“Sihirli Meyve” olarak Etiyopya’da keşfedilen ve 15. yüzyılda Yemen’den Osmanlı topraklarına ulaşan kahve, kısa zamanda yaygınlaşmış, itibarlı bir içecek olarak sarayda ve zengin evlerinde yerini almış, etrafında ritüeller şekillenmeye başlamış ve sosyal hayatın gelişmesinde önemli bir rol oynamış.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’ndan kahve kültürü etrafında şekillenen bir seçki sunan “Kahve Molası” sergisinde kahve kültürünü yansıtan seramiklerin yanı sıra kahve ikramı ve kahvehaneleri betimleyen tablolar da var. İşte bu tablolarla sergi görsel olarak zenginleşiyor.
Kahve Molası: Kütahya Çini ve Seramiklerinde Kahvenin Serüveni sergisinde de yer verilen, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu’ndan kahve tablolarının birkaçına yakından bakalım.

Bu eserde kahve içen bir Osmanlı hanımı, dönem modasına uygun giysiler içinde ve yanında hizmetçisiyle betimlenmiştir. Tabloya konu olan ana figür için Jean-Baptiste Vanmour’un Sedirde Kahve İçen Türk Kızı model alınmış. Ancak burada hizmetçi ayakta değil, solda çömelerek kahve sunar. Tablodaki abartılı başlıklar, 17. yüzyılda Türkiye’ye gelmiş Hollandalı gezgin ressam Cornelis de Bruyn’ün 1698’de yayımlanan Reisen van Cornelis de Bruyn başlıklı kitabındaki serpuşlu kadın resminden alınmış.

Vanmour’un bu eserinde harem yaşamının önemli bir parçası sayılan kahve ikramı betimlenmiş, aralarında bir de kız çocuğunun bulunduğu kadınlar birbirlerine yiyecek ve kahve ikram ederken, kahve içip fal bakarken resmedilmiş. Acayip zengin giysiler, başlıklar ve takılar, dönemin harem modasını yansıtıyor. Odanın dekoru, Vanmour’un diğer harem resimlerindeki dekora benziyor.

Fener’den bir Rum evinin betimlendiği eserde sedirde oturan kadın, şalvarının üstüne bürümcük bir iç gömleği ve üç etek entari giymiş, başına da küçük püsküllü bir başlık takmış. Ayaktaki hizmetkarın elinde tuttuğu çubuk, oymalı sehpa üstündeki kahve takımı, yerdeki yelpaze ve küçük mangal dönemin gündelik yaşam alışkanlıklarında kahvenin yerini gösteren nesneler arasındadır.

Lefebvre’in bu tablosunda alt bölümü bitkisel motifli çinilerle bezeli bir duvar önünde poz veren bir genç kadın görülür. Önü işlemeli beyaz giysiler içindeki kadının taşıdığı tepsi içinde mavi-beyaz porselen bir sürahi ve fincan resmedilmiş.

Pera Müzesi Meşrutiyet Caddesi  No:65, 34430 Tepebaşı - Beyoğlu - İstanbul adresinde. İletişim için  0 212 334 99 00 numaralı telefondan arayabilirsiniz.