım göstereceklerini ifade etti. Eliza Reid, kendisine gönderilen e-postalara cevap vermeyeceğini duyuyarak greve çıktığını ifade etti. Başbakan Jakobsdóttir ise, kendisinin de grevin bir parçası olacağını söyleyerek kabinedeki tüm kadın bakanları da protestonun bir parçası olmaya çağırdı. Başbakan, greve katılımıyla İzlanda’daki kadınlarla dayanışma gösterdiğini ifade etti.

İzlanda’da Kadınlar Günü nedir?
1975’te İzlandalı kadınların cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekmek ve kadın haklarını savunmak için başlattıkları protesto ve iş bırakmaların ardından 24 Ekim Kadınlar Günü olarak kutlanmaya başlandı. Ülkedeki kadınların %90 oranında katılım gösterdiği bu protestoların ardından İzlanda’nın ilk kadın cumhurbaşkanı seçilmiştir.

*Orijinal ismi: Kvennafri
**Orijinali: Kallarðu þetta jafnrétti?

Derleyen: Ekmek ve Gül

Fotoğraf: Canva Pro