Okurumuzun Sorusu:

2019 Ocak ayında emeklilik nedeni ile işten ayrılan birisine kıdem tazminatı 2018 yılından ödenir ve ayrıca emekli olacak kişi “haklarımı aldım” diye imza atarsa yapabileceği bir şey kalır mı? Hakkını arayabilir mi? 

1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükteki 14. maddesi çok açık bir düzenleme içeriyor:

“Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır”.

2019 Ocak ayında emeklilik nedeniyle iş sözleşmesi sona eren işçinin kıdem tazminatı hesabının 2019 Ocak ayı ücretine göre yapılması zorunludur. İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği (işten ayrıldığı) tarihte henüz 2019 Ocak ayı ücretini almamış olması bu kuralı değiştirmez.

Eski Yargıtay tetkik hâkimi, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi Başkanı Şahin Çil, “İş Hukuku Yargıtay İlke Kararları 2015-2016” kitabında şu açıklamayı yapmaktadır:
“Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret son ücret olunca işçinin artmış olan ücret döneminde bir gün dahi çalışmış olması yeterlidir. Yoksa ücretin tahakkuk ettirilerek ödenmesi gereken günde çalışma şartı aranmaz. Örneğin toplu iş sözleşmesi ücret artışının yürürlüğe girdiği 01.01.2015 tarihinde işçinin çalışmış ve aynı gün içinde iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde işçi ücreti son gün için zamlı olarak hesaplanmalı ve ödenmelidir”. (Yetkin Yayınları, Açıklamalı 7. Baskı, s. 1000)

Sonuç olarak okurumuzun kıdem tazminatı eksik hesaplanmış ödenmiştir.

Gelelim “haklarımı aldım” meselesine, yani okurumuzun imzaladığı ibranameye.

Uyanık (olduğunu sanan) işverenler işçiden ibraname (haklarımı aldım, alacağım kalmamıştır yazısı) alınca iş bitti sanıyor!

Oysa işin aslı öyle değil. Borçlar Kanunu’nun 420. maddesine göre ibranamenin geçerli olabilmesi için:

1) Sözleşmenin sona ermesinden itibaren en az 1 ay geçmeli.

2) İbraname yazılı olmalı, alacağın türü ve miktarı açıkça belirtilmeli.

3) Ödeme hak edilen tutarda noksansız ve banka aracılığı ile yapılmalıdır.

Ancak okurumuzun durumunda 1 ve 3. koşullar mevcut değildir. İbraname iş sözleşmesinin sona ermesini takip eden 1 ay içinde imzalatılmış, ödeme hak edilen tutardan eksik yapılmıştır. Dolayısıyla bu ibraname geçersizdir, okurumuzun haklarını aramasına engel teşkil etmez.

Okurumuz, işyerine bir dilekçe (ya da ihtar) ile başvurarak (Şahin Çil’in görüşünü ve Borçlar Kanunu’ndaki koşulları da belirterek) kıdem tazminatının yeniden hesaplanmasını ve eksik tutarın ödenmesini isteyebilir. Okurumuzun aksi takdirde yasal yollara başvuracağını belirtmesinde yarar vardır.

İşveren buna rağmen eksik tutarı ödemiyorsa okurumuz önce arabulucuya giderek, arabulucuda anlaşma sağlanamazsa da dava yoluyla eksik ödenen tutarı talep edebilir.