Çin’de Hunan eyaletinin güneybatısında, önce kırsal kesimde yaşayan kadınlar arasında geliştirilen, sonra kentlere de yayılan bu dilin alfabesi, şiirleri, şarkıları, yazılı ürünleri var.
Çin’de kadınların eğitiminin yasak olduğu, kişisel ve sosyal özgürlüklerden yoksun oldukları bir dönemde yaşamlarını, arkadaşlıklarını ama belki de en çok acılarını paylaşmak için erkeklerin anlayamayacağı, nesilden nesile aktarılarak öğretilen bir dil geliştirmiş kadınlar. Tabii kadınların bu tip kişisel ve zihinsel aktivitelerinin hiç mi hiç hoş karşılanmadığı bir dönemde bu dil hep gizli kalmış, sadece kadınlar arasında bilinmiş.
‘Ebedi kızkardeşlik’ anlamına gelen geleneğe göre kadınlar kanbağları olmayan kadın arkadaşlarıyla bağlılık yemini ederek bir ömür boyu kardeş kadar yakın yaşıyorlardı. Bu ‘ebedi kızkardeşler’ köy festivallerine beraber katılıyor, ‘Nuhong’ adı verilen elişlerini beraber yapıyor ve kederlerini ifade edebilmek için birlikte şarkılar besteliyorlardı. Eski Çin geleneklerine göre evlenen kadının evinin yakınında ayrılması yasaklanmıştı. Bu yüzden kızkardeşlerin biri diğerinden evlendirilmek için ayırılıp başka bir köye gönderildiğinde şarkılarını birbirlerine duyuramayacakları için sadece kendi aralarında anlaşabilecekleri bir yazı dili geliştirdiler. Yani Nushu bu kadın arkadaşların duygularını birbirlerine ifade edebilmek için duydukları yoğun tutkudan ortaya çıktı.
Nushu dilini bilen bir kadın öldüğünde ona ait yazılı herhangi bir ürün veya eşyaları da yok edilirmiş.
Nushu dili, Yang Yuequing adlı bir film yapımcısının tesadüfen bu dili keşfetmesiyle ortaya çıkmış. Belki dünyaya duyurulmuş demek daha doğru. 1999 yılında “Nushu: A Hidden Language of Women in China” adlı belgesel film yapmış Yang Yuequing. Birkaç yıl öncesinde de Nushu dilinde yaklaşık 1800 sözcüğü ve Çince karşılıklarını içeren bir sözlük hazırlanmış. Nushu Çin’de çok yaygın olarak kullanılan Hanzi alfabesine benziyor ancak daha akıcı ve dörtgenimsi bir stili var. Alfabenin bazı harfleri Çince’den alınmış geri kalanı ise icat edilmiş.
Şimdi ise Nushu dilini tanıtan, bu dilde metinler içeren internet siteleri, bu dili öğreten öğretmenler var.