Okurumuzun sorusu:

İş Yasası’nın 54. maddesine göre, her bir hizmet yılına karşılık hak edilen yıllık izin gelecek hizmet yılı içinde kullanılır. Ancak izin bu süre içinde kullanılmaz ya da iznin bir kısmı kullanılırsa, kullanılmayan izinler bir sonraki yıla devreder.

Bu konuda açık bir düzenleme olmamakla birlikte Yargıtay kararları oldukça net. İşveren, bir sonraki yıl içinde, işçiye, hem devreden izinlerini hem de yeni hak ettiği izinlerini kullandırmakla yükümlüdür.

Kullanılmayan yıllık izinler yanmaz ve bir sonraki yıla sürekli olarak devredilir. İşçinin 10 yıl önceden kalan 1 günlük izni bile olsa bu izin hep bir sonraki yıla devreder ve 10. yılın sonunda bile varlığını sürdürür.

Ancak sanıldığının aksine yıllık izinde takvim yılı değil işçinin yıllık izne hak kazandığı tarihler esas alınır.

Örneğin 1 Temmuz 2017’de işe giren işçi, 1 Temmuz 2018 tarihinde bir yılını doldurmuş olur ve 14 günlük yıllık ücretli izne hak kazanır. İşçiye bu izninin 1 Temmuz 2018-1 Temmuz 2019 tarihleri arasında kullandırılması gerekir. Yani 2018 yılı ya da 2019 yılı, takvim yılı olarak dikkate alınmaz. Esas olan işçinin seneyi devriyesidir.

Diyelim ki 1 Temmuz 2018 tarihinde bir yılını dolduran işçi 1 Temmuz 2019’a kadar 10 günlük yıllık izin kullandı. Bu durumda 4 günlük kullanılmayan izin 1 Temmuz 2019-1 Temmuz 2020 dönemine devreder. İşçi yeni 14 günlük iznine daha kazandığı için, bu dönem içinde işçiye kullandırılması gereken yıllık izin süresi 18 gün olur. Eğer bu dönem içinde işçiye 18 günden az yıllık izin kullandırılırsa, kullanılmayan izinler yine bir sonraki döneme (yıla) devrolur.

İş Yasası’nın 59. maddesine göre “İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.”

Bu mutlak düzenleme gereği, kullanılmayan yıllık izinler ancak ve ancak iş sözleşmesinin sona ermesi ile ücrete dönüşür. Yani işçinin işten ayrılması ya da çıkarılmasıyla birlikte kullanılmayan izinler ücrete dönüşür ve işçiye ödenir. Ödeme işçinin son ücreti üzerinden yapılır. Yani iznin ait olduğu yıldaki ücret değil son ücret esas alınır.